Alpy Południowe

Alpy Południowe, Alpy Nowozelandzkie
Southern Alps, Kā Tiritiri o Te Moana
Ilustracja
Pasmo Craigieburna
Państwo

 Nowa Zelandia

Najwyższy szczyt

Góra Cooka
(3 754 m n.p.m.)

Długość

750 km

Położenie na mapie Nowej Zelandii
Mapa konturowa Nowej Zelandii, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Alpy Południowe, Alpy Nowozelandzkie”
43°30′S 170°30′E/-43,500000 170,500000
(c) Jörg Hempel, CC BY-SA 3.0 de
Widok z doliny Hooker Valley na Górę Cooka
Widok z drogi Christchurch - Invercargill na pasmo Mount Cook Range

Alpy Południowe, Alpy Nowozelandzkie (ang. Southern Alps, maori Kā Tiritiri o Te Moana) − łańcuch górski ciągnący się z północnego wschodu na południowy zachód przez całą długość (około 750 km) Wyspy Południowej Nowej Zelandii. Północne stoki łańcucha schodzą stromo do Morza Tasmana[1][2][3].

Najwyższym szczytem Alp Południowych, a zarazem najwyższym szczytem Nowej Zelandii jest Góra Cooka (Aoraki/Mount Cook) (3 754 m). W sumie 23 szczyty wznoszą się na wysokość ponad 3 000 metrów n.p.m[1][4].

W Alpach Południowych znajduje się dziewięć parków narodowych. Są to: Fiordland National Park, Arthur’s Pass National Park, Abel Tasman National Park, Park Narodowy Góry Cooka, Nelson Lakes National Park, Westland Tai Poutini National Park, Mount Aspiring National Park, Kahurangi National Park, Paparoa National Park[1].

Geografia i geologia

Alpy Południowe zbudowane są w większości z łupków krystalicznych i gnejsów z intruzjami granitoidów i skał wulkanicznych. Dzielą się na kilkadziesiąt pasm górskich[1].

Na południowym zachodzie zbocza pasm (m.in. Darran Mountains i Kepler Mountains), schodzące stromo do morza, tworzą liczne fiordy. Znajduje się tu Fiordland National Park. Na wschód od nich ciągną się m.in. pasma Takitimu Mountains i Eyre Mountains[1].

Dalej na północny wschód, w grzbiecie głównym, znajdują się m.in. pasma Snowdrift Range i Barrier Range. a na północny zachód od niego m.in. pasma Mark Range, Browning Range, Selbourne Range, Drake Range, Waipara Range, Haast Range, Five Fingers Range, Olivine Range, Stafford Range, Bryneira Range oraz Skippers Range. Na południowy wschód od grani głównej znajdują się m.in. pasma Young Range, McKerrow Range, Barrier Range, Harris Mountains, Richardson Mountains i Humboldt Mountains[1].

Dalej na północny wschód znajdują się najwyższe pasma Alp Południowych. Są to m.in. Mount Cook Range, Arrowsmith Range, Two Thumb Range. a także m.in. Burnett Mountains, The Sierra Range, Ben Ohau Range, Baird Range, Fritz Range, Victoria Range, Hooker Range, Banks Range, Liebing Range i Malte Brun Range[1].

Na północy Alpy Południowe dzielą się na dwie części. Południowo-wschodnia część to m.in. pasma Spenser Mountains i Richmond Range, a północna to m.in. Arthur Range i Tasman Mountains[1].

Alpy Południowe to także około 360 lodowców, z których największy to Lodowiec Tasmana (29 km długości)[1][5].

Góry zostały nazwane przez Jamesa Cooka 23 marca 1770.

Najwyższe szczyty Alp Południowych[1]


Lp.SzczytWysokość
1Aoraki/Góra Cooka3 724 m
2Góra Tasmana3 498 m
3Rakiroa/Mount Dampier3 440 m
4Mount Vancouver3 309 m
5Mount Silberhorn3 303 m
6Mount Hicks3 218 m
7Mount Graham3 203 m
8Mount Lendenfeld3 203 m
9Mount Malte-Brun3 176 m
10Torres Peak3 165 m
11Mount Teichelmann3 162 m
12Mount Sefton3 157 m
13Mount Haast3 140 m
14Mount Elie de Beaumont3 111 m
15Douglas Peak3 087 m
16Mount La Perouse3 081 m
17Mount Haidinger3 068 m
18The Minarets3 056 m
19Mount Malaspina3 050 m
20Mount Magellan3 049 m
21Mount Aspiring3 030 m
22Mount Dixon3 019 m
23Glacier Peak3 009 m

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, tom 5, Góry Afryki, Antarktydy, Australii i Oceanii, Katowice: Stapis, 2010, ISBN 978-83-61050-39-1.
  2. Southern Alps : Climbing, Hiking & Mountaineering : SummitPost, www.summitpost.org [dostęp 2019-12-15].
  3. Southern Alps – For The Highest Peaks In New Zealand (Complete Guide), Mountain IQ, 8 kwietnia 2019 [dostęp 2019-12-15] (ang.).
  4. Aoraki/Mount Cook Mountain Information, www.mountain-forecast.com [dostęp 2019-12-15].
  5. New Zealand, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-12-15] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Aoraki Mount Cook and Mount Tasman, Southern Alps, New Zealand, 22 July 2005.jpg
Autor: Phillip Capper z Wellington, New Zealand, Licencja: CC BY 2.0
En route Christchurch to Invercargill - Aoraki/Mount Cook and Mount Tasman, Southern Alps, New Zealand
Camp Saddle, Craigieburn Range, New Zealand 14.jpg
Autor: Michal Klajban, Licencja: CC BY-SA 4.0
Camp Saddle, Craigieburn Range, New Zealand
Mt Cook LC0247.jpg
(c) Jörg Hempel, CC BY-SA 3.0 de
Aoraki / Mount Cook, as seen from Hooker Valley, New Zealand.