Als

Als
Ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Dania

Akwen

Morze Bałtyckie

Powierzchnia

312[1] km²

Populacja (2017)
• liczba ludności
• gęstość


49 976[2]
160,2 os./km²

Położenie na mapie Danii Południowej
Mapa konturowa Danii Południowej, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Als”
Położenie na mapie Danii
Mapa konturowa Danii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Als”
Ziemia54°59′N 9°55′E/54,983333 9,916667
Mapa wyspy

Als (w Polsce używa się także niemieckiej nazwy Alsen) – wyspa w Danii, w cieśninie Mały Bełt (Morze Bałtyckie), między Półwyspem Jutlandzkim a wyspą Fionia.

Geografia

Wyspa jest połączona dwoma mostami[1] z Półwyspem Jutlandzkim, komunikacja promowa do Fionii. Znajduje się tu też port lotniczy (na półwyspie Kær[1]).

Gospodarka

Podstawą gospodarki na wyspie Als jest rybołówstwo, uprawa pszenicy i jęczmienia oraz hodowla bydła i trzody chlewnej[3]. Na wyspie rozwinął się przemysł maszynowy, włókienniczy, skórzany oraz spożywczy[3].

Historia

W dniach 14–18 grudnia 1658 sprzymierzone siły brandenbursko-cesarsko-polskie, wspierające Danię podczas II wojny północnej, przeprowadziły operację desantową. 14 grudnia oddział piechoty zajął przyczółek, na którym następnie wylądowała jazda Stefana Czarnieckiego, przeprawiwszy się przez szeroką na ok. 500 m cieśninę na łodziach, holując płynące konie. Desant zdobył wyspę zajętą przez Szwedów. Wydarzenie to zostało upamiętnione w Mazurku Dąbrowskiego.

W latach 1864–1866 wyspa była zajęta przez Cesarstwo Austriackie, a następnie przez Królestwo Prus. Od 1920 wyspa należy ponownie do Danii[4].

Demografia

Wykres liczby ludności Als na przestrzeni ostatnich 90 lat[5]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Als. W: John Jedbo, Lars Serritslev: Danmark fra A til Å. Wyd. 1. Kopenhaga: Gyldendal, 2004, s. 12. ISBN 978-87-02-02581-1. (duń.)
  2. ↑ a b c Statistikbanken, statistikbanken.dk [dostęp 2018-02-26].
  3. ↑ a b Als, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-05-23].
  4. ↑ Encyklopedia Popularna PWN, wydanie XXV, Warszawa 1997.
  5. ↑ Duński Urząd Statystyczny.

Bibliografia

  • Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, Roman Pollak (oprac.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987, ISBN 83-06-01577-0, OCLC 69531193.
  • PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9

Media użyte na tej stronie

Dk-wyspy.png
Autor: Original uploader was Tsca at pl.wikipedia, Licencja: CC-BY-SA-3.0
mapka' — Wyspy Danii.
Denmark physical map.svg
Autor: Urutseg, Licencja: CC0
Denmark physical map, parameters equal to File:Denmark location map.svg
Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Denmark South Denmark location map (da).svg
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Region South Denmark in Denmark, color adjusted

Equirectangular projection, N/S stretching 177 %. Geographic limits of the map:

  • N: 56.00° N
  • S: 54.70° N
  • W: 8.00° E
  • E: 11.00° E
DK - Als.PNG
DK - Als.PNG