Althammer
| ||
| Podobóz Auschwitz-Birkenau | ||
 Tablica informacyjna | ||
| Typ | obóz koncentracyjny | |
|---|---|---|
| Odpowiedzialny |  III Rzesza | |
| Rozpoczęcie działalności | wrzesień 1944[1] | |
| Zakończenie działalności | styczeń 1945[1][2] | |
| Terytorium | Polska pod okupacją niemiecką (terytorium anektowane przez III Rzeszę) | |
| Miejsce | Stara Kuźnica | |
| Liczba więźniów | 500[2] | |
| Narodowość więźniów | głównie Żydzi | |
| Liczba ofiar | co najmniej 20[2] | |
| Komendanci | SS-Oberscharführer Hans Mirbeth(niem.) | |
| Wyzwolony przez | Armia Czerwona | |
| styczeń 1945 | ||
Położenie na mapie Rudy Śląskiej  | ||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | ||
 50°14′16″N 18°51′49″E/50,237810 18,863650 | ||
Althammer – oddział niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau mieszczący się w dawnej Starej Kuźnicy (obecna Halemba – dzielnica Rudy Śląskiej).
Historia obozu
1940
Rozpoczęto budowę obiektów przemysłowych. Do pracy przymusowej zostali wzięci Polacy z rejonu Wielkopolski[3]. Mieszkali w barakach[3].
1941
Polacy zostali przeniesieni z baraków do innych pomieszczeń, a baraki zostały zajęte przez jeńców radzieckich. Baraki zostały otoczone dwoma pierścieniami drutu kolczastego. Wewnętrzny krąg był pod napięciem elektrycznym[2]. Wtedy powstał obóz jeniecki[3].
1943
Do obozu przywieziono jeńców włoskich[3].
1944
Pierwsi więźniowie zostali osadzeni we wrześniu 1944 roku, po przeniesieniu Włochów do innych baraków[3]. W październiku liczba więźniów wynosiła 500[2].
1945
Niemcy zamknęli podobóz i ewakuowali więźniów w styczniu 1945 roku w związku ze zbliżaniem się wojsk radzieckich. 18 lub 19 stycznia około 350 więźniów zostało wyprowadzonych pieszo z podobozu i eskortowanych do Gliwic. Stamtąd byli przewożeni do różnych obozów na terenie Niemiec, m.in. do Mittelbau czy Bergen-Belsen. 25 stycznia SS-mani wyselekcjonowali kilkudziesięciu spośród około 150 chorych pozostawionych w podobozie i wyprowadzili ich z obozu w nieznanym kierunku. Resztę pozostawiono pod opieką miejscowych Selbstschutz. Zostali oni wyzwoleni przez wojska radzieckie kilka dni później[4].
Więźniowie
Przeciętny stan obozu wynosił około 500 więźniów, głównie Żydów z Polski, Francji oraz Węgier[1]. W obozie zmarło co najmniej 20 więźniów[2]. Zwłoki były wywożone do krematorium w Auschwitz-Birkenau[3]. Praca więźniów polegała na budowie elektrowni cieplnej, m.in. kopali fundamenty, rowy melioracyjne oraz kładli kable[2]. Warunki życia, pracy i warunków sanitarnych były lepsze niż w Birkenau, ale nadal skrajnie niezdrowe. Więźniowie otrzymywali żywność nieadekwatną pod względem jakości i ilości. Nie dostawali nawet racji żywnościowych przewidzianych w obozowych normach. Ich ubranie nie było też przystosowane do warunków pracy i klimatu; składało się z pasiastej koszuli i drewnianych butów. Dla chorych i niezdolnych do pracy utworzono ambulatorium pod opieką sanitariusza SS-Sturmmanna Kisela. Opieka była jednak minimalna, a więźniów, którzy zbyt długo przebywali w izbie chorych, wywożono do głównego obozu Auschwitz[4].
W obozie panowała ścisła dyscyplina. SS brutalnie traktowało więźniów. Nawet wbrew stałym rozkazom ograniczenia czasu apeli do minimum, często były one przeciągane, a więźniów poddawano przeszukaniom i prześladowaniom. Jeśli strażnicy znaleźli na więźniach kontrabandę, zwłaszcza jedzenie, papierosy lub papier włożony pod koszulę jako ochronę przed wiatrem, bili więźniów batami lub gumowymi pałkami[4]. Podobne traktowanie było również normą w miejscu pracy. Zdarzały się też przypadki, gdy SS-mani zabierali do lasu więźniów, którzy byli zbyt słabi, aby produktywnie pracować, i rozstrzeliwali ich. Komendant podobozu Mirbeth sam dał przykład dręczenia więźniów, bijąc ich oraz mordując paru z nich (kilku więźniów zastrzelił, a jednego udusił). Ciała zmarłych w wyniku znęcania się i wycieńczenia składowano w latrynie obozowej, po czym wywieziono je do Auschwitz II na spalenie[4].
Pamięć o obozie
W 1989 roku w miejscu obozu powstał pomnik poświęcony więźniom. W 2005 roku ufundowano nową tablicę[5].
Przypisy
- ↑ a b c Piotr M.A. Cywiński, Jacek Lachendro, Piotr Setkiewicz: Auschwitz od A do Z. Ilustrowana historia obozu. PMA–B, 2013. ISBN 978-83-7704-060-7.
- ↑ a b c d e f g Althammer (pol.). auschwitz.org. [dostęp 2020-12-31].
- ↑ a b c d e f Tablica informacyjna znajdująca się w miejscu istnienia obozu.
- ↑ a b c d Althammer (Subcamp of Auschwitz). The Holocaust Encyclopedia. [dostęp 2021-01-02].
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej. ipn.gov.pl. [dostęp 2021-01-02].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
.svg)
Shiny black button/marker widget.
Autor:
Autor: Ynnarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsce pamięci ofiar hitlerowskiej przemocy