Amadej (herb szlachecki)

Amadej
Ilustracja
Herb Amadej
Typ herbu

szlachecki

Zawołanie

Hamadaj, Hamadej, Sokola

Alternatywne nazwy

Amadejowa, Amadey, Hamadaj, Hamadej, Hamadejowa, Hamadziej, Homadziej, Orlek, Orłek, Orłek bez ogona

Pierwsza wzmianka

1402 (zapiska sądowa)

Amadej (Amadei[1], Amadey[2], Amadejowa, Hamadaj, Hamadej, Hamadejowa, Hamadziej, Homadziej, Orlek, Orłek, Orłek bez ogona) – polski herb szlachecki, noszący zawołania Hamadaj, Hamadej oraz Sokola. Alfred Znamierowski pisze iż herb przybył z Włoch przez Węgry[3].

Opis herbu

W polu czerwonym orzeł srebrny (biały) bez ogona (orełek)/turul/ w lewo[4] z koroną złotą i toczenicą złotą w dziobie. W klejnocie pięć piór strusich. Labry czerwone, podbite srebrem.

Najwcześniejsze wzmianki

Herb z XIV wieku. Zapis z 1402 roku[3].

Herbowni

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[5]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla[6] (22 nazwiska). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Amadej. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to jednakże dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Amadej:

Amadej, Bobolicki, Grad, Gronostaj, Jankowski, Kosiński, Kozanecki, Kozubski, Łagiewnicki, Maierhoffer, Msurowski, Mszaniecki, Mzurowski, Pruszkowski, Ptak, Suskrajewski, Suskrajowski, Suskrojowski, Walewski, Węgrzynowicz, Włostowski, Żyzmowski.

Według Siarhieja Rybčonaka, herbem Amadej pieczętują się także osoby o nazwisku:

Assanowicz[7].

Łącznie: 23 nazwiska.

Zobacz też

Przypisy

  1. Gorczyn ↓, s. 37.
  2. Kossecki ↓, s. 25.
  3. a b Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 87. ISBN 83-7391-166-9.
  4. Najstarsze wizerunki przedstawiają orła w zwykłej pozycji, w prawo.
  5. AGAD historia: Zarys dziejów kształtowania się zasobu (pol.). [dostęp 2013-08-13].
  6. Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.
  7. Siarhiej Rybčonak: Herboŭnik biełaruskaj šlachty. T. 1. Miensk: НГАБ, 2002, s. 313-314. ISBN 985-6099-83-8. (biał.) (pol.)

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Herb Szablon.svg
Autor: Zirguezi, Licencja: CC0
Generic Coat of arm
POL COA Amadej.svg
Autor:
Tadeusz Gajl – projekt graficzny
Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Amadej