Amaltea (księżyc)
| ||
 Zdjęcie Amaltei, wykonane przez sondę Galileo | ||
| Planeta | Jowisz | |
| Odkrywca | Edward Emerson Barnard | |
| Data odkrycia | 9 września 1892 | |
| Charakterystyka orbity | ||
| Półoś wielka | 181 400 km[1] | |
| Mimośród | 0,0032[1] | |
| Okres obiegu | 0,498 d[1] | |
| Prędkość orbitalna | 26,5 km/s | |
| Nachylenie do płaszczyzny Laplace’a | 0,380°[1] | |
| Długość węzła wstępującego | 108,946°[1] | |
| Argument perycentrum | 155,873°[1] | |
| Anomalia średnia | 185,194°[1] | |
| Własności fizyczne | ||
| Wymiary | 250 × 146 × 128 km | |
| Objętość | (2,43 ± 0,22) × 106 km³ | |
| Masa | (2,08 ± 0,15) × 1018 kg | |
| Średnia gęstość | 0,857 ± 0,099 g/cm³ | |
| Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni | ~0,020 m/s² | |
| Prędkość ucieczki | 58 m/s | |
| Okres obrotu wokół własnej osi | synchroniczny | |
| Albedo | 0,090 ± 0,005 | |
| Jasność obserwowana (z Ziemi) | 14,1m | |
| Temperatura powierzchni | ~120 K | |
Amaltea (Jowisz V) – największy z wewnętrznych księżyców Jowisza, odkryty przez Edwarda E. Barnarda w 1892 roku. Była pierwszym odkrytym satelitą Jowisza po księżycach galileuszowych. Barnard dostrzegł ją za pomocą 91 cm refraktora z Obserwatorium Licka koło San Jose w Kalifornii.
Nazwa
Nazwa pochodzi z mitologii greckiej od nimfy Amaltei, która wychowywała Zeusa na mleku kozim. Nazwa została zaproponowana przez Camille’a Flammariona – astronoma francuskiego. Przyjęta została przez IAU (Międzynarodową Unię Astronomiczną) dopiero w 1975 roku, choć nieoficjalnie funkcjonowała dużo wcześniej.
Charakterystyka fizyczna
Jest to księżyc o nieregularnym kształcie, którego powierzchnia pokryta jest licznymi kraterami uderzeniowymi. Średnia gęstość Amaltei jest stosunkowo niska i wynosi 0,86 g/cm3. Sugeruje to, że jest zbudowana w znacznym stopniu z lodu wodnego, a jej wnętrze ma porowatą strukturę.
Księżyc jest największym ciałem z grupy Amaltei regularnych księżyców planety. Jego okres obiegu wokół Jowisza równa się jednemu obrotowi wokół własnej osi, co sprawia, że jest zawsze zwrócony tą samą stroną ku planecie. Jego orbita przebiega wzdłuż zewnętrznej krawędzi pierścienia ażurowego Amaltei.
Amaltea oddaje więcej ciepła niż otrzymuje od Słońca (podobnie jak Io). Przypuszczalnie jest to spowodowane indukcją prądu elektrycznego w wyniku krążenia w silnym polu magnetycznym Jowisza.
Powierzchnia
Powierzchnia księżyca ma małe albedo, odbija 9% światła słonecznego. Ma intensywnie czerwone zabarwienie, najprawdopodobniej spowodowane osadzaniem się na niej siarki wyrzucanej przez wulkany Io. Na powierzchni dostrzec można także jaśniejsze, zabarwione na zielonkawo obszary, których natura pozostaje nieznana.
Na Amaltei są kratery Pan (średnica ok. 100 km, głębokość 8 km) oraz Gaea (średnica 90 km, głębokość nawet 16 km). Dwie góry – Lyctos Facula i Ida Facula wznoszą się na ok. 20 km nad średni poziom powierzchni.
Amaltea widziana z Ziemi ma jasność 14,1 magnitudo.
Zobacz też
- Chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym
- Księżyce galileuszowe
- Lista naturalnych satelitów Jowisza
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Amalthea. W: Księżyce Układu Słonecznego [on-line]. [dostęp 2008-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-25)].
- Amalthea (ang.). W: Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-12-15].
| Planety (☾ ∅) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Planety karłowate | |||||||||||||||||
| Małe ciała Układu Słonecznego |
| ||||||||||||||||
- Zobacz też
- powstanie i ewolucja Układu Słonecznego
- ciała niebieskie
- lista obiektów w Układzie Słonecznym ze względu na
- Portal: Astronomia
- ciała niebieskie
Media użyte na tej stronie
This is a revised version of Solar_System_XXIX.png.
Composite view of Amalthea and Io at the same scale. The visible part of Amalthea is about 150 kilometers across. The colors are approximate. Amalthea is actually much darker than Io, but is displayed at a similar brightness for ease of viewing. The shape of Amalthea is controlled largely by impact cratering and fragmentation. In contrast, Io, like Earth, has gravity sufficient to form it into a slightly ellipsoidal sphere. Amalthea is covered by craters because there are no processes which erode or cover them efficiently. On extremely volcanically active Io, impact craters are covered quickly by lavas and other volcanic materials. Some of the volcanic materials escape from Io and probably contribute to the reddish colors of Amalthea and the other small inner satellites.
The Amalthea and Io composites, obtained by the solid state imaging (SSI) camera on NASA's Galileo spacecraft on different orbits, were placed side by side for comparison purposes. The Amalthea composite combines data taken with the clear filter of the SSI system during orbit six, with lower resolution color images taken with the green, violet, and 1 micrometer filters during orbit 4. The Io data was obtained on July 2nd, 1998 (orbit 14) using the green, violet, and 1 micrometer filters.Amalthea Moon