Amarant (chemia)

Amarant

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 2-hydroksy-1(4-sulfono-1-naftylazo)-naftaleno-3,6-bissulfonian trisodu Inne nazwy i oznaczenia E123, C.I. 16185, czerwień FD&C 2, azorubina S, czerwień acydowa 27
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C20H11N2Na3O10S3
Masa molowa	604,47 g/mol
Wygląd	ciemnoczerwony proszek[1][2]
Identyfikacja
Numer CAS	915-67-3
PubChem	13506
SMILES C1=CC=C2C(=C1)C(=CC=C2S(=O)(=O)[O-])NN=C3C4=C(C=C(C=C4)S(=O)(=O)[O-])C=C(C3=O)S(=O)(=O)[O-].[Na+].[Na+].[Na+]
InChI InChI=1S/C20H14N2O10S3.3Na/c23-20-18(35(30,31)32)10-11-9-12(33(24,25)26)5-6-13(11)19(20)22-21-16-7-8-17(34(27,28)29)15-4-2-1-3-14(15)16;;;/h1-10,23H,(H,24,25,26)(H,27,28,29)(H,30,31,32);;;/q;3*+1/p-3 InChIKey WLDHEUZGFKACJH-UHFFFAOYSA-K
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 50 g/l (20 °C)[2] Temperatura topnienia powyżej 350 °C (966,25 hPa)[2] logP −5,13[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2021-10-31] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[2] Uwaga Zwroty H H319 Zwroty P P264, P280, P305+P351+P338, P337+P313 Temperatura zapłonu 214 °C (zamknięty tygiel)[2] Numer RTECS QJ6550000 Dawka śmiertelna LD50 1 g/kg (szczur, dootrzewnowo)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Amarant, E123 – organiczny związek chemiczny z grupy barwników azowych. Syntetyczny, nieziarnisty, ciemnoczerwony spożywczy barwnik smołowy, zakazany w niektórych krajach^[3]. Ma dobrą wytrzymałość na wysoką temperaturę i światło. Jest stabilny do temperatury 120 °C.

Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0,5 mg/kg ciała^[4].

Zastosowanie

Najczęściej stosuje się go w postaci soli trójsodowej, która dobrze rozpuszcza się w roztworach wodnych. Wykorzystuje się go głównie do produkcji kosmetyków (np. szminek, róży kosmetycznych). Choć barwnik ten wycofywany jest z użycia w produktach spożywczych, to nadal można go znaleźć m.in. w: ciastach i galaretkach w proszku, płatkach śniadaniowych, bezalkoholowych i niskoprocentowych napojach alkoholowych, kawiorze i przetworach z czarnej porzeczki.

Zagrożenia

Amarant może powodować typowe dla barwników azowych działania niepożądane. Poza tym może być przyczyną nieżytu nosa, a także wpływać na płodność, wątrobę i nerki. Spożywany przez kobiety w ciąży może wywoływać u dziecka wady wrodzone^[3].

W „Tabeli dodatków i składników chemicznych” B. Stathama wskazana jest jako czynnik rakotwórczy i teratogenny^[3], natomiast wg kryteriów IARC związek ten nie jest prawdopodobnym, możliwym ani potwierdzonym czynnikiem rakotwórczym dla ludzi.

Przypisy