Amazonka żółtogardła

Amazonka żółtogardła

Amazona oratrix[1]
Ridgway, 1887
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Androglossini
Rodzaj	Amazona
Gatunek	amazonka żółtogardła
Synonimy
Amazona ochrocephala oratrix Ridgway, 1887
Podgatunki
zobacz opis w tekście
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
zagrożony
Zasięg występowania

Amazonka żółtogardła (Amazona oratrix) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), zamieszkujący Meksyk i Amerykę Centralną. Zagrożony wyginięciem^[2].

Taksonomia

Amazonka żółtogardła wraz z amazonką żółtogłową (Amazona ochrocephala) oraz żółtoszyją (Amazona auropalliata) stanowią zespół gatunków^[3]. Niektórzy autorzy uznawali je za jeden gatunek^[4][5], traktując amazonkę żółtogardłą jako podgatunek – Amazona ochrocephala oratrix^[5][6]. Obecnie (2020 r.) wyróżniane są 4 podgatunki: amazonka żółtogardła (A. o. oratrix), A. o. belizensis, A. o. hondurensis^[7] oraz amazonka słoneczna (A. o. tresmariae)^[8]. Niektóre źródła traktują ostatni wymieniony podgatunek jako oddzielny gatunek A. tresmariae. Czasami bywa też wspominany jeszcze jeden podgatunek – A. o. magna – wydzielany z podgatunku nominatywnego^[7].

Podgatunki i zasięg występowania

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia następujące podgatunki oraz ich obszar występowania^[7]:

• A. o. oratrix Ridgway, 1887 – amazonka żółtogardła^[8] – południowy i południowo-zachodni Meksyk;
• A. o. belizensis Monroe & Howell, TR, 1966 – Belize;
• A. o. hondurensis Lousada & Howell, SNG, 1997 – północny Honduras;
• A. o. tresmariae Nelson, 1900 – amazonka słoneczna^[8] – Islas Marías.

Gatunek ten został introdukowany w mieście Meksyk, okolicach Los Angeles, południowej Florydzie, na Portoryko^[2], a także w niemieckim mieście Stuttgart^[9].

Morfologia

Amazonki żółtogardłe osiągają 36–38 cm długości oraz ważą około 500 g. Brak widocznego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu dominuje kolor zielony. Zasięg koloru żółtego na głowie jest różny w zależności od podgatunku. U młodych osobników jest ograniczony tylko do czoła i kantarków. Na skrzydłach widoczne czerwone lusterko. Ramiona są czerwonopomarańczowe. U podgatunku nominatywnego oraz amazonki słonecznej (A. o. tresmariae) krawędź nadgarstka jest żółta. Ogon jest czerwony u podstawy. Dziób jest jasny, a wokół pomarańczowych oczu widoczna biała obwódka^[10].

Ekologia i zachowanie

Ptaki te żyją w stadach lub w parach. Podczas zdobywania pożywienia tworzą większe grupy^[10]. Tworzone przez nie stada są hałaśliwe^[9].

Środowisko

Zamieszkują lasy łęgowe, liściaste, sosnowe^[10], tropikalne, namorzyny^[9], przybrzeżne lasy bagienne oraz obszary uprawne z luźno rosnącymi drzewami^[10].

Pożywienie

Amazonki żółtogardłe żywią się pąkami, młodymi liśćmi, kwiatami, owocami palm i figowców (Ficus), nasionami drzew między innymi Astronium graveolens^[10].

Lęgi

Sezon lęgowy trwa od marca do kwietnia^[10]. Gniazdują w dziuplach drzew. Podczas badań przeprowadzonych w 2014 r. w stanie Michoacán okazało się, że 72,8% drzew, w których gnieździły tamtejsze amazonki żółtogardłe, stanowiły Astronium graveolens oraz Enterolobium cyclocarpum^[11]. Samica składa 2–3 jaja. Wysiaduje je przez 26–28 dni^[9]. Pisklęta po wykluciu ważą 15 g. Po 9 tygodniach opuszczają dziuplę^[10]. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 3–4 lat^[9].

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje amazonkę żółtogardłą za gatunek zagrożony (EN – Endangered) nieprzerwanie od 1994 r. Liczbę dojrzałych osobników szacuje się na 4700. Liczebność populacji ma trend spadkowy. Gatunkowi zagrażają utrata środowiska, nielegalny handel dzikimi ptakami. W Belize uznawane są za szkodniki upraw^[2]. Gatunek objęty jest I załącznikiem CITES^[12].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).