Amazonka żółtouda

Amazonka żółtouda
Amazona tucumana[1]
(Cabanis, 1885)
Ilustracja
Amazonka żółtouda w Loro Parku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Androglossini

Rodzaj

Amazona

Gatunek

amazonka żółtouda

Synonimy
  • Chysotis tucumana Cabanis, 1885[2]
  • Amazona pretrei tucumana (Cabanis, 1885)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 VU pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Amazonka żółtouda[5] (Amazona tucumana) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), występujący w Andach w Ameryce Południowej. Narażony na wyginięcie.

Systematyka

Nie wyróżnia się podgatunków[2][6]. Niekiedy sama bywała uznawana za podgatunek amazonki czerwonoudej (A. pretrei)[2][3].

Zasięg występowania

Gatunek ten występuje na terenie dwóch państw: w południowo-wschodniej Boliwii (departamenty: Chuquisaca i Tarija) oraz północno-zachodniej Argentynie (prowincje: Jujuy, Salta, Tucumán i Catamarca)[7].

Morfologia

Amazonki żółtoude mierzą 31 cm oraz ważą 320 g. W upierzeniu dominuje zielony. Czoło, ogon u podstawy i pokrywy I rzędu są czerwone. Uda pomarańczowe. Oczy pomarańczowo-czerwone, a wokół nich naga, biała skóra. Dziób jasny. Młode wyglądają podobnie, lecz uda i pokrywy skrzydłowe są całe zielone oraz niewielka ilość czerwonego na czele[7].

Ekologia

Ptaki te tworzą stada głównie od kilku do 200, rzadziej do 10 000 osobników[7]. Zamieszkują lasy zboczy Andów od 1800 do 2000 m n.p.m. Pożywienie zdobywają głównie w koronach drzew. Żywią się między innymi nasionami, orzechami, jagodami, kwiatami i młodymi pędami drzew[8].

Sezon lęgowy przypada na styczeń. Samica składa w dziupli 3–4 białe jaja i wysiaduje je przez 27 dni. Po 8–9 tygodniach od momentu wyklucia się piskląt, młode opuszczają gniazdo[7].

Status i zagrożenia

Od 2011 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) przyznaje amazonce żółtoudej kategorię gatunku narażonego na wyginięcie (VU – Vulnerable); przedtem – od 2005 roku miała status gatunku bliskiego zagrożenia (NT – Near Threatened), a jeszcze wcześniej – gatunku najmniejszej troski (LC – Least Concern). Szacuje się, że na wolności żyje około 6–15 tysięcy dorosłych osobników. Głównymi zagrożeniami dla amazonek żółtoudych są utrata naturalnego środowiska i łapanie do handlu dzikimi zwierzętami. Gatunek ten jest wymieniony w załączniku I do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES)[4].

Przypisy

  1. Amazona tucumana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c Tucuman Amazon (Amazona tucumana). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  3. a b D. Lepage: Tucuman Parrot Amazona tucumana. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-08-17]. (ang.).
  4. a b Amazona tucumana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-17].
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-17]. (ang.).
  7. a b c d Tucumán Amazon (Amazona tucumana), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2019-09-16].
  8. Stanislav Chvapil, Ptaki ozdobne, s. 133, ISBN 83-7175-485-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Amazona tucumana map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Range map of Tucuman Amazon (Amazona tucumana)
Amazona tucumana -Loro Parque -Spain-8a-4cr.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.0
A Tucuman Parrot at Loro Parque, Puerto de la Cruz, Tenerife, Spain.
Status iucn3.1 VU pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5