Amazonka królewska

Amazonka królewska
Amazona guildingii[1]
(Vigors, 1837)
Ilustracja
Zielona odmiana barwna
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Androglossini

Rodzaj

Amazona

Gatunek

amazonka królewska

Synonimy
  • Psittacus Guildingii Vigors, 1837[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 VU pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Amazonka królewska[4] (Amazona guildingii) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest endemiczna dla wyspy Saint Vincent w archipelagu Małych Antyli. Nie wyróżnia się podgatunków[5].

Morfologia

Wygląd
Nie występuje dymorfizm płciowy, spotykane są za to dwie odmiany barwne – pospolitsza żółto-brązowa oraz zielona[3]. Duży, żółtawy dziób. Czerwone oczy są w większości otoczone przez białą głowę, dopiero nad karkiem i na „policzkach” jasnożółte pole. Odgraniczone od zielonego gardła, piersi i karku niebieską, grubą kreską. Nie są to kontrastowe barwy, jedna rozmywa się w drugą. Wierzch ciała łącznie z kuprem i pokrywami nadogonowymi brązowy, zielone obrzeżenia piór sprawiają wrażenie łusek. Tak samo na barkówkach, pokrywach skrzydłowych i lotkach pierwszorzędowych. Natomiast lotki drugiego rzędu są niebieskie i opalizujące. Brązowe boki ciała z jasnożółtym łuskowaniem, pokrywy podogonowe jasnozielone. Ogon niebieski z żółtym paskiem końcowym, początkowo po bokach pomarańczowy; równo ścięty. Nogi szare. Młode nie mają tak intensywnych barw.
Wymiary
  • długość ciała: 41 cm
  • rozpiętość skrzydeł: 94 cm
  • masa ciała: 595–709 g

Zasięg występowania

Amazonka królewska jest endemitem wyspy Saint Vincent w archipelagu Małych Antyli. Występuje na wschodnich i zachodnich zboczach przebiegającego przez wyspę pasma górskiego. Spotykana w przedziale wysokości 125–1000 m n.p.m.[3]

Ekologia i zachowanie

Biotop
Dojrzałe wilgotne lasy, zwykle na niższych wysokościach[3].
Zachowanie
Niezwykle towarzyski gatunek, na ogół spotykana w stadach do 20 sztuk. Lata w locie aktywnym, powoli uderza skrzydłami.
Głos
Wydaje wiele skrzeczących, trąbiących i skomlących wrzasków. W locie donośne kuał-kuał-kuał.
Pożywienie
Owoce, kwiaty oraz nasiona.
Lęgi
Tylko 1 lęg w sezonie. Wykorzystuje duże dziuple, a gniazda nie buduje, toleruje obecność innych amazonek królewskich. Składa 2 jaja, w niewoli wysiaduje je 24 dni. Młode umieją latać po 67–69 dniach.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje amazonkę królewską za gatunek narażony na wyginięcie (VU – vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. W 2008 roku szacowano, że całkowita liczebność populacji wynosi 730 osobników, co po przeliczeniu daje 487 osobników dorosłych. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy, do czego przyczyniły się podjęte działania ochronne, wcześniej bowiem (aż do początku lat 80. XX wieku) liczebność gatunku szybko malała[3]. Gatunek wymieniony jest w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[6].

Przypisy

  1. Amazona guildingii, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. St Vincent Amazon (Amazona guildingii). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
  3. a b c d e Amazona guildingii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872. Wersja: 2020-01-11. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-20].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-20]. (ang.).
  6. Amazona guildingii. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-10-05]. (ang.).

Bibliografia

  • D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. MULTICO, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Status iucn3.1 VU pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
BxZ Amazona guildingii 00.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Stavenn (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Description: St. Vincent Parrot - Source: own work - Location: Bronx Zoo, New York - Author: self, User:Stavenn
Amazona guildingii map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Range map of St Vincent Amazon (Amazona guildingii)