Amenemhat II

Amenemhat II
Królewski Protokół Nomen Amenemhat (egip. Amon jest na czele (przewodzi)) Prenomen Nebu-kau-Re (egip. Złote-są-dusze-Re) Imię horusowe Hekene-Maat (egip. Ten-który-jest-uświęcony-przez-Maat) Nebty Hekene-Maat (egip. Ten-który-jest-uświęcony-przez-Maat) Złoty Horus Maat-cheru (egip. Ten-który-mówi-Maat)
władca starożytnego Egiptu
Okres	od 1911 p.n.e. do 1882 p.n.e.
Poprzednik	Senuseret I
Następca	Senuseret II
Dane biograficzne
Dynastia	XII dynastia
Miejsce spoczynku	piramida Amenemhata II w Dahszur
Ojciec	Senuseret I
Żona	Itakait
Dzieci	Senuseret II, Ita, Chnumit, Itawert, Satmerhut

Amenemhat II – faraon, władca starożytnego Egiptu z XII dynastii, z okresu Średniego Państwa. Prawdopodobnie panował: wraz z ojcem, Senuseretem I od roku 1914 p.n.e., samodzielnie w latach 1911–1882 p.n.e., a potem wraz z synem, Senuseretem II do 1879 roku p.n.e.

Amenemhat II jest władcą, o którym wiadomo niewiele. Z okresu panowania tego władcy, zachowało się niewiele zabytków. Kontynuował, wyznaczone przez swych poprzedników dążenie do odbudowy i reformowania państwa. W administracji państwa znaczącą rolę odgrywali nadal nomarchowie. Świadczą o tym grobowce tych dostojników, z tamtego okresu.

Wydarzenia Pierwszego Okresu Przejściowego zachwiały znacząco organizacją wewnętrzną Egiptu. Osłabiły jego znaczenie militarne i ograniczyły kontakty handlowe i kulturalne. Władcy Średniego Państwa, a zwłaszcza XII dynastii, począwszy od Amenemhata I wytrwale i konsekwentnie odbudowywali i wzmacniali organizację państwowości egipskiej. Kontakty, zapewne kulturalne i handlowe wznawiał i utrzymywał także Amenemhat II. Świadczą o tym znaleziska odkryte w świątyni Montu w Tod. Odkryto tam cztery miedziane skrzynki z kartuszami władcy, zawierające dzieła sztuki, wykonane ze złota, srebra i lapis-lazuli. Przedmioty te, w części pochodziły z Krety, a w części z Babilonii. Podarunki te zapewne świadczą o kontaktach dyplomatycznych, a co za tym idzie kulturalnych i handlowych z tymi krajami. Kontakty utrzymywano także z miastami Tyrem i Byblos.

W czasie panowania Amenemhata kontynuowano wydobycie złota i miedzi na Synaju i w Nubii.

Wiele, spośród bardzo skąpych informacji o Amenemhacie II, dostarczyła eksploracja jego kompleksu grobowego, znajdującego się w Dahszur. Pierwszych prac dokonał tu w latach 1894–1895, Jacques de Morgan. Rdzeń piramidy, zwanej "Białą", zbudowano z kamiennych murów, dzielących całość na kwadratowe komory wypełnione rumoszem skalnym i piaskiem. Całość budowli pokrywała niegdyś okładzina zewnętrzna, wykonana zapewne z wapienia. Nie zachował się żaden, odłamek tej okładziny, co uniemożliwia ustalenie rzeczywistej wielkości piramidy, kąta nachylenia jej boków i wysokości. Obecnie piramida ta jest w znacznym stopniu zrujnowana. Wejście do niej, dziś całkowicie niedostępne, znajdowało się po jej północnej stronie. Od wejścia prowadził zstępujący korytarz, wiodący do poziomego przejścia, które w końcu zagrodzone było dwoma, ogromnymi blokami granitu, jednym opuszczanym pionowo, a drugim zasuwanym poziomo. Za nimi znajdowała się komora grobowa, w której znajdował się sarkofag, wykonany z piaskowca. Na zachód od piramidy Amenemhata znajdują się mastaby, żony władcy Itakait oraz kilku jego córek: Ita, Chnumit, Itawert i Satmerhut. W 1894 roku, podczas prac w mastabach księżniczek, de Morgan odkrył wspaniałe okazy biżuterii: pektorały i naszyjniki, należące do Ity i Chnumit. Zdobią one obecnie ekspozycję sztuki Średniego Państwa w Muzeum Egipskim w Kairze.

Bibliografia

• NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
• BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
• Schneider Th. Leksykon faraonów, PWN, Kraków-Warszawa 2001, ​ISBN 83-01-13479-8​.

Władcy Starożytnego Egiptu Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.) Od okresu predynastycznego do Pierwszego Przejściowego (przed ok. 3150–2133) Okres Dynastia Faraonowie Predynastyczny (przed ok. 3150) 0 Hsekju Chaju Teje Czesz Neheb Wazner Mech Dwa Sokoły Hat-Hor Ny-Hor Pe-Hor Hedż-Hor Skorpion I Krokodyl Iry-Hor Ka Skorpion II Wczesnodynastyczny (ok. 3150–2686) I Narmer Aha Dżer Dżet Den Anedżib Semerchet Ka’a II Hetepsechemui Nebre Nineczer Peribsen Chasechem Chasechemui Stare Państwo (ok. 2686–2181) III Sanacht Neczerierchet Sechemchet Chaba Neferka Huni IV Snofru Chufu Redżedef Chaefre Dżedefhor Nebka, Baka, Bakare Baure, Baefre, Bafre Menkaure Szepseskaf Dżedefptah V Userkaf Sahure Neferirkare Kakai Szepseskare Isi Neferefre Niuserre Ini Menkauhor Akauhor Dżedkare Izezi Unis VI Teti Userkare Pepi I Merenre I Antyemsaf I Pepi II Merenre Antyemsaf II Menbkare 1. Przejściowy (ok. 2181–2133) VII Neferkare (młodszy) Neferkare Nebi Dżedkare Szemai Neferkare Chendu Merienhor Neferkamin Nikare Neferkare Tereru Neferkahor VIII Uadżkare Pepisonbe Neferkamin Anu Kakare Ibi Neferkare Neferkauhor Kapuibi Neferirkare IX Meribre Cheti I Neferkare Nebkaure Cheti II Setut X Merihathor Neferkare Uachare Cheti III Merikare Nebkaure Cheti IV Średnie Państwo i Drugi Okres Przejściowy (ok. 2133–1567) Okres Dynastia Faraonowie Średnie Państwo (ok. 2133–1786) XI Mentuhotep I Intef I Intef II Intef III Mentuhotep II Mentuhotep III Mentuhotep IV XII Amenemhat I Senuseret I (koregent) Amenemhat II (koregent) Senuseret II (koregent) Senuseret III Amenemhat III Amenemhat IV (koregent) Neferusobek 2. Przejściowy (ok. 1786–1567) XIII Wegaf Amenemhat V Sekhemre Khutawi Amenemhat VI Sehetepibre Iufeni Amenemhat VII Nebnun Semenkare Hornedjheriotef Sobekhotep I Nedjemibre Sebekhotep I Reniseneb Hor I Amenemhat VIII Amenemhat IX Sebekhotep II Chendżer Imiramesha (albo Mermesha) Antef IV (albo Intef IV) Set I Panteni Ameni Kemau Ibi Aakeni Sobekhotep III Neferhotep I Sahathor Sobekhotep IV Sobekhotep V Iaib Ai I Sobekhotep VI Ini Sankhenre Suadjetu Ined Neferhotep II Hori (albo Hor II) Sobekhotep VII Didumes Ibi Se(?)kare Senebmiu Sekhaenre Merkheperre Merikare Senweseret IV (albo Sesostris IV) Montuemsaf Neferhotep III Mentuhotep V Nerkare Wesermontu Sobekhotep VIII Ini Mentuhotep VI Senaib Sobekhotep IX Wepwawetemsaf Hor Meritaui Sebekai Khuiiker XIV Nehesi Khatire Nebfawre Sehebre Meridjefare Sewadjkare II Nebdjefare Wbenre (?)djefare (?)wbenre Awtibre Herwibre Nebsenre Sekheperenre Djedkherure Sankhibre Kanefertumre Sekhem(?)re Kakemetre Neferibre A(?) Kha(?)re Ankhkare Semen(?)re Djed(?)re Senefer(?)re Menibre Djed(?)re Inek(?) I(?) Ip(?) Hebi Aped Hepw Shemsu Meni(?) Wrkai (?)kare (?)kare Hepu(?) (albo (?)nre) (?)annati (albo (?)kare) Bebnem Iuf(?) Seth II Sinu Hor III Nibef Penestensepti Kherhemwetshepsut Khuihemwet XV Maibre Szeszi/Salitis Meruserre Jakobher Seuserence Chain Auserre Apopi Nebchepeszre Apopi Aakenenre Apopi Aasehere Chamudi XVI Anat-Her Weser-Anat Semqen Seket Wasa (Wadj(ed)) Qar Seneferanchre Pepi III Beb-ankh Nebmaatre Nikare II Meribre Aahetepre Aaneterre Nebwankhre Ahetepre Nebweserre Khaweserre Khaimure Yakob-baal Yakobner) Yam Amu Nia(?) XVII Nebucheperure Antef V Sechemre Uahchau Rehotep Sobekemsaf I Sechemre Sementaui Dżehuti Mentuhotep VII Nibirau I Nibirau II Semenenre Seuserenre Sobekemsaf II Antef VI Antef VII Senachtenre Ahmose Sekenenre Tao (albo Taa) Kamose Nowe Państwo i Trzeci Okres Przejściowy (ok. 1567–730) Okres Dynastia Faraonowie Nowe Państwo (ok. 1567–1085) XVIII Ahmose I Amenhotep I Totmes I Totmes II Hatszepsut Totmes III Amenhotep II Totmes IV Amenhotep III Echnaton Semenchkare Neferneferuaton Tutanchamon Aj Horemheb XIX Ramzes I Seti I Ramzes II (Wielki) Merenptah Amenmes Seti II Siptah Tauseret Jarsu? XX Setnacht Ramzes III Ramzes IV Ramzes V Ramzes VI Ramzes VII Ramzes VIII Ramzes IX Ramzes X Ramzes XI 3. Przejściowy (1085–730) XXI Smendes I Amenemnesu Psusennes I Amenemope Osorkon Starszy Siamon Psusennes II XXII Szeszonk I Osorkon I Harsiese I Takelot I Osorkon II Szeszonk II Takelot II Szeszonk III Pimaj Szeszonk IV XXIII Padibastet Iuput I Szeszonk V Osorkon III Takelot III Rudżamon Iuput II Osorkon IV Od Epoki Późnej do panowania rzymskiego (od 730) Okres Dynastia Faraonowie Epoka Późna (730–305) XXIV Tefnacht Bakenrenef XXV Pianchi Szabaka Szabataka Taharka Tanutamon XXVI Necho I Psametych I Necho II Psametych II Apries Ahmose II Psametych III XXVII Kambyzes II Dariusz I Wielki Kserkses I Artakserkses I Kserkses II Sogdianos Dariusz II Artakserkses II XXVIII Amyrtajos XXIX Neferites I Achoris Psamutis Neferites II XXX Nektanebo I Tachos Nektanebo II XXXI Artakserkses III Ochos Arses Chabbasz Dariusz III Hellenistyczny (305–30) Argeadzi Aleksander Wielki Filip Arrhidaeus Aleksander IV Macedoński (koregent) Lagidzi Ptolemeusz I Soter I Ptolemeusz II Filadelfos Ptolemeusz III Euergetes I Ptolemeusz IV Filopator I Ptolemeusz V Epifanes Ptolemeusz VI Filometor Ptolemeusz VII Neos Filopator II Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon Ptolemeusz IX Soter II Lathyros Ptolemeusz X Aleksander I (koregent) Kleopatra III (koregentka) Kleopatra Berenike III Ptolemeusz XI Aleksander II (koregent) Ptolemeusz XII Neos Dionizos Kleopatra VI Tryfajna III Berenike IV Kleopatra VII Filopator Ptolemeusz XIII (koregent) Ptolemeusz XIV (koregent) Ptolemeusz XV Cezarion (koregent) Rzymski (od 30) cesarze rzymscy cesarze bizantyńscy