Ameryka Północna

Ameryka Północna
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne Ameryki Północnej; Interaktywna mapa
Państwo

Państwa Ameryki Północnej

Powierzchnia

24 230 000 km²[1]

Miejscowości

największe aglomeracje[2]:
Nowy Jork, Meksyk, Los Angeles, Chicago, Toronto, Dallas-Fort Worth

Wysokość

max: 6194 m n.p.m., Denali (McKinley);
min: 86 m p.p.m., Dolina Śmierci

Rodzaj obiektu

kontynent

Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ameryka Północna”
Ziemia48°N 100°W/48,000000 -100,000000
Mapa
Cieniowana mapa Ameryki Północnej
Nowy Jork – drugie najbardziej zaludnione miasto w Ameryce Północnej
Toronto – najbardziej zaludnione miasto w Kanadzie, a szóste w Ameryce Północnej
Monterrey – trzecie pod względem zaludnienia miasto w Meksyku i dziewiąte pod względem zaludnienia miasto w Ameryce Północnej

Ameryka Północnakontynent o powierzchni 24 230 000 km²[1] (co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej), położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy również tzw. Ameryka Środkowa.

Dane geograficzne

Od zachodu Amerykę Północną otacza Ocean Spokojny, od północy Ocean Arktyczny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Ameryka Północna od Azji oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z Ameryką Południową. Południowa część nazywana jest Ameryką Łacińską.

Najdalej wysunięte punkty Ameryki Północnej jako części świata:

Skrajne punkty Ameryki Północnej jako kontynentu:

Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600 km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% – wyspy.

Największymi półwyspami są:

Do największych wysp należą:

W Ameryce Północnej zaznacza się przewaga gór i wyżyn nad nizinami – średnia wysokość nad poziomem morza to 781 m. Najwyższym punktem jest Denali (znany też jako McKinley – 6194 m) na Alasce, natomiast najniższy znajduje się w Dolinie Śmierci (86 m p.p.m.). Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m n.p.m. Wzdłuż zachodnich brzegów Kordyliery (aktywne sejsmicznie) z wewnętrznymi wyżynami (Kolorado, Meksykańska), wewnątrz Wielkie Równiny i Niziny Wewnętrzne, na wschodzie Appalachy. Wybrzeża wschodnie nizinne. Klimat od okołobiegunowego na północy przez umiarkowany, podzwrotnikowy i zwrotnikowy do równikowego w Ameryce Środkowej. W Kordylierach klimaty górskie. Głównymi rzekami są: Missisipi z Missouri, Mackenzie, Jukon, a jeziorami: Górne, Huron, Michigan, Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Erie. Na północy pustynie arktyczne, tundra, lasy iglaste, ku południu przechodzą w lasy mieszane i liściaste, w części środkowej prerie, na pd.-zach. półpustynie i pustynie. W Kordylierach górskie lasy iglaste i roślinność alpejska, na wybrzeżach Ameryki Środkowej lasy równikowe. Fauna zróżnicowana: wół piżmowy, renifer karibu, jeleń wirginijski, niedźwiedzie (baribal, grizzly), bizon amerykański (w rezerwatach).

Ludność

Amerykę Północną zamieszkuje 579 mln ludzi (dane z 2013 roku), co stanowi około 8% ludności świata, głównie biali, czarni i Indianie. Gęstość zaludnienia jest niewielka w porównaniu do średniej gęstości zaludnienia świata i wynosi 21,5 osoby/km². Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne i jest następstwem silnego zróżnicowania warunków środowiska przyrodniczego. Najbardziej zaludnione tereny to: Bermudy – 1189 osób/km² (1994) i Barbados 607 osób/km² (1994), a najmniej zaludnione tereny to obszar Grenlandii (0,2 osób/km² – 1992) i Kanada – 3 osoby/km² (1994). Szczególnie ważnym czynnikiem wpływającym na rozmieszczenie ludności jest fakt, że ogromna powierzchnia kontynentu znajduje się pod wpływem klimatów: polarnego, subpolarnego i umiarkowanie chłodnego, co znacząco ogranicza możliwość trwałego egzystowania człowieka na północy. Kolejnym obszarem o niewielkiej koncentracji ludności są Kordyliery wraz z kotlinami śródgórskimi, a także obszary pustynne i półpustynne. W Ameryce Północnej można również wskazać obszary o wysokiej koncentracji ludności, np. pogranicze kanadyjsko-amerykańskie, północny wschód Stanów Zjednoczonych, niektóre odcinki wybrzeża Oceanu Spokojnego, a także tereny ciągnące się od Meksyku po Gwatemalę. Państwami o największej gęstości zaludnienia w Ameryce Północnej są kraje wyspiarskiej części Ameryki Środkowej.

Podział polityczny Ameryki Północnej

Ameryka Północna – mapa polityczna

Państwa Ameryki Północnej oraz ich stolice

Lp.PaństwoStolicaPowierzchnia
(w km²)
Ludność
(1 lutego 2010)
1 Antigua i BarbudaSaint John’s44268 722
2 BahamyNassau13 940301 790
3 BarbadosBridgetown431281 968
4 BelizeBelmopan22 966279 457
5 DominikaRoseau75469 029
6 DominikanaSanto Domingo48 7309 234 039
7 GrenadaSaint George’s34490 006
8 GwatemalaGwatemala108 89015 655 188
9 HaitiPort-au-Prince27 7508 108 626
10 HondurasTegucigalpa112 0909 001 204
11 JamajkaKingston10 9912 790 832
12 KanadaOttawa9 976 14033 989 040
13 KostarykaSan José51 1004 678 179
14 KubaHawana100 86013 346 676
15 MeksykMeksyk1 972 550107 563 903
16 NikaraguaManagua129 4945 469 109
17 PanamaPanama78 2004 000 124
18 Saint Kitts i NevisBasseterre26139 952
19 Saint LuciaCastries616163 312
20 Saint Vincent i GrenadynyKingstown389117 534
21 SalwadorSan Salvador21 0406 704 932
22 Stany ZjednoczoneWaszyngton9 631 418308 878 120

Terytoria zależne

Regiony fizycznogeograficzne

Przypisy

  1. a b North America, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  2. Demographia World Urban Areas (May 2014) Demographia (ang.) [dostęp 2014-11-02]

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Land ocean ice 2048.jpg
Autor: NASA Goddard Space Flight Center Image by Reto Stöckli (land surface, shallow water, clouds). Enhancements by Robert Simmon (ocean color, compositing, 3D globes, animation). Data and technical support: MODIS Land Group; MODIS Science Data Support Team; MODIS Atmosphere Group; MODIS Ocean Group Additional data: USGS EROS Data Center (topography); USGS Terrestrial Remote Sensing Flagstaff Field Center (Antarctica); Defense Meteorological Satellite Program (city lights)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
widok na Ziemię
Flag of Dominica.svg
Autor: See File history below for details., Licencja: CC0
The Flag of Dominica.
Flag of the Dominican Republic.svg
The flag of the Dominican Republic has a centered white cross that extends to the edges. This emblem is similar to the flag design and shows a bible, a cross of gold and 6 Dominican flags. There are branches of olive and palm around the shield and above on the ribbon is the motto "Dios,Patria!, Libertad" ("God, Country, Freedom") and to amiable freedom. The blue is said to stand for liberty, red for the fire and blood of the independence struggle and the white cross symbolized that God has not forgotten his people. "Republica Dominicana". The Dominican flag was designed by Juan Pablo Duarte, father of the national Independence of Dominican Republic. The first dominican flag was sewn by a young lady named Concepción Bona, who lived across the street of El Baluarte, monument where the patriots gathered to fight for the independence, the night of February 27th, 1844. Concepción Bona was helped by her first cousin María de Jesús Pina.
Flag of Guatemala.svg
The flag of Guatemala, official since 1871.
Flag of Haiti.svg
The national and official state flag of Haiti; arms obtained from http://www.webchantier.com/. The civil flag can be found at here.
Flag of Jamaica.svg
Flag of Jamaica. “The sunshine, the land is green, and the people are strong and bold” is the symbolism of the colours of the flag. GOLD represents the natural wealth and beauty of sunlight; GREEN represents hope and agricultural resources; BLACK represents the strength and creativity of the people. The original symbolism, however, was "Hardships there are, but the land is green, and the sun shineth", where BLACK represented the hardships being faced.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
North America (orthographic projection).svg
Autor: Heraldry, Licencja: CC-BY-SA-3.0
North America (orthographic projection)
Pulsefront.jpg
Autor: John Vetterli, Licencja: CC BY-SA 2.0
The Pulsefront light show seen from Toronto Island.
Location North America.svg
Autor: Bosonic dressing, Licencja: CC BY-SA 3.0
North America: orthographic projection with the addition of national borders, based on File:United States (orthographic projection).svg
Cartina fisica dell'America del Nord.jpg
Carta fisica dell'America settentrionale
NYC wideangle south from Top of the Rock.jpg
Autor: Daniel Schwen, Licencja: CC BY-SA 2.5
Ta grafika została stworzona za pomocą Hugin.
DelValleCity.jpg
Autor: Rick González, Licencja: CC BY 2.0
Valle Oriente, donde se concentran la mayoría de rascacielos del Area Metropolitana.