Amfiteatr w Łazienkach Królewskich
nr rej. 2/5 z 1 lipca 1965 | |
Scena Amfiteatru | |
Państwo | Polska |
---|---|
Województwo | mazowieckie |
Miejscowość | Warszawa |
Styl architektoniczny | klasycyzm |
Architekt | Jan Chrystian Kamsetzer |
Ukończenie budowy | 1785 |
Ważniejsze przebudowy | 1790 |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
52°12′49,52″N 21°02′11,26″E/52,213756 21,036461 |
Amfiteatr w Łazienkach Królewskich – teatr znajdujący się w parku Łazienkowskim w Warszawie w pobliżu pałacu Na Wyspie.
W sezonie letnim w Amfiteatrze odbywają się koncerty i przedstawienia teatralne.
Opis
Obiekt powstał w 1785 jako amfiteatr ziemny[1]. Kamienną postać zyskał w 1790 roku, przebudowany według projektu Jana Chrystiana Kamsetzera. Teatr składa się z dwóch części, widowni i sceny, przedzielonych wypełnionym wodą kanałem. Może pomieścić 950 widzów.
Amfiteatr był wzorowany na teatrze w Herkulanum[2]. Półkolista widownia oparta jest na arkadach. Wieńczy ją rząd kamiennych rzeźb przedstawiających szesnastu dramaturgów: Ajschylosa, Eurypidesa, Sofoklesa, Arystofanesa, Menandra, Plauta, Terencjusza, Senekę, Szekspira, Calderona, Racine'a, Moliera, Metastasia, Lessinga i dwóch Polaków: Niemcewicza i Trembeckiego, którzy wyjątkowo swoich wizerunków doczekali się za życia[2]. Scena, położona na sztucznej wyspie otoczona jest sztucznymi ruinami, wzorowanymi na architekturze Forum Romanum[2], stanowiącymi przykład sentymentalnego stylu końca XVIII wieku. Po lewej stronie za sceną ukryty jest parterowy pawilonik mieszczący garderoby aktorów. Między sceną, a kanałem znajduje się miejsce dla orkiestry. Fosa także była używana w czasie spektakli. Świadczy o tym akwarela Jana Piotra Norblina przedstawiająca wystawienie baletu „Kleopatra” w 1781 roku[3]. Po bokach sceny ustawiono rzeźby o tematyce mitologicznej.
Przez kilka lat po tym, jak w 1817 Łazienki przeszły na własność cara Aleksandra I, w amfiteatrze nie wystawiano sztuk. Budowla nie była w tamtym czasie konserwowana i jej stan techniczny stopniowo pogarszał się. Gdy w 1822 roku administrację objął dyrektor Ludwik Osiński, zaczęto dawać pierwsze przedstawienia. Mimo braku wygód goście chętnie przychodzili do teatru oglądać spektakle. W 1830, na przedstawieniu opery „Biała dama” było tam około 900 osób[4].
W 1916 roku amfiteatr przeszedł na własność miasta, a w 1926 został dokładnie wyremontowany. Zamieniono też oryginalne XVIII w. rzeźby na ich wierne kopie[4][5].
Jak większość budynków w Łazienkach, amfiteatr nie został zniszczony w czasie II wojny światowej. Podczas okupacji kilkakrotnie wystawiano w nim sztuki dla ludności niemieckiej[6].
W 2015 zakończył się remont obiektu, będący częścią większych prac renowacyjnych prowadzonych w Łazienkach. Odnowiono wtedy widownię z dekoracją rzeźbiarską oraz zmodernizowano scenę z garderobami[7].
Galeria
Amfiteatr na akwareli Zygmunta Vogla
Przypisy
- ↑ Wielka Encyklopedia PWN. Tom 16. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 272. ISBN 83-01-13826-2.
- ↑ a b c Marek Kwiatkowski: Wielka księga Łazienek. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000, s. 124. ISBN 83-7255-684-9.
- ↑ Amfiteatr | Łazienki Królewskie, www.lazienki-krolewskie.pl [dostęp 2019-03-11] (pol.).
- ↑ a b Barbara Król-Kaczorowska , Teatry Warszawy, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 57-59, ISBN 83-06-01183-X .
- ↑ Amfiteatr na Wyspie, vinci.org.pl [dostęp 2019-03-11] .
- ↑ Krzysztof Dunin-Wąsowicz: Warszawa w latach 1939-1945. Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 1984, s. 51. ISBN 83-01-04207-9.
- ↑ Tomasz Urzykowski. Łazienki piękniejsze i bez asfaltu. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 11 września 2015.
Linki zewnętrzne
- Archiwalne widoki amfiteatru w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol zabytku do legendy mapy
Lazienki Park Warsaw about 1900
Amfiteatr w Łazienkach Królewskich w Warszawie
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Amfiteatr w Łazienkach Królewskich
Autor: Piotr Brichacek (Briho), Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama amfiteatru w warszawskich Łazienkach.