Aminofilina

Aminofilina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C16H24N10O4

Masa molowa

420,43 g/mol

Wygląd

biały lub żółtawy proszek albo granulki o słabym zapachu amoniaku[1]

Identyfikacja
Numer CAS

317-34-0

PubChem

9433

DrugBank

DB01223

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

R03 DA05
R03 DA55
R03 DB05

Aminofilina (łac. Aminophyllinum) – lek składający się z mieszaniny 2 składników – teofiliny, która jest substancją czynną, oraz etylenodwuaminy, która jest rozpuszczalnikiem, ok. 20-krotnie zwiększającym rozpuszczalność (objętościowo w stosunku 2:1, wagowo teofilina to około 85%). Za działanie terapeutyczne odpowiada teofilina, choć niektórzy autorzy twierdzą, iż etylenodiamina wzmacnia działanie teofiliny. Aminofilinę można podawać zarówno dożylnie, jak i domięśniowo. Stężenie terapeutyczne aminofiliny w surowicy krwi wynosi 10–20 μg/ml.

Mechanizm działania:

  • nieselektywny bloker fosfodiesterazy –> wzrost cAMP, cGMP –> rozszerzenie oskrzeli,
  • bloker receptorów adenozynowych A1 i A2 –> blokuje skurcz oskrzeli powodowany adenozyną i uwalnianie histaminy,
  • pobudza ośrodek oddechowy i uwrażliwia go na CO2,
  • zwiększa skuteczność mm. oddechowych (zwłaszcza przepony),
  • poprawia klirens nerkowy, działając słabo moczopędnie,
  • rozszerza naczynia krwionośne (tętnicze mózgu, serca, nerek, płuc i skóry oraz naczynia żylne),
  • łagodnie obniża ciśnienie tętnicze,
  • działa dodatnio ino- i chronotropowo na serce.

Wskazania:

Przeciwwskazania

  • nadwrażliwość na składnik preparatu (szczególnie na etylenodiaminę),
  • pw. względne:
    • świeży zawał serca,
    • zaburzenia rytmu serca (tachyarytmie),
    • ciężkie nadciśnienie tętnicze,
    • kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu komory lewej,
    • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
    • nadczynność tarczycy,
    • padaczka,
    • ciężkie zaburzenia czynności wątroby i nerek.

Aminofilina w postaci iniekcji była produkowana przez Zakłady Farmaceutyczne PLIVA Kraków, jednak została zakończona z powodu konieczności weryfikacji technologii[4]. Ministerstwo Zdrowia zaakceptowało tę sytuację, dodając, że ze względu na liczne działania niepożądane aminofilina przestała być lekiem niezbędnym we współczesnej medycynie[5].

Nadal jest dostępna w Polsce w postaci surowca farmaceutycznego Aminophyllinum (producenci m.in. Pharma Cosmetic, Amara, Galfarm), który służy do sporządzania proszków dzielonych, kapsułek, czopków i płynnych mieszanek w zakresie receptury aptecznej.

Przypisy

  1. a b c d e f Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3.
  2. Aminofilina (nr A1755) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski.
  3. a b Department of Chemistry, The University of Akron: Aminophylline. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
  4. Komunikat na stronie Plivy.
  5. Komunikat Ministerstwa Zdrowia.

Praca zbiorowa. Indeks leków medycyny praktycznej. Kraków 2004 r.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-skull.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for toxic substances
NFPA 704.svg
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Aminophylline Formula V.1.svg
Strukturformel von Aminophyllin