Ammianus Marcellinus
Data urodzenia | około 330 |
---|---|
Data śmierci | po 392 |
Zawód, zajęcie | historyk rzymski |
Ammianus Marcellinus (ur. ok. 330 w Antiochii, zm. po 392) – historyk rzymski, autor Res gestae (Dziejów rzymskich), historii cesarstwa od panowania Nerwy (96 n.e.) do roku 378, z zachowaną częścią obejmującą lata 353-378.
Posiadane wiadomości o jego życiu są skąpe, gdyż nawet relacjonując wydarzenia, których był naocznym świadkiem, starannie pomijał w nich swój udział.
Życiorys
Pochodził ze średniozamożnej rodziny, jego ojciec był urzędnikiem miejskim lub pełnił funkcję wojskową. Do osiągnięcia wieku około 20 lat zamieszkiwał w Antiochii. Odebrał staranne wykształcenie humanistyczne, greckie i łacińskie, najpewniej ze znajomością twórczości Homera, prawdopodobnie Hezjoda, Symonidesa, Teognisa, Sofoklesa i Eurypidesa, spośród autorów łacińskich z bardzo dobrą znajomością pism Cycerona. Nie wykluczone, iż znał również język perski.
Około roku 350 został członkiem przybocznej gwardii cesarskiej, tak zwanych protectores domestici, powołanych zamiast pretorianów. W 353 przydzielono go do ochrony Ursycyna, dowódcy jazdy stacjonującej w twierdzy Nisibis na wschód od Eufratu, na pograniczu z Persją. W 355 wraz z nim udał się do Mediolanu na wezwanie cesarza Konstancjusza II, a stamtąd do Galii, gdzie Ursycyn rozbił wojska uzurpatora Sylwana. Przypuszczalnie wtedy zetknął się z przyszłym cesarzem, wówczas cezarem Julianem Apostatą. Kolejne pięć lat spędził w Mezopotamii walcząc z Persami, uczestniczył m.in. w obronie twierdzy Amida. Z tego okresu pochodzą również jego relacje dotyczące przybycia do Europy Hunów wraz z opisem ich obyczajów, np. siedzenia na koniach w trakcie prowadzenia obrad[1].
Nie wiadome są jego losy w latach 360–363, jednak w marcu tego roku znajdował się już w orszaku cesarza Juliana Apostaty. Brał udział w bitwie pod Ktezyfontem 29 maja 363 roku, a po zawarciu pokoju wrócił do Antiochii. Kolejne kilkanaście lat, aż do około roku 380 spędził dzieląc czas między podróże (zwiedził Egipt, Grecję, Trację i kraje Azji Mniejszej) i pobyt w rodzinnym mieście. Zajmował się pisaniem, być może pracował też jako adwokat. Około roku 380 przeniósł się do Rzymu, gdzie rozpoczął tworzenie dzieła swego życia – Res gestae.
Dokładna data śmierci historyka nie jest znana, pewne fragmenty jego dzieła mogą wskazywać jeszcze na wydarzenia z lat 395–398.
Ammian był wyznawcą tradycyjnej religii rzymskiej. Jego uczniem i przyjacielem był Jan Chryzostom.
Przypisy
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford – Wielka Historia Świata. Cywilizacje Europy. Indoeuropejczycy – Celtowie. T. 12. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 76. ISBN 83-7425-367-3.
Bibliografia
- Ammianus Marcellinus: Dzieje rzymskie. T. I (księgi XIV-XXV). Przełożył, wstępem i przypisami opatrzył Ignacy Lewandowski. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002, seria Biblioteka Antyczna, ISBN 83-7255-079-4, s. 23-31 [biografia]
Literatura dodatkowa
- Dariusz Brodka: Państwo rzymskie wobec początków Wędrówki Ludów w ocenie Ammiana Marcellina. „Meander” R. 48 (1993), s. 325–337
- Helena Cichocka: Ammianus Marcellinus a literatura grecka i rzymska. „Meander” R. 29 (1974), s. 289–306
- Helena Cichocka: Mowy i listy w „Res gestae” Ammiana Marcellina. „Meander” R. 30 (1975), s. 157–165
- Helena Cichocka: Zależność Ammiana Marcellina od Solinusa w ekskursie o Egipcie (XXII 15-16). „Meander” R. 30 (1975), s. 336–430
- Ignacy Lewandowski: Historyk ginącego świata. W „Meander” R. 48 (1993), s. 339–349
Linki zewnętrzne
- ISNI: 0000 0001 2128 7256
- VIAF: 89594750, 76144648275775640523, 104153172
- LCCN: n80065875
- GND: 118502581
- NDL: 001277274
- LIBRIS: 1zcff18k18vplz5
- BnF: 118886885
- SUDOC: 026684942
- NLA: 35782674
- NKC: jn19981000103
- BNE: XX1071558
- NTA: 069695288
- BIBSYS: 90056260
- CiNii: DA03039953
- Open Library: OL4601294A
- PLWABN: 9810572295505606
- NUKAT: n96400857
- J9U: 987007257744605171
- PTBNP: 4387, 922240
- CANTIC: a10958319
- LNB: 000004902
- NSK: 000117901
- BNA: 000028959
- CONOR: 13743203
- BNC: 000125771
- ΕΒΕ: 62592
- BLBNB: 000171424
- LIH: LNB:V*61631;=BD
- WorldCat: lccn-n80065875
Media użyte na tej stronie
Autor:
Ammianus Marcellinus; Lindenbrog, Friedrich, 1573-1648; Valois, Henri de, 1603-1676; Valois, Adrien de, 1607-1692; Gronovius, Jacobus, 1645-1716; Hooghe, Romeyn de, 1645-1708;
Zylvelt, Anthony van, b. ca. 1640, Licencja: No restrictionsIdentifier: gri_ammianimarce00c1am (find matches)
Title: Ammiani Marcellini Rerum gestarum qui de XXXI supersunt, libri XVIII
Year: 1693 (1690s)
Authors: Ammianus Marcellinus Lindenbrog, Friedrich, 1573-1648 Valois, Henri de, 1603-1676 Valois, Adrien de, 1607-1692 Gronovius, Jacobus, 1645-1716 Hooghe, Romeyn de, 1645-1708 Zylvelt, Anthony van, b. ca. 1640
Subjects: Coins, Roman
Publisher: Lugduni Batavorum : Apud Petrum vander Aa
Contributing Library: Getty Research Institute
Digitizing Sponsor: Getty Research Institute
View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.
Text Appearing Before Image:
AoMIarceuino CumNotlS etFK.UNDFJ^JSROCH JAC.CRONCVII *JJ
Text Appearing After Image:
X U a 1) U 1>T I B^ATAVOHUM Apiid PXTRTJM ^A^DER Aa. 1693 A M M I A N U MARCELLINI R E R U M GESTARUM Qui de xxxi fuperfunt, LIBRI XVIII. Ope .MSS. codicum emendati ab Frederico Lindenbrogio & HeN- rico Hadrianoque Valesiis cum eorundem integris Objeryationibus & Annotationibus, I T E M Excerpta vetera de Geftis Conftantini & Regum Itali». O M N I ANV N C R E C O G N I T A JACOBO GRONOVIO, Qui fuas quoque notas pafGm inferuit & neceflariis ad Ammiani illuftrationenaantiquis nuramis ac figuris cxornari curavit.gri_ammianimarce00c1am
Note About Images