Ampułkostrzykawka

Autostrzykawka EpiPen z 0,3 mg adrenaliny

Ampułkostrzykawka^[a], ampułka-strzykawka^[1], strzykawkoampułka – połączenie ampułki z lekiem i strzykawki, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia. Odmianą ampułkostrzykawki jest autostrzykawka z automatycznym (zwykle sprężynowym) wypychaniem cieczy do iniekcji. Szczególnym rodzajem autostrzykawki są peny insulinowe.

Ampułkostrzykawki są stosowane, gdy zachodzi potrzeba dostarczenia leku w niewielkiej objętości i dokładnie odmierzonej dawce pacjentowi, aby sam mógł wykonać sobie zastrzyk.

Zastosowanie

Ampułkostrzykawki

Enoksaparyna (Clexane®, Sanofi-Aventis) w ampułkostrzykawce

W postaci ampułkostrzykawek są rozprowadzane leki (między innymi adrenalina, enoksaparyna, nadroparyna i syntetyczna erytropoetyna) oraz szczepionki (na przykład przeciw wirusowi HPV – o objętości 0,5 ml).

Autostrzykawki

W postaci autostrzykawek podawana jest adrenalina osobom silnie uczulonym na jady owadów błonkoskrzydłych (os, pszczół, szerszeni). Istnieje wiele różnych marek autostrzykawek z adrenaliną, na przykład Anapen, EpiPen, FastJekt i Twinject. Jedna dawka (0,3 ml) zawiera 300 µg lub 150 µg (Anapen Junior) epinefryny. Są stosowane, aby zapobiec wystąpieniu wstrząsu anafilaktycznego lub go leczyć^[3].

W wojsku

Różne autostrzykawki w zestawie Mark I NAAK używanym przez wojsko amerykańskie

W wojsku używa się autostrzykawek do wprowadzania do organizmu leków zapobiegających zatruciu bojowymi środkami trującymi, na przykład pralidoksymu i innych oksymów, atropiny, diazepamu, oraz leków przeciwbólowych (między innymi morfiny, dolarganu).

Historia

Ampułkostrzykawka z morfiną, z czasów II wojny światowej

Ampułkostrzykawki zaczęto stosować w czasie II wojny światowej do podawania, jeszcze na polu bitwy, leków przeciwbólowych (np. morfiny) rannym żołnierzom. Ampułkostrzykawki z tego okresu przypominają dzisiejsze opakowanie kleju cyjanoakrylowego (cyjanopanu): metalowa tubka, ale z wystającą igłą.

Zobacz też

• indywidualny pakiet radioochronny

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Barbara Lisowska, Małgorzata Olszewska. Adrenalina w ampułkostrzykawkach jako lek pierwszego rzutu w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego. „Farmacja Współczesna”. 2, s. 117–120, 2009.