Amtrak
![]() | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia | 1971 |
![]() | |
Strona internetowa |

Amtrak – operator pociągów pasażerskich w Stanach Zjednoczonych, działający od 1 maja 1971. Nazwa pochodzi od połączenia słów American i track (tor). Nominalnie jest zwykłym przedsiębiorstwem, oficjalnie zwanym National Railroad Passenger Corporation, jednak pakiet kontrolny jego akcji należy do amerykańskiego rządu federalnego. Pewna część akcji należy do tych regionalnych linii kolejowych które przekazały firmie swoje serwisy pasażerskie w momencie jej powstania.
W 2009 Amtrak zatrudniał około 18 tys. pracowników[1]. Długość szlaków obsługiwanych przez pociągi wynosi 21 tys. mil (na torach będących własnością innych przedsiębiorstw kolejowych). System służy około 500 miejscowościom w 46 stanach[1], jak również pewnej liczbie miast w Kanadzie. W roku fiskalnym 2016 Amtrak przewiózł rekordową liczbę 31,3 milionów pasażerów[2]. W okresie od października 2018 do 30 września 2019 Amtrak przewiózł 32,5 mln pasażerów (wzrost o 2,5%), całkowity przychód wyniósł 3,3 mld dolarów, zaś roczny operacyjny deficyt spadł aż o 83%. Nakłady inwestycyjne w wysokości 1,6 mld dolarów wzrosły o 9,4% w porównaniu do poprzedniego roku obrachunkowego[3].
Pandemia COVID-19 w 2020 spowodowała znaczny spadek liczby pasażerów, a w konsekwencji znaczny spadek przychodów ze sprzedaży. Konieczne było ograniczenie sieci połączeń, a także zwolnienie 2 tys. osób. Ponadto los kolejnych 2,4 tys. pracowników zależeć będzie od udzielenia przez Kongres pomocy finansowej w wysokości 2,8 mld USD[4].
Przedsiębiorstwo zostało stworzone by uratować amerykański system kolei pasażerskich przed likwidacją. W latach przed jego powstaniem rozwój transportu lotniczego i drogowego w Stanach Zjednoczonych drastycznie zmniejszył dochodowość dalekobieżnych pociągów pasażerskich, tak więc prywatne przedsiębiorstwa wolały przestawić się w całości na obsługiwanie dochodowych pociągów towarowych. Amtrak miał za zadanie przejąć przewozy pasażerskie od kolei prywatnych i utrzymać minimalny system kolei pasażerskich na całym obszarze Stanów Zjednoczonych.
Stworzony system jest dużo mniej rozwinięty niż systemy w Europie i w wielu innych częściach świata. Gęstość linii i częstotliwość kursowania pociągów jest niska. Pewnym wyjątkiem są połączenia na gęsto zaludnionym wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, w korytarzu Northeast Corridor Waszyngton – Nowy Jork – Boston. Na tym szlaku jeżdżą najnowocześniejsze pociągi Amtraku, wysoprędkościowe składy Acela Express. W 2005 ruch na tym szlaku był na kilka miesięcy zawieszony z powodu wykrycia pęknięć w hamulcach wagonów.
Nie wszystkie pociągi pasażerskie w USA są obsługiwane przez Amtrak – w gęsto zaludnionych częściach kraju i w okolicach dużych metropolii większa część przewozów pasażerskich obsługiwana jest przez przewoźników podległych miastom i hrabstwom.
Połączenia
Amtrak obsługuje obecnie następujące połączenia kolejowe:
- Acela Express (Boston – Waszyngton)
- Adirondack (Montreal – Albany – Nowy Jork)
- Amtrak Cascades (Vancouver – Portland – Seattle – Eugene)
- Auto Train (Lorton – Sanford)
- Blue Water (Chicago – Port Huron)
- California Zephyr (Chicago – San Francisco)
- Capitol Corridor (Auburn – Sacramento – San Jose)
- Capitol Limited (Chicago – Cleveland – Pittsburgh – Waszyngton)
- Cardinal (Chicago – Indianapolis – Cincinnati – Waszyngton)
- Carl Sandburg – Chicago – Quincy
- Carolinian and Piedmont (Nowy Jork – Raleigh – Charlotte)
- City of New Orleans (Chicago – Nowy Orlean)
- Coast Starlight (Seattle – Sacramento – Oakland – Los Angeles)
- Crescent (Nowy Jork – Atlanta – Nowy Orlean)
- Downeaster (Portland – Boston)
- Empire Builder (Chicago – Portland / Seattle)
- Ethan Allen Express (Nowy Jork – Albany – Rutland)
- Heartland Flyer (Oklahoma City – Fort Worth)
- Hiawatha (Chicago – Milwaukee)
- Hoosier State (Chicago – Indianapolis)
- Illini (Chicago – Carbondale)
- Illinois Zephyr (Chicago – Quincy)
- Keystone Service (Nowy Jork – Filadelfia – Harrisburg)
- Lake Shore Limited (Nowy Jork – Boston – Chicago)
- Lincoln Service (Chicago – Saint Louis)
- Maple Leaf (Nowy Jork – Toronto)
- Missouri River Runner (Saint Louis – Kansas City)
- New Haven–Springfield Shuttle (New Haven – Springfield)
- Northeast Regional (Boston – Nowy Jork – Waszyngton – Newport News – Lynchburg – Springfield)
- Pacific Surfliner (San Luis Obispo – Los Angeles – San Diego)
- Palmetto (Nowy Jork – Savannah)
- Pennsylvanian (Nowy Jork – Pittsburgh)
- Pere Marquette (Grand Rapids – Chicago)
- Saluki (Chicago – Carbondale
- San Joaquin (Bakersfield – Oakland / Sacramento)
- Silver Meteor (Nowy Jork – Fayetteville – Miami)
- Silver Star (Nowy Jork – Raleigh – Tampa – Miami)
- Southwest Chief (Chicago – Los Angeles)
- Sunset Limited (Los Angeles – Nowy Orlean)
- Texas Eagle (Chicago – San Antonio – Dallas – Los Angeles)
- Vermonter (Waszyngton – St. Albans)
- Wolverine (Chicago – Detroit – Pontiac)
Przypisy
- ↑ a b Amtrak National Facts (ang.). [dostęp 2009-09-18].
- ↑ Amtrak National Facts (ang.). [dostęp 2013-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-02)].
- ↑ Koleje w USA. Amerykańscy analitycy przestrzegają przed CRRC
- ↑ "NYT" w "Wyborczej". Amerykańskie koleje tną połączenia i etaty. Czy Biden ma na to pomysł?. 2020-10-26. [dostęp 2020-10-26].
Linki zewnętrzne
- Strona oficjalna.
- Archiwum fotograficzne (nieoficjalne). [dostęp 2007-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-25)].
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the USA (without Hawaii and Alaska).
EquiDistantConicProjection:
Central parallel:
* N: 37.0° N
Central meridian:
* E: 96.0° W
Standard parallels:
* 1: 32.0° N * 2: 42.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Formulas for x and y:
x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180)) * sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180)) y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181 - 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * (1.3236744353715044 - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180)) * cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Acela Express power car 2000 at BWI Rail Station
Autor: User:Pi.1415926535, Licencja: CC BY-SA 4.0
Map of Amtrak's rail network as of mid 2016. Updates should be uploaded as separate files rather than overwriting this one.
Autor: Aude, Licencja: CC BY-SA 2.5
Amtrak - Acela Express route map Created by Kmf164
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY 3.0
Ta mapa została stworzona za pomocą GeoTools.
Southbound Amtrak train 139, on the Silver Star route, crosses Central Boulevard in downtown Orlando, Florida