Anarchizm egoistyczny

Flaga anarchizmu egoistycznego

Anarchizm egoistyczny, egoistyczny anarchizm lub anarchoegoizm, często skracany do po prostu egoizmu, jest szkołą myśli anarchistycznej mającej korzenie w filozofii Maxa Stirnera, XIX-wiecznego filozofa egzystencjalistycznego, którego „imię pojawia się ze sporą regularnością w historycznych badaniach na temat myśli anarchistycznej jako przykład jednego z najwcześniejszych i najbardziej znanych przedstawicieli indywidualistycznego anarchizmu^[1]”.

Max Stirner i jego filozofia

Johann Kaspar Schmidt (25 października 1806 – 26 czerwca 1856), znany także jako Max Stirner (pseudonim, który przyjął z czasów szkolnych, nadany mu z powodu wysokiego czoła – niem. Stirn), był niemieckim filozofem, zaliczającym się do literackich prekursorów nihilizmu, egzystencjalizmu, postmodernizmu i anarchizmu, zwłaszcza anarchizmu indywidualistycznego. Głównym dziełem Stirnera jest Jedyny i jego własność. Pierwsza publikacja tej pracy nastąpiła w 1844 r. w Lipsku i od tego czasu ukazała się w licznych wydaniach i tłumaczeniach.

Egoistyczna filozofia Stirnera

Filozofia Stirnera jest zwykle nazywana egoizmem. Twierdzi, iż egoista odrzuca dążenie do „wielkiej idei, słusznej sprawy, doktryny, systemu, wzniosłego powołania” i nie ma powołania politycznego, lecz „żyje sam dla siebie”, bez względu na to „jak dobrze lub źle ludzkość sobie z tym poradzi”^[2]. Stirner stwierdził, że jedynym ograniczeniem praw jednostki jest zdolność człowieka do uzyskania tego, czego pragnie^[3]. Sugeruje, że najczęściej akceptowane instytucje społeczne – w tym pojęcie państwa, własności jako prawo, prawa naturalnego w ogóle i samego konceptu społeczeństwa – są jedynie „upiorami”. Stirner chciał „obalić nie tylko państwo, ale także społeczeństwo jako instytucję odpowiedzialną za członków państwa”^[4].

Wpływy i ekspansja

Wczesny rozwój

Japonia

Jun Tsuji był japońskim anarchistą, epikurejskim i dadaistycznym muzykiem shakuhachi, aktorem i artystą, który po odkryciu filozofii Stirnera i fascynacji nią, przystąpił do tłumaczenia Jedynego i jego własności na język japoński. Stirner wpłynął również na japońskiego pisarza i działacza anarchistycznego Sakae Ōsugi, który inspirował się także Friderichem Nietzschym, Henrim Bergsonem, Piotrem Kropotkinem i Georgesem Sorelem^[5].

Zobacz też

• Anarchizm indywidualistyczny
• Anarchizm egzystencjalny
• Nurty anarchizmu
• Egoizm etyczny

Przypisy

Bibliografia

• DouglasD. Moggach DouglasD., The New Hegelians, Cambridge University Press, 2006  (ang.).
• UlrikeU. Heider UlrikeU., Anarchism: Left, Right and Green, San Francisco: City Lights Books, 1994  (ang.).
• Thomas A.T.A. Stanley Thomas A.T.A., Osugi Sakae, Anarchist in Taisho Japan: The Creativity of the Ego, Harvard University Asia Center, 1 czerwca 1982  (ang.).