Anarchizm relacji

Anarchizm relacji – sposób myślenia, zgodnie z którym w relacjach intymnych powinien panować anarchizm[1]. Szczególne znaczenie mają tutaj takie wartości jak autonomia, praktyki antyhierarchiczne, brak kontroli państwa, antynormatywność i współzależność społeczna[2]. Anarchizm relacji można uznać za rodzaj nie-monogamii, ale również antymonogamii. Różni się on jednak od poliamorii, solo-poliamorii i innych form „randkowania”, które powielają - według anarchizmu relacji - wiele tych samych opresyjnych struktur występujących w monogamii[3].

Charakterystyka

Niejasności

Anarchizm relacji nie jest rodzajem poliamorii[4], wolnej miłości, ani też nieskończenie konfigurowalnym stylem relacji. Rozumienie „anarchii” jako całkowitej dowolności w działaniu prowadzi do błędnego rozumienia anarchizmu relacji jako modelu związku, w którym wszystko jest w porządku, o ile wszyscy zaangażowani pozostają we wzajemnym porozumieniu, co w rzeczywistości stanowi opis wolnej miłości[1]. Anarchizm relacji twierdzi, że taki ruch powiela te same schematy ucisku (oparte na zasadach, usankcjonowane przez państwo umowy małżeńskie, amatonormatywność itp.) co w poliamorii i monogamii, więc nie może być uważana za praktykę wyzwalającą[4].

Definicja

Anarchizm związkowy stosuje koncepcje anarchistyczne, aby zaprzeczać hierarchii w relacjach i rezygnować z narzuconych oczekiwań. Anarchiści związkowi nie stosują różnych wartości w swoich związkach: związek seksualny nie ma pierwszeństwa przed związkiem platonicznym. Dla anarchisty lub anarchistki w związku, intymnej przyjaźni, partnerstwie seksualnym czy współlokatorstwie, każda z tych relacji może mieć jednakową wagę i znaczenie[5].

Anarchizm relacji opiera się na przekonaniach sprzeciwiających się wszelkim formom własności i relacjom intymnym opartym na sztywnych zasadach. Obejmuje to przeciwstawianie się i niszczenie kategorii związków intymnych według Eskalatora Relacji, tj. domyślnego zestawu społecznych oczekiwań dotyczących intymnych relacji[6] („przyjaciel” kontra „obiekt zainteresowania romantycznego/seksualnego” kontra „partner” kontra „małżonek” jako odrębnych poziomów w hierarchii intymności), zgody osób trzecich (potrzebujących „partnera” do zaakceptowania lub wyrażenia zgody na działania/związki innej osoby), małżeństwa (usankcjonowane przez państwo stosunki umowne, z których żadna ze stron nie może zrezygnować, a każda z dwóch osób staje się coraz bardziej związana prawnie, społecznie i finansowo) oraz wszelkich innych form ucisku i hierarchii (rasizmu, seksizmu, kwestie pożądania, kwestie obywatelstwa/narodowości, kapitalizmu, homo/transfobii itp.)[7].

Nie jest zgodne z anarchizmem relacji „wybierać” małżeństwo lub nadawać priorytet niektórym intymnym związkom za pomocą łatki „partner/chłopak/dziewczyna” lub „pierwszorzędny/drugorzędny”. Działania te wspierają szkodliwe normy społeczne i w ostatecznym rozrachunku są destrukcyjne dla osiągnięcia celu, jakim są antyopresyjne relacje w społeczności[8][7][1].

Historia

Termin anarchizm relacji został opracowany przez Andie Nordgren w jej eseju z 2006 - Krótki instruktażowy manifest anarchizmu relacji (przetłumaczony przez nią z oryginalnego szwedzkiego Relationsanarki i 8 punkter)[8]. Związane z tym tematy zostały również poruszone w tezach Szwedów Jacoba Strandella[9] i Idy Midnattssol[10].

Przypisy

  1. ↑ a b c Związek bez zasad, czyli anarchizm relacji, Piękno umysłu, 17 stycznia 2019 [dostęp 2020-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (pol.).
  2. ↑ KC Clements, Rebecca Kamm, 10 Questions You Always Wanted to Ask a Relationship Anarchist, Vice, 16 lutego 2019 [dostęp 2020-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-21] (ang.).
  3. ↑ CriticalPoly KimTallBear, Looking for Love in Too Many Languages…Polyamory? Relationship Anarchy? Dyke Ethics? Significant Otherness? All My Relations?, The Critical Polyamorist [dostęp 2020-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-10] (ang.).
  4. ↑ a b Relationship Anarchy is Not Post-Polyamory, Emotional Mutation, 3 listopada 2015 [dostęp 2020-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (ang.).
  5. ↑ Sophie Saint Thomas, Are You Radical Enough to Be a Relationship Anarchist?, GQ [dostęp 2020-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (ang.).
  6. ↑ What is the Relationship Escalator? – Off the Relationship Escalator, offescalator.com [dostęp 2020-03-20].
  7. ↑ a b Sophie Hemery, Can relationship anarchy create a world without heartbreak?, Aeon [dostęp 2020-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (ang.).
  8. ↑ a b The short instructional manifesto for relationship anarchy, Andie's Log [dostęp 2020-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (ang.).
  9. ↑ Jacob Strandell, On the Possibilities and Impossibilities of Love: Mapping the discursive field of love-relationships, its components, conflicts and challenges., Halmstad University, School of Social and Health Sciences, 2012 [dostęp 2020-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (ang.).
  10. ↑ Ida Midnattssol, Ett relationsanarkistiskt ställningstagande - en undersökning av subjektspositionering inom relationsanarki., 2013 [dostęp 2020-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-20] (szw.).