Anastasija Zujewa (aktorka)

Anastasija Zujewa

Imię i nazwisko	Anastasija Płatonowna Zujewa
Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1896 Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	23 marca 1986 Moskwa
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Wiktor Oranski
Lata aktywności	1916–1984
Odznaczenia

Anastasija Płatonowna Zujewa (ros. Анастаси́я Плато́новна Зу́ева; ur. 17 grudnia 1896 w Spasskoje, zm. 23 marca 1986 w Moskwie) – radziecka aktorka teatralna, filmowa i głosowa, lauretka Nagrody Stalinowskiej (1952), Ludowy Artysta ZSRR (1957)^[1]. Żona radzieckiego kompozytora Wiktora Oranskiego^[2].

Życiorys

Urodziła się 17 grudnia 1896 roku w miejscowości Spasskoje koło Bobrików, w rodzinie zamożnych chłopów. W 1915 roku ukończyła Szkołę Sztuk Dramatycznych w Moskwie pod kierunkiem Nikołaja Aleksandrowa, Nikołaja Massalitinowa i Nikołaja Podgornego. W 1916 roku została przyjęta do drugiego studia Moskiewskiego Artystycznego Teatru Akademickiego, a w 1924 roku – do trupy Moskiewskiego Artystycznego Teatru Akademickiego^[3].

W 1928 roku z powodzeniem zagrała matuszkę w Utiłowsku Leonida Leonowa. W 1932 roku zagrała w sztuce na podstawie powieści Martwe dusze Nikołaja Gogola. Popularność przysporzyła jej rola matrony w sztuce na podstawie powieści Zmartwychwstanie Lwa Tołstoja.

W kinie zadebiutowała w 1932 roku w filmie Prosperiti^[4]. Później zagrała epizodyczne role w filmach: Jasna droga (1940), Donieccy górnicy (1950), Wasiek Trubaczow i jego koledzy (1955). Najbardziej znana z roli pojawiającej się w oknie staruszki ubranej w rosyjski strój ludowy w filmowych ekranizacjach baśni rosyjskich Aleksandra Rou (Dziadek Mróz, Ogień, woda i miedziane trąby, Królewna z długim warkoczem, Złotorogi jeleń), gdzie na początku wprowadzała baśń, a na końcu przedstawiała morał. Podkładała także role głosowe do radzieckich kreskówek (Śnieżka, Bajka o carze Sałtanie)^[4].

Zmarła dnia 23 marca 1986 roku w Moskwie i została pochowana na Cmentarzu Nowodziewiczym^[5].

Nagrody i odznaczenia

• Nagroda Stalinowska II stopnia (1952) za rolę w filmie Donieccy górnicy^[6]
• Ludowy Artysta ZSRR (1957)
• dwa Ordery Lenina (1948, 1967)
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1976)
• Order Przyjaźni Narodów (1982)

Źródło:^[4]

Wybrane role teatralne

• 1918 – Wieś Stiepańczykowo i jej mieszkańcy Fiodora Dostojewskiego^[7]
• 1921 – Rewizor Nikołaja Gogola – jako gość
• 1922 – Niebieski ptak Maurice’a Maeterlincka – jako Tyltyl^[7]
• 1925 – Biada temu kto ma rozum Aleksandra Gribojedowa – jako księżna Tugouchowska
• 1927 – Car Fiodor Joannowicz Aleksieja Tołstoja – jako Wasylisa Wołochowa
• 1928 – Utiłowsk Leonida Leonowa – jako matuszka
• 1930 – Zmartwychwstanie Lwa Tołstoja – jako matrona
• 1931 – Chleb Władimira Kirszona – jako Mokrina
• 1932 – Martwe dusze Nikołaja Gogola – jako Anastazja Pietrowna Koroboczka^[7]

Wybrane role filmowe

Filmy fabularne

• 1932: Prosperiti
• 1940: Jasna droga
• 1941: Wojenny almanach filmowy nr 6 (nowela Bankiet w Żyrmunce) jako Praskowia^[8]
• 1946: Pierwsza rękawica jako Priwałowa
• 1950: Donieccy górnicy
• 1955: Wasiek Trubaczow i jego koledzy
• 1956: Sprawa nr 306 jako świadek
• 1958: Narzeczony z tamtego świata jako Anna Michajłowna
• 1964: Dziadek Mróz jako narrator (babcia ukazująca się w oknie)
• 1964: Jest taki chłopak jako Marfa
• 1968: Ogień, woda i miedziane trąby jako narrator (babcia ukazująca się w oknie)
• 1969: Królewna z długim warkoczem jako narrator (babcia ukazująca się w oknie)
• 1972: Złotorogi jeleń jako narrator (babcia ukazująca się w oknie)
• 1982: Tam, na tajemniczych dróżkach

Filmy animowane

• 1950: Bajka o rybaku i rybce jako starucha (głos)^[9]
• 1951: Na wysokiej górze (głos)
• 1952: Śnieżynka (głos)
• 1953: Magiczne zabawki (głos)
• 1984: Bajka o carze Sałtanie jako swatka – baba Babarycha (głos)

Źródło:^[6]

Przypisy

Bibliografia

• Anastasija Zujewa w bazie IMDb (ang.)
• Anastasija Zujewa w bazie Filmweb
• Anastasija Zujewa – biografia w bazie kinoexpert
• Anastasija Zujewa w bazie Animator.ru
• Anastazja Zujewa w bazie kinosozvezdie