Anastazja z Dalmacji

Święta
Anastazja

Ἀναστασία

męczennica
Data i miejsce urodzenia	połowa III wieku[1] Rzym
Data i miejsce śmierci	304[2][1] Sirmium
Czczona przez	Kościół katolicki, Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	25 grudnia[a], 22 grudnia[b], 4 stycznia[c]
Patronka	wdów i męczennic[2]
Szczególne miejsca kultu	Katedra św. Anastazji w Zadarze

Św. Anastazja z Dalmacji (gr. Ἀναστασία Φαρμακολυτρια^[1], cs. Анастаси́я Узореши́тельница) – męczennica, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Życiorys

Anastazja urodziła się w Rzymie w połowie III wieku, jako córka poganina i chrześcijanki. O jej życiu wiadomo niewiele. Została wydana za mąż za bogatego poganina, lecz pod pretekstem wymyślonej choroby zachowała dziewictwo. Jej mąż był okrutnikiem i znęcał się nad nią. Po jego śmierci zajęła się pomocą uwięzionym chrześcijanom.

Przewodnikiem duchowym Anastazji był Chryzogon, który w czasie panowania cesarza Dioklecjana został uwięziony i skazany na śmierć za wyznawanie wiary. Wyrok został wykonany w 303 roku, w Akwilei. Anastazja towarzyszyła mu do ostatnich chwil, po czym sama została uwięziona i wtrącona do więzienia w Sirmium. Została skazana na śmierć przez spalenie w Sirmium, w 304 roku^[2].

Kult

Imię Anastazji wymienia się w Kanonie Rzymskim.

W V wieku relikwie świętej przeniesiono do Konstantynopola i złożono w specjalnie dla niej dedykowanej świątyni. W okresie późniejszym, jej głowę oraz prawą rękę przeniesiono do Monasteru Świętej Anastazji, znajdującego się niedaleko Świętej Góry Atos (Athos).

Obecnie sarkofag świętej znajduje się w katedrze św. Anastazji w Zadarze^[3]. Poświęcona jest jej także rzymska Bazylika Sant’Anastasia al Palatino.

W ikonografii Anastazja przedstawiana jest z palmą w ręku, z mieczem, nożycami (jako symbolem cenzury) lub naczyniem na maść, a także na stosie albo przywiązana do pala.

Jest patronką męczenników, wdów.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 25 grudnia, natomiast w Cerkwi prawosławnej 22 grudnia/4 stycznia^[4], tj. 4 stycznia według kalendarza gregoriańskiego.

Zobacz też

• Anastazja i Bazylisa
• Anastazja Patrycjuszka
• kult świętych
• męczennicy wczesnochrześcijańscy
• wstawiennictwo świętych

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 1: A-C. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 151/152. ISBN 83-7097-271-3.
• Święta Anastazja, Brewiarz, 30 listopada 2013 .
• Anastasia, Ökumenisches Heiligenlexikon  (niem.).
• Anastazja, wielka męczennica na cerkiew.pl, opr. Jarosław Charkiewicz