Anastazy (Bratanowski-Romanenko)

Anastazy

Arcybiskup astrachański i kaukaski
Kraj działania	Rosja
Data i miejsce urodzenia	16 października 1791 Baryszewka
Data i miejsce śmierci	7 grudnia 1806 Astrachań
Arcybiskup astrachański i kaukaski
Okres sprawowania	1806
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Śluby zakonne	26 czerwca 1790
Diakonat	do 1792
Prezbiterat	do 1792
Sakra biskupia	24 października lub 20 grudnia 1797

Anastazy, imię świeckie Andrej Semenowycz Bratanowski-Romanenko (ur. 16 października 1761 w Baryszewce, zm. 7 grudnia 1806 w Astrachaniu) – rosyjski biskup prawosławny pochodzenia ukraińskiego.

Życiorys

Był synem prawosławnego protojereja. W 1782 ukończył seminarium duchowne w Perejasławiu, w którym – obok obowiązkowych przedmiotów teologicznych – przeszedł kursy języków francuskiego i hebrajskiego. W latach 1782–1783 nauczał w seminariach duchownych w Perejasławiu, Siewsku i Nowogrodzie, zaś od 1784, dzięki protekcji biskupa wołogodzkiego Ireneusza, z którym był spokrewniony, przez sześć lat nauczał retoryki, poetyki i historii w seminarium duchownym w Wołogdzie. Tam też zdobył sławę znakomitego kaznodziei^[1]. W styczniu 1790 otrzymał stanowisko nauczyciela retoryki w seminarium duchownym św. Aleksandra Newskiego w Petersburgu, zaś 26 czerwca 1790 został postrzyżony na mnicha, przyjmując imię zakonne Anastazy. W styczniu 1792 powierzono mu obowiązki katechety korpusu kadetów wojsk lądowych, w tym też roku został archimandrytą, przełożonym monasteru Trójcy Świętej w Zieleńcu, a rok później – nadwornym kaznodzieją Katarzyny II. Jego homilie cieszyły się w Petersburgu ogromnym zainteresowaniem. W marcu 1795 archimandryta Anastazy został przeniesiony do Nadmorskiej Pustelni Trójcy Świętej i św. Sergiusza z Radoneża. Od 1794 był natomiast członkiem Akademii Rosyjskiej. W 1796 został przełożonym Monasteru Nowospasskiego i członkiem Świątobliwego Synodu Rządzącego^[1].

24 października lub 20 grudnia 1797 został wyświęcony na biskupa mohylewskiego i witebskiego. W dniu chirotonii car Paweł I osobiście odznaczył go orderem św. Anny I stopnia^[1]. W 1801 Anastazy otrzymał godność arcybiskupa. Na katedrze mohylewskiej szczególnie opiekował się miejscowym seminarium duchownym, wspierając ubogich słuchaczy. Założył w mieście również szpital i zbudował kilka domów mieszkalnych dla duchowieństwa^[1]. Zamknął natomiast żeński monaster Objawienia Pańskiego, związany z męską wspólnotą pod tym samym wezwaniem, zaś na miejscu innego, nieistniejącego już klasztoru w Pieczersku zbudował cerkiew Zaśnięcia św. Anny^[2]. W 1805 opracował projekt reformy szkół duchownych w Rosji, za co został odznaczony brylantową panagią^[1].

Chory na gruźlicę, poprosił Święty Synod o przeniesienie na katedrę astrachańską, co też nastąpiło w 1806. W tym samym roku duchowny otworzył w Astrachaniu gimnazjum, po czym, kilka miesięcy później zmarł. Swoją bibliotekę (ok. 2 tys. pozycji) przekazał miejscowemu seminarium duchownemu. Został pochowany w soborze Zaśnięcia Matki Bożej w Astrachaniu^[1].

Autor gramatyki języka hebrajskiego^[1]. Znakomity kaznodzieja^[1], w swoich homiliach poruszał przede wszystkim bardzo ogólną tematykę teologiczną i moralną: zagadnienia wiary i jej braku, pobożności i niegodziwego postępowania, śmierci i nieśmiertelności duszy. Jego patetyczne wystąpienia stanowiły polemikę z ideami francuskich encyklopedystów, potępiały materializm i ateizm. Kazania Anastazego były po jego śmierci uznawane za wzorce rosyjskiej retoryki religijnej^[1]. Pierwszy tom zebranych homilii biskupa wydany został za jego życia, w 1796, kolejne pośmiertnie w 1806 i 1807^[1].

Przypisy