Anastazy (Gribanowski)

Anastazy

Aleksandr Gribanowski
Pierwszy Hierarcha Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji
Kraj działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1873 gubernia tambowska
Data śmierci	22 maja 1965
Miejsce pochówku	Monaster Trójcy Świętej w Jordanville
Pierwszy Hierarcha Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji
Okres sprawowania	1936–1964
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny poza granicami Rosji
Chirotonia biskupia	29 czerwca 1906

Anastazy, imię świeckie Aleksandr Aleksiejewicz Gribanowski (ur. 6 sierpnia 1873 w guberni tambowskiej, zm. 22 maja 1965) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Jeden z twórców, a od 1936 zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji.

Życiorys

Ukończył akademię duchowną w Moskwie w 1897. Jeszcze w trakcie studiów złożył śluby zakonne, następnie przyjął święcenia diakońskie i kapłańskie. Od 1901 wykładał w akademii, której był absolwentem, a następnie został jej rektorem. 29 czerwca 1906 miała miejsce jego chirotonia na biskupa sierpuchowskiego, wikariusza eparchii moskiewskiej. Po ośmiu latach został przeniesiony na katedrę chełmską i lubelską. W końcu czerwca 1915 r., w obliczu sukcesów wojsk austriackich, wycofania się przez Rosjan z Galicji i groźby utraty Chełma zdecydował o ewakuacji konsystorza eparchii chełmskiej z archiwum, miejscowego seminarium duchownego, muzeum eparchialnego oraz prawosławnych klasztorów Chełmszczyzny^[1].

W 1916 r. mianowany biskupem kiszyniowskim. W 1916 został podniesiony do godności arcybiskupiej z tytułem arcybiskupa kiszyniowskiego i chocimskiego. W swoich eparchiach szczególnie angażował się w działalność dobroczynną. Wielokrotnie udawał się na front I wojny światowej, by spotykać się z żołnierzami i błogosławić oddziały rosyjskie idące do walki.

W 1919 razem z metropolitą Antonim (Chrapowickim) wyemigrował z Rosji i zamieszkał w Monachium. Razem z metropolitą Antonim był jednym z twórców Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji. W 1936 przez Synod tej struktury został mianowany metropolitą. Po dojściu do władzy w Niemczech Adolfa Hitlera razem z całym Rosyjskim Kościołem Prawosławnym poza granicami Rosji jednoznacznie go poparł (stanowiska w tej sprawie nie zmienił do upadku nazizmu). W związku z tym 22 czerwca 1934 Rosyjski Kościół Prawosławny potępił jego działalność i zdecydował o oddaniu pod sąd biskupów. Ta część tej decyzji nie mogła jednak zostać zrealizowana ze względu na fakt, że metropolita Anastazy nigdy nie wrócił do Związku Radzieckiego.

Anastazy z patriarchą serbskim Barnabą i grupą duchownych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji (siedzi drugi z prawej)

W 1936, po śmierci metropolity Antoniego (Chrapowickiego), jako najstarszy chirotonią biskup Kościoła^[2] został wybrany jego następcą na urzędzie Pierwszego Hierarchy Rosyjskiego Kościoła poza granicami Rosji. W momencie obejmowania urzędu uważany był za duchownego o umiarkowanych poglądach politycznych. Jako Pierwszy Hierarcha Anastazy zaczął jednak ślepo ulegać najbardziej radykalnie prawicowym środowiskom emigracji rosyjskiej^[3].

W 1942 potępił powstanie Chorwackiego Kościoła Prawosławnego, powołanego z inicjatywy ustaszowskiego rządu Niezależnego Państwa Chorwackiego, zaś jego zwierzchnika, Hermogena, dotąd duchownego rosyjskiej Cerkwi zagranicznej, pozbawił stanu duchownego^[2].

W kwietniu 1945 patriarcha moskiewski Aleksy I wezwał Anastazego do powrotu do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, co uczyniło w tym roku kilku innych hierarchów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji. Jednak i tym razem metropolita Anastazy odmówił.

27 maja 1964 odszedł w stan spoczynku, zachowując honorowy tytuł Pierwszego Hierarchy Kościoła. Zmarł w roku następnym.

Przypisy

Bibliografia

• Анастасий (Грибановский)
• Struve N., Soixante ans d'emigration russe, Fayard, Paris 1996