Anastazy (arcybiskup Tirany i całej Albanii)

Anastazy

Αναστάσιος

Anastasios Jannulatos Αναστάσιος Γιαννουλάτος
Wielce Błogosławiony arcybiskup Tirany i całej Albanii
Kraj działania	Albania
Data i miejsce urodzenia	4 listopada 1929 Pireus
Arcybiskup Tirany i całej Albanii
Okres sprawowania	od 1992
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Autokefaliczny Prawosławny Kościół Albanii
Śluby zakonne	1 sierpnia 1960
Diakonat	7 sierpnia 1960
Prezbiterat	24 maja 1964
Chirotonia biskupia	19 listopada 1972
Odznaczenia

Anastazy, imię świeckie Anastasios Jannulatos (gr. Αναστάσιος Γιαννουλάτος; ur. 4 listopada 1929 w Pireusie) – prawosławny arcybiskup Tirany i całej Albanii, zwierzchnik Autokefalicznego Prawosławnego Kościoła Albanii.

Życiorys

W 1951 ukończył studia teologiczne na uniwersytecie ateńskim. Był członkiem bractwa cerkiewnego ZOE, którego celem była odnowa wiary prawosławnej wśród Greków w latach po zakończeniu II wojny światowej^[1]. 1 sierpnia przyjął postrzyżyny mnisze w monasterze Petraki w Atenach, sześć dni później zaś otrzymał chirotonię diakońską^[2].

Studia kontynuował na uniwersytetach niemieckich (Hamburg, Marburg), kształcąc się w zakresie afrykanistyki. W latach 1958–1961 pełnił funkcję sekretarza generalnego międzynarodowej organizacji młodzieży prawosławnej Syndesmos, w latach 1964–1978 był jej wiceprzewodniczącym. Wyświęcony na kapłana 24 maja 1964 wyjechał na misje do Ugandy, ale wkrótce zachorował na malarię, co zmusiło go do powrotu. W dzień chirotonii prezbiterskiej otrzymał równocześnie tytuł archimandryty.

W latach 70. zajął się pracą naukową. Obronił pracę habilitacyjną na Uniwersytecie w Kampali, zatytułowaną Duch Mbandwa i struktura jego kultu: rozpatrzenie różnych aspektów afrykańskich kultów religijnych^[1]. Ponadto w 1972 został wyświęcony na biskupa Andrussy^[1].

W związku z pogorszeniem się sytuacji Patriarchatu Aleksandryjskiego w Afryce wschodniej w latach 80. XX wieku patriarcha aleksandryjski Mikołaj VI poprosił biskupa Anastazego o objęcie zwierzchnictwa nad strukturami prawosławnymi w Kenii, z godnością egzarchy. Duchowny objął ten urząd. W czasie swojej pracy w Kenii przyczynił się do renowacji 25 cerkwi i otwarcia 67 nowych, powołania prowadzonych przez Cerkiew szpitali, przedszkoli i szkół, dokonania przekładu tekstów liturgicznych na siedem lokalnych języków^[1].

W 1983 objął stanowisko dziekana wydziału teologicznego uniwersytetu w Atenach.

W 1991, kiedy w Albanii po 24 latach ateizacji zaczęły odradzać się instytucje religijne, okazało się, że okresu prześladowań nie przeżył żaden z albańskich duchownych, który mógł stanąć zgodnie z prawem kanonicznym na czele wspólnoty prawosławnej. W tej sytuacji Patriarcha Ekumeniczny Bartłomiej I skierował do Albanii Anastazego, nadając mu godność egzarchy, z misją odbudowy struktur kościelnych. W czerwcu 1992 Anastazy stanął na czele kościoła albańskiego, z tytułem arcybiskupa Tirany i całej Albanii. Jego intronizacja odbyła się 2 sierpnia w katedrze prawosławnej w Tiranie. Wybór Anastazego na zwierzchnika kościoła albańskiego spotkał się z protestami albańskich środowisk nacjonalistycznych, które nie mogły pogodzić się z tym, że godność ta trafiła w ręce Greka.

Należy do Komitetu Naczelnego Światowej Rady Kościołów. W 2008 został uhonorowany przez władze Ukrainy Orderem Jarosława Mądrego III kl.

W czerwcu 2016 r. uczestniczył w Soborze Wszechprawosławnym na Krecie^[3].

6 października 2022 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie^[4].

Przypisy

Bibliografia

• T. Czekalski: Zarys dziejów chrześcijaństwa albańskiego w latach 1912–1993. Kraków: Nomos, 1996. ISBN 83-85527-40-0.
• R. Elsie: A Dictionary of Albanian Religion, Mythology and Folk Culture. Hurst & Co. Publishers, 2001. ISBN 1-85065-570-7. (ang.).
• Biogram Anastasiosa na stronie albańskiego kościoła prawosławnego. [dostęp 2009-02-24]. (ang.).