Anatol Kędzierski
 | |
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 lipca 1880 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1898–1931 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca dywizji piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  _BAR.svg){kind=small}     | |
Anatol Kędzierski (ur. 10 lipca?/ 22 lipca 1880 w Żytomierzu, zm. 11 lipca 1964 w Poznaniu) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Syn Juliana i Marii z Karczewskich. W 1898 roku, po zakończeniu nauki w Korpusie Kadetów w Moskwie, wstąpił do Konstantynowskiej Szkoły Artylerii w Sankt Petersburgu. 21 sierpnia 1899 roku został mianowany podporucznikiem[1]. W latach 1904–1905 walczył w szeregach armii rosyjskiej na wojnie rosyjsko-japońskiej, a w latach 1914–1917 na I wojnie światowej, jako dowódca dywizjonu artylerii na froncie niemieckim. Został w jej trakcie ciężko ranny. Dowódca dywizjonu, potem dowódca III Brygady Artylerii, w okresie od sierpnia 1917 do maja 1918 roku w I Korpusie Polskim w Rosji, w stopniu podpułkownika.
Od grudnia 1918 roku w Wojsku Polskim. W styczniu 1919 roku wraz z grupą oficerów byłego I Korpusu Polskiego na czele z generałem Józefem Dowbor-Muśnickim skierowany został do Poznania celem organizacji Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim. 19 stycznia 1919 roku został mianowany czasowo inspektorem artylerii w Księstwie Poznańskim i dowódcą 1 pułku artylerii lekkiej wielkopolskiej[2]. 5 maja 1919 roku na wniosek głównodowodzącego Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim, generała piechoty Józefa Dowbor-Muśnickiego Komisariat Naczelnej Rady Ludowej mianował go pułkownikiem, a 3 czerwca 1919 roku – generałem podporucznikiem. Od września 1919 roku dowodził XV Brygadą Artylerii. Na jej czele wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w artylerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. 4 czerwca 1920 roku Minister Spraw Wojskowych zezwolił mu korzystać z tytułu generała podporucznika[3].
26 lipca 1920 roku dostał się do niewoli bolszewickiej, z której uciekł 12 września. Po powrocie udzielono mu urlopu zdrowotnego[1].
Dowódca Obozu Warownego „Brześć Litewski”. 12 marca 1921 roku został zwolniony, na własną prośbę, z czynnej służby i przeniesiony do Rezerwy armii w stopniu tytularnego generała podporucznika[4]. Z dniem 1 maja 1921 roku powołany został do służby czynnej[5]. We wrześniu 1921 roku został szefem Artylerii i Uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 57. lokatą w korpusie generałów[6].
Z dniem 1 czerwca 1924 roku mianowany został dowódcą 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu[7].
Podczas przewrotu majowego w 1926 roku opowiedział się po stronie rządu i domagał się energicznych akcji przeciw rebelii. Dowodził grupą zaczepną sił rządowych[8]. Później sprzeciwił się kapitulacji wojsk rządowych. Konsekwencji nie poniósł. W październiku 1930 roku przekazał dowództwo dywizji płk. SG Franciszkowi Władowi. Z dniem 31 stycznia 1931 roku został przeniesiony w stan spoczynku[9].
Osiadł w Poznaniu. Tam zmarł 11 lipca 1964 roku. Pochowany na cmentarzu św. Jana Vianneya w Poznaniu (grobowce-22-10)[10].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (13 maja 1921)[11]
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych (1921)[12]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[14]
- Komandor z Gwiazdą Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1931)[15]
Przypisy
- ↑ a b Encyklopedia Wojskowa 1934 ↓, s. 193.
- ↑ Rozkaz dzienny Nr 14 Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim z dnia 19 stycznia 1919 r.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 398, 420.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 26 marca 1921 roku, s. 547.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 11 czerwca 1921 roku, s. 1041.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 16, tu podano, że urodził się 9 lipca 1880 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 11 maja 1924 roku, s. 265.
- ↑ Stanisław Haller, Wypadki warszawskie od 12 do 15 maja 1926 r., Kraków 1926, s. 34.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 19 grudnia 1930 roku, s. 396.
- ↑ Anatol Kędzierski – miejsce pochówku [dostęp 2019-02-11]
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921 roku, s. 994.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 23 listopada 1921 roku, s. 1533.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ a b Na podstawie fotografii [1] [dostęp 2022-07-12].
- ↑ Dziennik Personalny MSWoj. Nr 2/1931, s. 67
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Ładysław Panufnik: Zarys historii wojennej 15-go Pułku Artylerii Polowej Wielkopolskiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. IV: Karabin – Lehmann. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1934.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Wielkopolskich wz. 1919
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób gen. Anatola Kędzierskiego na cmentarzu św. Jana Vianneya w Poznaniu