Anatol Makarenko

Anatol Makarenko

Stanisław Duchnowski

Tłok, Drut, Goździk

Anatol Makarenko (ze zbiorów NAC)
major
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1919 Sarny
Data i miejsce śmierci	27 października 2004 Szczecin
Przebieg służby
Lata służby	1941–1945
Siły zbrojne	Armia Czerwona Polskie Siły Zbrojne w ZSRR Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Jednostki	kompania robocza, 8 Dywizja Piechoty (PSZ), Oddziału V Łączności sztabu Obszaru Warszawskiego AK, Zgrupowanie Chrobry II
Stanowiska	oficer radiołączności, dowódca radiostacji
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, powstanie warszawskie
Późniejsza praca	kierownik oddziału produkcji, p.o. dyrektora, kierownik działu, dyrektor naczelny
Odznaczenia

Anatol Makarenko vel Stanisław Duchnowski pseud.: „Tłok”, „Drut”, „Goździk” (ur. 12 lutego 1919 w Sarnach, zm. 27 października 2004 w Szczecinie^[1]) – żołnierz Armii Czerwonej, Armii Andersa i Polskich Sił Zbrojnych, oficer Armii Krajowej, major^[2] łączności, cichociemny.

Życiorys

Ukończył 4 klasy Gimnazjum Państwowego im. Henryka Sienkiewicza w Sarnach. We wrześniu 1939 nie został zmobilizowany. 13 kwietnia 1941 wcielono go przymusowo do Armii Czerwonej, gdzie służył w kompanii roboczej. W marcu 1942 wstąpił do Armii Andersa, przydzielono go do 2 kompanii 8 Batalionu Saperów 8 Dywizji Piechoty. W Palestynie ukończył szkołę podchorążych. We wrześniu 1942 przeniesiono go do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza.

Po przeszkoleniu w łączności radiowej został zaprzysiężony 10 lipca 1943 w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 14 na 15 września 1943 w ramach operacji „Neon 8” dowodzonej przez kpt. naw. Mieczysława Malinowskiego (zrzut na terenie placówki Zabrodzie w okolicach wsi Obrąb, Sitne i Mościska). Makarenko dostał przydział do Oddziału V Łączności sztabu Obszaru Warszawskiego AK na stanowisko oficera radiołączności.

W czasie powstania warszawskiego zgłosił się ochotniczo do oddziału „Proboszcza” w Zgrupowaniu Chrobry II operującego w Obwodzie Śródmieście AK. W czasie walk był ranny, dostał Krzyż Walecznych. Następnie ponownie służył jako oficer radiołączności w Komendzie Obszaru i dowódca radiostacji nr 2 ("Wanda 02"), uruchomił także radiostację nr 13 ("Wanda 13").

Po powstaniu trafił do niewoli niemieckiej, z której wyzwoliły go oddziały brytyjskie^[2]. 11 maja 1945 przybył do Wielkiej Brytanii. W 1948 wrócił do Polski i w Szczecinie rozpoczął pracę w zakładach gospodarki komunalnej. Mieszkał i zmarł w Szczecinie, gdzie został pochowany na Cmentarzu Centralnym (kwatera 3 D).

Awanse

• starszy strzelec – 21 lutego 1943 roku (warunkowo podchorąży)
• podporucznik czasu wojny – ze starszeństwem od 14 września 1943 roku
• porucznik czasu wojny – 1 stycznia 1946 roku
• kapitan –
• major w stanie spoczynku –

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (23 września 1944 roku)
• Patent i Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” (5 września 2000 roku)^[2]

oraz odznaczenia brytyjskie.

Życie rodzinne

Był synem Teodora, maszynisty na PKP, i Wincentyny z domu Mongiałło^[3]. Był dwukrotnie żonaty:

• w 1944 roku ożenił się z Jadwigą Kozakiewicz (1920–1976), z którą mieli troje dzieci: Marka Mariana (ur. w 1947 roku), Hannę zamężną Niewiadomską (ur. w 1948 roku) i Ewę (ur. w 1951 roku);
• w 1977 roku ożenił się z Teresą z domu Muszyńską (ur. w 1940), z którą miał córkę Agnieszkę (ur. w 1973 roku).

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 69–71. ISBN 83-902499-5-2.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 363. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 169.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org - kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej