Anatolij Filipczenko
| Data i miejsce urodzenia | 26 lutego 1928 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 7 sierpnia 2022 |
| Narodowość | Rosyjska |
| Łączny czas misji kosmicznych | 10 dni 21 godzin 3 minuty i 58 sekund |
| Misje | |
| Odznaczenia | |
   _ribbon.svg){kind=small}   | |
Anatolij Wasiljewicz Filipczenko, ros. Анатолий Васильевич Филипченкo (ur. 26 lutego 1928, zm. 7 sierpnia 2022[1]) – generał major lotnictwa, kosmonauta radziecki, uczestnik dwóch lotów kosmicznych, Lotnik Kosmonauta ZSRR.
Życiorys
Urodził się we wsi Dawydowka w obwodzie woroneskim w Rosji. W 1942 ukończył szkołę podstawową. W 1943 podjął pracę w fabryce jako tokarz. Następnie, w roku 1947, wstąpił do Armii Radzieckiej. W 1950 ukończył szkołę lotniczą, a w 1961 wojskową akademię powietrzną. Służył w lotnictwie wojskowym, uzyskując kwalifikacje pilota 1. klasy.
W oddziale kosmonautów od 8 stycznia 1963 do 26 stycznia 1982.
W styczniu 1969 był dublerem dowódcy statku Sojuz 5.
W dniach 12–17 października 1969 uczestniczył w locie kosmicznym jako dowódca trzyosobowej załogi statku Sojuz 7. Razem z nim w kosmos polecieli Władisław Wołkow oraz Wiktor Gorbatko. Program lotu przewidywał połączenie na orbicie okołoziemskiej Sojuza 7 z Sojuzem 8 wystrzelonym dzień później. Całą operację miała filmować załoga Sojuza 6, który w kosmosie znalazł się dzień wcześniej. Niestety do cumowania obu statków jednak nie doszło z uwagi na niesprawność systemu zbliżania statków[2].
W czerwcu 1970 był dublerem dowódcy statku Sojuz 9.
W dniach 2-8 grudnia 1974 uczestniczył w drugim locie kosmicznym, jako dowódca Sojuza 16. Razem z Nikołajem Rukawisznikowem testował zmodyfikowany statek Sojuz do radziecko-amerykańskiego lotu ASTP.
W lipcu 1975 roku był dublerem Aleksieja Leonowa dowodzącego statkiem Sojuz 19, który na orbicie okołoziemskiej połączył się z amerykańskim statkiem Apollo[3].
W sumie w kosmosie spędził 10 dni 21 godzin 3 minuty i 58 sekund.
W 1978 awansował na stopień generał-majora lotnictwa. W oddziale kosmonautów pozostawał do 1979 roku. Do 1988 pełnił funkcje kierownicze w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina. Następnie do 1992 pracował w przemyśle kosmicznym. Od 1993 był na emeryturze.
Od 1952 był członkiem partii komunistycznej. Pełnił też funkcje państwowe.
Za odbyte loty kosmiczne został dwukrotnie uhonorowany tytułem Bohatera Związku Radzieckiego, w 1969 i 1974, z wręczeniem Medalu Złotej Gwiazdy i Orderu Lenina.
Nadano mu także Order Czerwonego Sztandaru Pracy (30 maja 1988), Order Sztandaru Węgierskiej Republiki Ludowej I klasy (5 kwietnia 1971), Order Gwiazdy Rumunii V klasy (14 czerwca 1958) i medale. W 1981 został laureatem Nagrody Państwowej ZSRR.
Dekretem prezydenta Federacji Rosyjskiej Dmitrija Miedwiediewa, № 436 z 12 kwietnia 2011, został odznaczony Medalem „Za zasługi w podboju kosmosu”[4].
Wykaz lotów
| Loty i starty kosmiczne, w których uczestniczył Anatolij W. Filipczenko | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ||||||
| 2 | ||||||
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 10 dni 21 godzin 3 minuty i 58 sekund. | ||||||
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Умер советский космонавт Анатолий Филипченко (ros.)
- ↑ Soyuz 7. [w:] SpaceFacts [on-line]. 2014-09-20. [dostęp 2015-04-30]. (ang.).
- ↑ Soyuz 19. [w:] SpaceFacts [on-line]. 2014-11-16. [dostęp 2015-04-30]. (ang.).
- ↑ Указ Президента Российской Федерации № 436 «О награждении медалью „За заслуги в освоении космоса“ иностранных граждан». kremlin.ru, 12 kwietnia 2011. [dostęp 2011-07-09]. (ros.).
Bibliografia
- Анатолий Васильевич Филипченко. [w:] astronaut.ru [on-line]. 2013-06-02. [dostęp 2015-04-30]. (ros.).
- Филипченко Анатолий Васильевич. [w:] Герои Страны [on-line]. [dostęp 2015-04-30]. (ros.).
Linki zewnętrzne
- Biogram na stronie SpaceFacts. [dostęp 2015-04-30]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Baretka: Medal "Za zasługi w podboju kosmosu" – Rosja.
Baretka: Order Flagi Węgierskiej Republiki Ludowej z Brylantami.
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soviet Union”
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka orderu „Gwiazdy Rumuńskiej Republiki Ludowej” V klasy
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
USSR stamp, "Soyuz-16", 1975, 16k.