Anatolij Jackow

Anatolij Jackow
Анатолий Яцков
ilustracja
Data i miejsce urodzenia31 maja 1913
Akerman, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci26 marca 1993
Moskwa, Rosja
Zawód, zajęciedyplomata, szpieg
Odznaczenia
Bohater Federacji Rosyjskiej
Order Rewolucji Październikowej Order Wojny Ojczyźnianej II klasy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order „Znak Honoru”

Anatolij Antonowicz Jackow (ros. Анатолий Антонович Яцков, ur. 31 maja 1913 w Akermanie, zm. 26 marca 1993 w Moskwie) – radziecki dyplomata i szpieg działający w Stanach Zjednoczonych w latach 40. XX wieku.

Życiorys

W 1914 po wybuchu I wojny światowej wraz z rodziną przeniósł się do guberni tambowskiej, gdzie skończył szkołę średnią, później przeniósł się do Moskwy, gdzie był m.in. pracownikiem cukrowni i ślusarzem, 1932-1937 studiował w Moskiewskim Instytucie Poligraficznym. Pracował jako inżynier-technolog w fabryce kartograficznej w Moskwie, w 1938 został skierowany przez partię do pracy w NKWD, w 1940 ukończył wywiadowczą szkołę specjalnego przeznaczenia i wyznaczony pracownikiem działu francuskiego, następnie anglo-amerykańskiego Wywiadu Naukowo-Technicznego GUGB NKWD ZSRR. W lutym 1941 jako pełnomocnik ds. wywiadu naukowo-technicznego przybył do Nowego Jorku, pracował w rezydenturze NKGB pod przykrywką stażysty i sekretarza Konsulatu Generalnego ZSRR (pseudonim operacyjny "Aleksiej"), kierował pracą grupy agentów, a w 1942 sam zwerbował specjalistę od radioelektroniki - agenta o pseud. "Błok" (nazwisko nieznane). Dzięki temu ZSRR uzyskał cenne informacje o sprzęcie radiowym i lotniczym oraz technice używanej przez obronę przeciwlotniczą. Również w 1942 kierował pracą Morrisa i Lony Cohenów. Współpracował również z agentami dostarczającymi ZSRR informacje o Projekcie Manhattan, szczególnie z Klausem Fuchsem. W 1944 zwerbował jeszcze jednego agenta o pseud. "Persej" z amerykańskiego centrum nuklearnego Los Alamos, który również przekazał cenne informacje, i dotąd nie został rozpracowany przez Amerykanów. W drugiej połowie 1945 został rezydentem wywiadu zagranicznego NKGB w Nowym Jorku, w grudniu 1946 mianowano go rezydentem NKGB w Paryżu pod przykrywką II sekretarza Ambasady ZSRR, gdzie zaczął tworzyć sieć agenturalną po linii wywiadu naukowo-technicznego i kanały do uzyskiwania informacji o francuskim pokojowym programie nuklearnym (który po kilku latach przekształcił się w program wojskowy). W 1949 wrócił do Moskwy i objął funkcję zastępcy szefa Wydziału Wywiadu Naukowo-Technicznego MGB ZSRR, później pracował w aparacie pełnomocnika MGB ZSRR w NRD, w wywiadzie ZSRR w Iraku, potem ponownie w Wydziale Wywiadu Naukowo-Technicznego, w 1963 został szefem jednego z wydziałów KGB ZSRR, w ostatnich latach służby był szefem specjalnego wydziału w Instytucie KGB ZSRR Czerwonego Sztandaru, w 1985 zakończył służbę w stopniu pułkownika. Został pochowany z wojskowym honorami na Cmentarzu Wagańkowskim. W 1998 w Rosji wydano znaczek pocztowy z jego wizerunkiem.

Odznaczenia

I medale.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

SU Order of the Badge of Honour ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Badge of Honour‎. The Soviet Union (USSR).
Hero of the Russian Federation medal.png
Hero of the Russian Federation gold medal.
Order gpw2 rib.png
Soviet Ribbon bar Order Of The Patriotic War (2st Class)