Anatolij Papanow
 Anatolij Papanow na rosyjskim znaczku pocztowym | |
| Imię i nazwisko | Anatolij Dmitriewicz Papanow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | aktor |
| Współmałżonek | Nadieżda Karatajewa |
| Lata aktywności | 1946–1987 |
| Odznaczenia | |
        | |
| Strona internetowa | |
Anatolij Dmitriewicz Papanow (ros. Анатолий Дмитриевич Папанов, ur. 31 października 1922 w Wiaźmie, zm. 5 sierpnia 1987 w Moskwie) – radziecki aktor teatralny, filmowy i głosowy.
Życiorys
Jego matka była Polką – Helena Roskowska, córka Bolesława Roskowskiego (Елена Болеславовна Росковская). Jako dziecko wraz z rodzicami przeniósł się do Moskwy, gdzie rozpoczął naukę zawodu odlewnika. Jednocześnie zaczął uczęszczać na zajęcia przyfabrycznego studia teatralnego „Kauczuk”.
Od pierwszych dni wojny niemiecko-radzieckiej 1941-1945 brał udział w działaniach wojennych – w stopniu sierżanta dowodził plutonem artylerii przeciwlotniczej. W 1942 (w wieku 21 lat) w okolicach Charkowa został ciężko ranny w nogę i do końca życia pozostał inwalidą. Powrócił do Moskwy i rozpoczął studia aktorskie w Rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej. W 1946 roku rolami Konstantina w spektaklu „Dzieci Wanjuszyna” i starca w komedii „Don Juan-Zielone Spodnie” z sukcesem zdał egzamin końcowy. Po ukończeniu uczelni otrzymał propozycję występów na deskach MChAT-u i Państwowego Małego Teatru Rosji, jednak wraz z całym swoim rocznikiem absolwentów, otrzymał nakaz pracy i wyjazdu do Kłajpedy w celu tworzenia nowego teatru. I tak od 1946 był aktorem Kłajpedzkiego Rosyjskiego Teatru Dramatycznego. Dwa lata później (w 1948) przyjął propozycję reżysera Andrieja Gonczarowa pracy w Moskiewskim Teatrze Satyry. Przepracował tam 40 lat i stworzył blisko 50 kreacji.
W swojej karierze stworzył ponad 50 ról teatralnych i ponad 60 filmowych. Największą jego rolą była jednak ta, w której w ogóle nie pokazał swojego oblicza – w kreskówce Wilk i Zając podkładał głos Wilka. W latach 1960-1986 użyczał swojego głosu bohaterom radzieckich kreskówek. Był żonaty z aktorką Nadieżdą Karatajewą.
Zmarł w wieku 65 lat na zawał serca, biorąc chłodny prysznic w upalny dzień (sierpień jest w Moskwie tradycyjnym miesiącem, kiedy w całym mieście wyłącza się ciepłą wodę).
Spoczywa pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[1].
Jego imię nosi asteroida nr 2480 i motorowiec rzeczny (dawny Konstantin Ciołkowski).
Wybrana filmografia
Role filmowe
- 1952: Kompozytor Glinka (Композитор Глинка)
- 1961: Kozacy (Казаки)[2]
- 1961: Zupełnie poważnie (nowela: Jak powstał Robinson) (Совершенно серьёзно: Как создавался Робинзон) jako redaktor[2]
- 1961: Człowiek znikąd (Человек ниоткуда) jako Krochaliow[2]
- 1962: Graj, werblu (Бей, барабан!)[2]
- 1963: Pusty kurs (Порожний рейс) jako Akim Siewastjanowicz[2]
- 1963: Proszę przyjść jutro (Приходите завтра) jako Nikołaj Wasiljewicz[2] (głos: Jewgienij Taszkow)
- 1964: Żywi i martwi (Живые и мёртвые) jako Sierpilin[2]
- 1966: Złodziej samochodów (Берегись автомобиля) jako Sokoł-Krużkin[2]
- 1966: Idę w burzę (Иду на грозу) jako Anikiejew[2]
- 1966: Dzieci Don Kichota (Дети Дон Кихота) jako doktor Bondarienko[2]
- 1967: W mieście S. (В городе С.) jako Starcew[2]
- 1968: Przeciw Wranglowi (Служили два товарища) jako dowódca pułku[2]
- 1969: Nikt nie rodzi się żołnierzem (Возмездие) jako generał Sierpilin[2]
- 1969: Brylantowa ręka (Бриллиантовая рука) jako "Mechanik"[2] Lolik, pomocnik szefa
- 1969: Wiryneja (Виринея) jako Magara[2]
- 1970: Za siedmioma górami (В тридевятом царстве...) jako psi magnat[2]
- 1970: Dworzec Białoruski (Белорусский вокзал) jako Dubinski[2]
- 1971: Wszyscy ludzie króla (Вся королевская рать) jako ojciec Jacka Burdena
- 1971: Hełm Aleksandra Macedońskiego (Джентльмены удачи) jako szachista
- 1972: Ruch białej królowej (Ход белой королевы) jako ojciec Nataszy[2]
- 1972: Pilot pierwszej kategorii (Пилот Первого класса)[2] / Proszę pozwolenia startować (Разрешите взлёт!) jako Sachno
- 1969-1972: Adiutant jego ekscelencji (Адъютант его превосходительства) jako "Anioł"[2]
- 1973: Zły dobry człowiek (Плохой хороший человек) jako doktor Samojlenko[2]
- 1973: Dacza (Дача) jako Pawlik[2]
- 1973: "33" zgłoś się! (Дела сердечные) jako Boris Iwanowicz[2]
- 1974: Dzień przyjęć w sprawach osobistych (День приёма по личным вопросам) jako Iwanow Boris Dmitrijewicz[2]
- 1975: Jeden razy jeden (Одиножды один) jako Iwan Iwanowicz Karietnikow[2]
- 1975: Jedenaście nadziei (Одиннадцать надежд) jako Woroncow[2]
- 1976: 12 krzeseł (12 стульев) jako Kisa Worobjaninow
- 1977: Incognito z Petersburga (Инкогнито из Петербурга) jako Anton Skwoznik-Dmuchanowski
Role głosowe
- 1964: Kot wędkarz jako Niedźwiedź
- 1967: Hej-hop! Hej-hop!
- 1968: Koziołek liczy do dziesięciu jako Gąsior
- 1969: Kapryśna królewna jako Król
- 1969–1995: Wilk i Zając (odcinki od 1-18) jako Wilk
- 1972: Marzenie osiołka
- 1974: Worek jabłek jako Wilk
- 1978: Prezent dla najsłabszego
- 1978: Dziadek Mróz i szary wilk jako Wilk
- 1979: Latający statek jako Wodnik
Nagrody i odznaczenia
- Zasłużony Artysta RFSRR (1958)
- Ludowy Artysta RFSRR (1966)
- Ludowy Artysta ZSRR (1973)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1989) (pośmiertnie)
- Order Rewolucji Październikowej (1986)
- Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia (1985)
- Order Wojny Ojczyźnianej II stopnia (1975)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1981)
Przypisy
Bibliografia
- Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 636-648.
Linki zewnętrzne
- Anatolij Papanow w bazie IMDb (ang.)
- Anatolij Papanow w bazie Filmweb
- Anatolij Papanow w bazie Animator.ru (ros.)
| Reżyserzy |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Głosy |
| ||||||
| Inni |
|
Media użyte na tej stronie
Знак «Народный артист РСФСР»
Medal State Prize Soviet Union
Знак «Народный артист СССР». Изображение с удостоверения к знаку.
Baretka: Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
Soviet Ribbon bar Order Of The Patriotic War (2st Class)
Logo of the Russian animated series Nu, pogodi! (Ну, погоди!) by Soyuzmultfilm (since 1969). The logo's appearance varies, but is generally kept in this style.