André Jolivet

André Jolivet

Data i miejsce urodzenia	8 sierpnia 1905 Paryż
Pochodzenie	francuskie
Data i miejsce śmierci	20 grudnia 1974 Paryż
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, pedagog
Odznaczenia

André Jolivet (ur. 8 sierpnia 1905 w Paryżu, zm. 20 grudnia 1974, tamże) – francuski kompozytor.

Życie i twórczość

Pierwsze lekcje muzyki otrzymał od matki. Później studiował u Théodasa, kapelmistrza kościoła Notre Dame w Clignancourt. W latach 1928-1933 kontynuował studia harmonii i kontrapunktu u Paula Le Flema, który zapoznał go z analizą renesansowej polifonii wokalnej. Od 1930 do 1933 uczył go Edgar Varèse, który z kolei przedstawił Jolivetowi swoje rewolucyjne osiągnięcia w zakresie techniki kompozytorskiej. Wpływy Varese’a widać wyraźnie w kwartecie smyczkowym skomponowanymi przez Joliveta w 1934. Swoją w pełni dojrzałą metafizyczną i kosmogoniczną koncepcję muzyki (wynikającą z neopitagorejskich zapatrywań Joliveta) ukazał artysta w cyklu sześciu utworów fortepianowych Mana (1935).

Kompozytor przypisywał muzyce magiczno-czarodziejską siłę umożliwiającą jej wyrażanie sił panujących we wszechświecie. Wspólnie z O. Messiaenem, Y. Baudierem i D. Lesurem założył grupę La Jeune France, zwalczającą programowo neoklasycyzm, akademicki konserwatyzm i odhumanizowanie muzyki. Kompozytorzy związani z tą grupą propagowali powrót do instynktu, emocji i romantycznego irracjonalizmu. Jolivet skomponował wówczas m.in. Cinq incatations (1936) na flet solo, Cosmogonie (1937) na orkiestrę i Cinq danses rituelles (1939) w dwóch opracowaniach na fortepian i orkiestrę, a podczas II wojny światowej – Les trois complaintes du soldat (1940) i Suitę liturgiczną (1942). Stworzył także oratorium La vérité de Jeanne, operę Dolorès i wiele innych utworów, artykułów i prac muzycznych (np. monografia Beethovena z 1955). W ostatnim okresie twórczości (od II symfonii z 1959) starał się osiągnąć syntezę serializmu i modalizmu.

Podczas licznych podróży Jolivet zajmował stanowiska m.in. kierownika muzycznego Comédie-Française (1943-1959) i Centre Français d’Humanisme Musical w Aix-en-Provence (1959), redaktora muzycznego pisma Nouvelle saison, prezydenta Concerts Lamoureux (od 1963) i profesora kompozycji w paryskim konserwatorium (1966-1970).

Był odznaczony Medalem Wojskowym, krzyżem oficerskim Orderu Legii Honorowej i krzyżem komandorskim Orderu Sztuki i Literatury.

Bibliografia

• W. Schabert, S. Ewald (tłum. Piotr Dahlig, Katarzyna Morawska, Sławomir Ratajczyk, Jan Rubinowicz): Leksykon muzyki. Warszawa: Muza SA, 1995, s. 172. ISBN 83-7079-148-4.
• The International Who's Who. Europa Publications, 1974, s. 849. (ang.).
• Biographie du compositeur André Jolivet. philharmoniedeparis.fr. [dostęp 2020-01-05]. (fr.).