Andriej Kurbski

Andriej Michajłowicz Kurbski
ilustracja
Herb
Lewart (Lew II)
Data urodzenia1528
Data i miejsce śmierci1583
Milanowicze
Dzieci

Dymitr Michał Kurbski

Andriej Michajłowicz Kurbski, Krupski[1][2][3] (ros. Андрей Михайлович Курбский; 1528-1583) – dowódca wojskowy, polityk, jeden z najbliższych współpracowników cara Iwana IV Groźnego.

Pochodził z dynastii Rurykowiczów Jarosławskich, dlatego nazywany Kurbski-Jarosławski. Wsławił się w czasie zdobywania Kazania w 1552, zyskując nieograniczone zaufanie Iwana IV. W 1556 wliczony został w poczet bojarów. W czasie wojny inflanckiej dowodził w 1560 wyprawą na Felin i zwycięskim oblężeniem twierdzy w Dorpacie. 19 sierpnia 1562 został pobity przez wojska polskie starosty różańskiego Stanisława Leśniowolskiego w bitwie pod Newlem. W 1564 po klęsce wojsk rosyjskich w bitwie pod Czaśnikami i zesłaniu do Dorpatu postanowił zmienić front i 30 kwietnia 1564 przeszedł na stronę Polski i Litwy. Poświęcił przy tym matkę, żonę i 9-letniego syna, których Iwan Groźny rozkazał stracić[4].

W latach 1564-1579 wymieniał listy z carem, korespondencja ta stanowi wyjątkowy przykład sztuki epistolograficznej, gdy były poddany, korzystając z azylu, prosto w oczy oskarża swojego cara samodzierżcę. W 1565 stanął na czele zagonu Tatarów litewskich, którzy spustoszyli Rosję. W dowód jego zasług wojennych król Zygmunt II August nadał mu liczne wsie i dobra na Wołyniu. Zbliżył się do Konstantego Ostrogskiego, widząc w nim obrońcę prawosławia w Rzeczypospolitej. Pod koniec życia dokonał wielu przekładów z pism Ojców Kościoła z łaciny na język cerkiewnosłowiański. Został pochowany w monasterze Trójcy Świętej w Werbce k. Kowla, którego przełożony był jego spowiednikiem. Grób, podobnie jak zabudowania klasztoru, nie przetrwał do naszych czasów[5].

Był trzykrotnie żonaty, z czego jedno małżeństwo skończyło się rozwodem. Z trzeciego związku posiadał syna Dymitra Michała (1582-1645), który dokonał konwersji na katolicyzm oraz był posłem upickim[6][7].

Przypisy

  1. ↑ Wolff ↓, s. 194.
  2. ↑ c.554 (herb Krupskich), «Poczet herbow szlachty Korony Polskiey y Wielkiego Xięstwa Litewskiego: gniazdo y perspektywa staroświeckiey cnoty», Potocki Wacław, Krakow, 1696 r.;
  3. ↑ с.504-506 tom 1 (Index, Tesserae gentiliciae in regno Poloniae s M.D. Lit.), «Orbis Poloni», Simone Okolski, Cracov, 1641;
  4. ↑ Davies ↓, s. 515.
  5. ↑ *Скит Різдва святого пророка і Хрестителя Господнього Іоанна Предтечі
  6. ↑ Davies ↓, s. 516.
  7. ↑ Wolff ↓, s. 195 i n..

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL COA Lewart.svg
Autor: Poznaniak, tarcza, labry, hełm Bastian, Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Lewart
Facial Chronicle - b.23, p. 006.jpg
О взятии Новгородка. Месяца июля в 6 день прислали к царю и великому князю бояре и воеводы князь Петр Иванович Шуйский и князь Андрей Михайлович Курбский, и все воеводы князя Богдана Ромодановского и Елизара Ржевского и Федора Солов-[цова]