Andrzej Świetlicki
 | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
Andrzej Świetlicki (ur. 19 kwietnia 1915[1][2][3], zm. 21 czerwca 1940 w Palmirach) – polski polityk nacjonalistyczny, szef Organizacji Warszawskiej Ruchu Narodowo-Radykalnego Falanga, przywódca kolaboracyjnej Narodowej Organizacji Radykalnej.
Życiorys
Od 1933 jako wolny słuchacz uczestniczył w zajęciach na Wydziale Humanistycznym UW zaś po zdaniu matury w 1936 roku już jako pełnoprawny student Wydziału Prawa. Nie ukończył jednak studiów między innymi na skutek coraz większego zaangażowania w działalność polityczną. Przed II wojną światową działacz Narodowej Partii Robotniczej, a następnie Ruchu Narodowo-Radykalnego Falanga, gdzie był bliskim współpracownikiem Bolesława Piaseckiego.
W październiku 1939 został jednym z założycieli i przywódcą Narodowej Organizacji Radykalnej, organizacji kolaborującej z hitlerowcami[4] i odpowiedzialnej za antyżydowski pogrom wielkanocny w marcu 1940. Po zerwaniu przez hitlerowców współpracy z NOR, w trakcie hitlerowskiej akcji AB wymierzonej przeciwko polskiej inteligencji, Świetlicki został aresztowany. Został rozstrzelany w Palmirach w nocy z 20 na 21 czerwca 1940 wraz z innymi działaczami NOR, Tadeuszem Lipkowskim i Wojciechem Kwasieborskim.
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Baza osób polskich: Świetlicki, Andrzej: 1915-1940
- ↑ Młodzież Imperium - Historia
- ↑ W. Bartoszewski, Warszawski pierścień śmierci 1939-1944. Terror hitlerowski w okupowanej stolicy, wyd. 3 uzup., Świat Książki, Warszawa 2008, s. 91 (błędne imię: Antoni).
- ↑ Krzysztof Kaczmarski, Próby „legalizacji” Obozu Narodowo-Radykalnego (Grupy „Szańca”) i wejścia jego przedstawicieli w struktury władz RP na wychodźstwie 1939–1941, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2008 (1 (12)), przypis 19, 2008, s. 260-261, ISSN 1427-7476, Cytat: Premier pisząc o „innych odłamach” ONR, „które w kraju usiłują głosić ideologię prohitlerowską i dążą do współpracy politycznej z Niemcami”, miał zapewne na myśli Narodową Organizację Radykalną. Została ona utworzona przez Andrzeja Świetlickiego, jednego z czołowych działaczy Ruchu Narodowo-Radykalnego („Falangi”), wkrótce po zajęciu Warszawy przez oddziały Wehrmachtu. Świetlicki działał w porozumieniu i za zgodą niemieckich władz wojskowych, od których otrzymał do dyspozycji dawny lokal Związku Młodej Polski w Alejach Ujazdowskich oraz mieszkanie Juliana Tuwima. Najprawdopodobniej w przedsięwzięciu tym nie uczestniczył Bolesław Piasecki. [...] Płk Stefan Rowecki w meldunku z 9 I 1940 r. informował o tym gen. Kazimierza Sosnkowskiego: „w ONR zaznaczyły się silne rozdźwięki na tle stosunku do hitlerowców i do okupacji niemieckiej. Pewne jednostki dały się pociągnąć ku myśli o współdziałaniu z Niemcami, co jednak wywołało bardzo ostrą reakcję w tym środowisku, ale nie zahamowało tej zdradzieckiej roboty” [...]. W kolejnym meldunku, z 22 II 1940 r., płk Rowecki donosił: „ONR-Falanga. Rozbita w wyniku podjęcia przez część kierownictwa i członków działalności prohitlerowskiej” [...]. Kolaboracyjna działalność grupy Świetlickiego trwała do wiosny 1940 r., kiedy sprawą NOR zajęło się gestapo. 8 maja Świetlicki został aresztowany i osadzony w więzieniu na Pawiaku, a 20 VI 1940 r. rozstrzelany w zbiorowej egzekucji w Palmirach.
Media użyte na tej stronie