Andrzej Babiński (poeta)

Andrzej Babiński

portret Andrzeja Babińskiego autorstwa Zbigniewa Kresowatego
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1938 Białystok
Data i miejsce śmierci	14 maja 1984 Poznań
Zawód, zajęcie	poeta

Andrzej Babiński (ur. 5 stycznia 1938 w Białymstoku, zm. 14 maja 1984 w Poznaniu) – polski poeta, przyjaciel Edwarda Stachury, jeden z polskich poetów wyklętych.

Życiorys

Andrzej Babiński urodził się w Białymstoku. Dzieciństwo, które przypadło na okres II wojny światowej spędził na wsi białostockiej. Jednakże jego poetycki życiorys związany jest nierozłącznie z Poznaniem. W latach 1957-1961 studiował filozofię na sekcji psychologicznej Wydziału Filozoficznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, zrezygnował prawie pod koniec pięcioletnich studiów magisterskich.

Grób Babińskiego na cmentarzu Junikowskim (2014)

Pierwsze wiersze Babińskiego opatrzone są datą 1954. Bloki utworów publikował początkowo w prasie na łamach „Poezji”, „Radaru”, „Nurtu”, także w czasopismach studenckich. W latach 1972-1974 był współredaktorem poznańskiego „Nowego Dzwonka Porannego”.

Łączyła go przyjaźń z Edwardem Stachurą, Ryszardem Milczewskim-Bruno, Wincentym Różańskim. Babiński ciężko przeżył śmierć Stachury, której poświęcił jeden ze swych najbardziej znanych wierszy Nad grobem Stachury.

W 1975 roku zadebiutował tomem poezji Z całej siły, za który w 1976 r. otrzymał Nagrodę „Peleryny” w gdańskim Konkursie „Czerwonej róży”. W 1977 roku wydał kolejny tom wierszy Znicze, nagrodzony w roku następnym Medalem Galerii Nowej w Poznaniu.

Laureat Konkursu IV Dnia Poezji (Warszawa 1969), Turnieju Wiersza o Poznaniu i Wielkopolsce (1975), „Zielonej Wazy” (1976), a także konkursu „U źródeł nowego wieku” (1977).

Zmarł śmiercią samobójczą w wyniku upadku z mostu Marchlewskiego w Poznaniu (obecnie most Królowej Jadwigi). Śledztwo wykluczyło możliwość morderstwa. Prokurator Rejonowy z Poznania stwierdził ostatecznie: „Jego samobójstwo było niewątpliwie wynikiem skumulowania się dwóch czynników, a mianowicie choroby psychicznej i postawy twórczej”. Został pochowany na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 35-4-1-19)^[1].

Twórczość

Wiersze Andrzeja Babińskiego są dość znacznie spolaryzowane, obok tkliwych tęsknych wierszy poświęconych Poznaniowi, czy też niespełnionej miłości jego życia Krystynie Orłow, znajdujemy inne pełne okrucieństwa i śmierci. Choroba psychiczna z którą zmagał się Babiński (schizofrenia paranoidalna) skutecznie uniemożliwiała mu swobodny rozwój kariery poetyckiej. Wielokrotnie tematem wierszy poety są wizje katastroficzne w których autor próbuje zmierzyć się ze śmiercią, z odrzuceniem. Stwierdza to np. w wierszu z 1969 r. pt. „*** [Tylko mi Ziemi całej...]”, w którym możemy przeczytać:

Most Królowej Jadwigi, z którego 14 maja 1984 roku poeta skoczył na widoczne w dali betonowe nabrzeże.

W dziesięć lat później po śmierci przyjaciela (Edwarda Stachury) napisał w zrezygnowaniu:

Utwory Babińskiego są dość trudne w odbiorze, wymagają dużego skupienia i czujności czytelnika. Część wierszy poety przepojonych jest romantyzmem i subtelną erotyką jak np. „*** (Rosa na nasturcjach się stęcza...)”:

Babiński pisał także wiersze tematycznie powiązane z miejscami, w których przebywał – „Poznań”, „Wieś”, „Na dworcu we Wrocławiu”.

Dzieła

• Tomiki wydane za życia autora:
  • „Z całej siły” (seria „V generacja”, 1975)
  • „Znicze” (1977)
• Tomiki pośmiertne:
  • „Znicze i inne wiersze (1954-1983)” (1985)
  • „Uwierzenie moje” (2000)

Przypisy

Bibliografia

• Edmund Pietryk, Bagno i hymn, Poznań 1984
• Feliks Fornalczyk, Posłowie do tomiku Znicze i wiersze, Poznań 1985
• Sebastian Chłosiński, Stracony dla świata, [w:] Esensja, słowo i obraz. nr 07 (XXIX), wrzesień 2003