Andrzej Baj

Andrzej Bay

Andrzej Bay-Wilski

porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1894 Dołhobrody
Data i miejsce śmierci	1 marca 1969 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	34 Pułku Piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Grób Andrzeja Baja na cmentarzu Powązkowskim

Andrzej Baj ps. „Wilski”, również używający pisowni „Bay” (ur. 23 listopada 1894^[1][2], zm. 1 marca 1969 w Warszawie) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, członek POW, kawaler Krzyża Niepodległości i Krzyża Walecznych, burmistrz Terespola (1935–1939).

Życiorys

Wiosną 1919 roku wstąpił do organizującego się 34 pułku piechoty. W jego szeregach walczył na wojnie z bolszewikami. 3 lipca 1919 roku wyróżnił się męstwem w boju pod Horodyszczem, w czasie którego został ranny. Dowodził wówczas plutonem, który desantował się z motorówki nr IV, której dowódcą był ppor. mar. Karol Taube z Flotylli Pińskiej^[3]. Następnie dowodził kompanią i awansował kolejno na chorążego i podporucznika^[4]. W sierpniu 1920 roku wysadził most na Bugu pod Sławatyczami przed atakiem Armii Czerwonej. W 1921 roku został przeniesiony do rezerwy.

Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 6278. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych piechoty^[5][6]. Posiadał przydział w rezerwie do 34 pp^[7][8][9]. W 1934 roku, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Biała Podlaska. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[10].

W 1935 roku w wyborach samorządowych zostaje wybrany burmistrzem Terespola. Gospodarstwo wraz z młynem zostaje wydzierżawione, a on wraz z żoną przenosi się do Terespola. Był jednym z inicjatorów budowy Hal Targowych w Terespolu^[11], nowoczesnej rzeźni miejskiej, wybrukowano kilka odcinków ulic oraz oświetlono miasto, przedłużając sieć elektryczną z Brześcia^[12]. Na stanowisku burmistrza pracuje do połowy września 1939 r., a następnie ukrywa się przed Gestapo. Żona przenosi się w tym czasie do rodziny do Warszawy. Na przełomie 1939 i 1940 roku, używając pseudonimów „Wujek” i „Wilski”, organizował struktury Służby Zwycięstwu Polski w powiecie bialskim^[13].

Zmarł w 1969 roku w Warszawie. Został pochowany na Starych Powązkach jako Andrzej Bay-Wilski (kwatera 83-4-16)^[14].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości – 4 listopada 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[15]
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921” – czterokrotnie^[16]
• Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką – 2 lipca 1921^[17]
• Odznaka Dywizji Podlaskiej „Za męstwo” – 1 sierpnia 1919^[18]
• Odznaka Pamiątkowa Frontu Litewsko-Białoruskiego – 21 marca 1921^[19]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Bolesław Górny: Monografia powiatu bialskiego województwa lubelskiego. Biała Podlaska: Bolesław Górny, 1939.
• Kazimierz Bay, Barbara Wiesława Kaźmiruk: Jubileusz 300-lecia parafii Dołhobrody 1701-2001. Wydawnictwo - Drukarnia L-Print Zbigniew Lemiech, 2001.
• Karol Taube, Olgierd Żukowski: Zarys historii wojennej flotyll rzecznych. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.