Andrzej Barański

Andrzej Barański
Ilustracja
Andrzej Barański (2010)
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1941
Pińczów, Generalne Gubernatorstwo

Zawód

reżyser
scenarzysta

Lata aktywności

od 1970

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Andrzej Barański (ur. 2 kwietnia 1941 w Pińczowie) – polski reżyser i scenarzysta filmowy.

Życiorys

Absolwent Technikum Budowlanego w Kielcach, następnie studiował na Politechnice Śląskiej w Gliwicach[1]. Ukończył studia na PWSFTviT w Łodzi (1973).

Na początku lat 60. współpracował ze Studenckim Teatrem Poezji „Step”, którym opiekował się Tadeusz Różewicz. Barański napisał dla tego teatru ok. 20 sztuk[2]. Potem zdecydował się na edukację w szkole filmowej. Jego filmem dyplomowym była etiuda Księżyc[1]. Początkowo zajmował się filmami oświatowymi w Wytwórni Filmów Oświatowych, od 1979 roku tworzy również filmy fabularne[2].

Odznaczenia i wyróżnienia

Twórczość

Znany jest z produkcji podejmujących problematykę polskiej prowincji, obrazów uderzających w tony liryczne, ale też z odcieniami refleksyjnymi i filozoficznymi, czasem pojawiają się w nich wątki autobiograficzne. W niektórych filmach sięga Barański do poetyki absurdu[2].

Filmografia

Filmy pełnometrażowe

Etiudy filmowe

  • 1970Kręte ścieżki – reżyseria
  • 1971Dzień pracy – reżyseria
  • 1972Podanie – reżyseria
  • 1973Księżyc – reżyseria, scenariusz

Filmy krótkometrażowe i dokumentalne

  • 1976Lustro – reżyseria, scenariusz
  • 1976 – Wiersz – reżyseria, scenariusz
  • 1977Strumiłło – reżyseria, scenariusz
  • 1978Drugi dom – reżyseria, scenariusz
  • 1979 – Megality – reżyseria, scenariusz
  • 1979 – Wypracowanie – reżyseria, scenariusz
  • 1980Konstrukcja – reżyseria, scenariusz
  • 1980 – Lexicon 32 – reżyseria, scenariusz
  • 1980 – Na wyjeździe – reżyseria, scenariusz
  • 1981Bez tytułu – reżyseria, scenariusz
  • 1981 – Śladami Tadeusza Makowskiego – reżyseria, scenariusz
  • 1982 – Historia żołnierza – reżyseria, scenariusz
  • 1983Iluzja w sztuce – reżyseria, scenariusz
  • 1983 – Kabaret – reżyseria, scenariusz
  • 1983 – Miasto – reżyseria, scenariusz
  • 1984 – Armata – reżyseria, scenariusz, projekty plastyczne
  • 1984 – Cudze dzieci – reżyseria, scenariusz
  • 1985 – Potok – reżyseria, scenariusz
  • 1985 – Przemijanie – reżyseria, scenariusz
  • 1985 – Wyrok – reżyseria, scenariusz, oprac. plastyczne
  • 1986 – Edukacja sentymentalna – reżyseria, scenariusz
  • 1987 – Rzeczy – reżyseria, scenariusz
  • 1988Biografia – reżyseria, scenariusz
  • 1988 – Wakacje w mieście – reżyseria, scenariusz
  • 1989Poczta lotnicza – reżyseria, scenariusz
  • 1990 – Gra w zielone – reżyseria, scenariusz
  • 1990 – Powtórka z zoologii – reżyseria, scenariusz
  • 1997Zasłony – reżyseria, scenariusz
  • 1998Fotografia jest sztuką trudną (Fotoamator Michał C.) – reżyseria, scenariusz
  • 1999Alosza szop, czyli Kram Awdiejewa – reżyseria, scenariusz
  • 2000 – Książki skarg i wniosków – reżyseria, scenariusz
  • 2004Pobyt czasowy – reżyseria, scenariusz
  • 2005 – Ryż PRL – reżyseria, scenariusz
  • 2006Warzywniak, 360 stopni – reżyseria, scenariusz

Spektakle Teatru Telewizji

Źródło: Filmpolski.pl[6]

  • 1993 – Muzyka druga – reżyseria
  • 1994 – Siedem pięter – reżyseria, adaptacja
  • 1995 – Kobieta zawiedziona – reżyseria, scenariusz
  • 1995 – Bożena – reżyseria, adaptacja
  • 1997 – Uczone białogłowy – reżyseria, opracowanie tekstu
  • 1999 – Młodość bez młodości – reżyseria, scenariusz
  • 2000 – Moja córeczka – reżyseria, scenariusz
  • 2007 – Jeden dzień – reżyseria, scenariusz
  • 2020 - Badyle - reżyseria, scenariusz
  • 2021 - Stara kobieta wysiaduje - reżyseria, scenariusz

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

  • 1964 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki, zespołowa dla Teatru Studenckiego Politechniki Śląskiej „Step”
  • 1972 – nagroda wiceministra Kultury i Sztuki na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie za film Dzień pracy
  • 1972 – nagroda PF DKF na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie za film Podanie
  • 1972 – nagroda PF DKF na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie za film Kręte ścieżki
  • 1972 – nagroda wiceministra Kultury i Sztuki na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie za film Dzień pracy
  • 1972 – nagroda jury Klubu Krytyki Filmowej SDP na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie za film Podanie
  • 1972 – Grand Prix na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie za film Dzień pracy
  • 1972 – wyróżnienie łódzkiego oddziału Telewizji Polskiej na Festiwalu Etiud Studenckich w Łodzi za film Podanie
  • 1972 – nagroda TPŁ Festiwalu Etiud Studenckich za film Dzień pracy
  • 1977 – Złoty Ekran za scenariusz i reżyserię filmu W domu
  • 1980 – Oberhausen – FFK – Dyplom Honorowy jury oraz nagroda FIPRESCI za reżyserię filmu Wypracowanie
  • 1982 – Brązowy Lajkonik dla filmu Historia żołnierza na XXII OFFK w Krakowie
  • 1982 – Srebrny Pegaz dla filmu Śladami Tadeusza Makowskiego – „za rzetelne i odkrywcze przedstawienie drogi twórczej artysty” na XII Przeglądzie Filmów o Sztuce w Zakopanem
  • 1983 – Festiwal Filmów Popularnonaukowych – II nagroda dla filmu Iluzja w sztuce (Ronda, Hiszpania)
  • 1983 – I nagroda za film Bez tytułu na II Ogólnopolskim Konkursie Autorskiego Filmu Animowanego w Krakowie
  • 1984 – Nagroda Sekcji Krytyki Filmowej Klubu Problematyki Kulturalnej SD PRL – „Syrena Warszawska” dla najlepszego filmu 1983 r. w kategorii filmów fabularnych za film Niech cię odleci mara
  • 1984 – Nagroda Bronisława Chromego za film Iluzja o sztuce na VIII Przeglądzie Filmów o Sztuce w Zakopanem
  • 1986 – Nagroda Bronisława Chromego za film Przemijanie na XIV Przeglądzie Filmów o Sztuce w Zakopanem
  • 1986 – wyróżnienie FIPRESCI za film Kobieta z prowincji na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie
  • 1991 – Nagroda za scenariusz do filmu Nad rzeką, której nie ma na XVI FPFF w Gdyni
  • 1993 – Syrena Warszawska – nagroda Klubu Krytyki Filmowej – za film Dwa księżyce
  • 1994 – Nagroda „Ekspresu Poznańskiego” za film Dwa księżyce
  • 1994 – Złota Taśma nagroda Koła Piśmiennictwa Filmowego SFP za film Dwa księżyce
  • 1994 – Złota Taśma za rok 1993 (przyznawana przez Koło Piśmiennictwa SFP) w kategorii film polski
  • 1995 – Medal Honorowy Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury za zasługi dla kultury robotniczej
  • 1997 – nagroda honorowa („Jańcio Wodnik”) za całokształt twórczości na IV Przeglądzie Polskich Filmów Fabularnych o Tematyce Wiejskiej i Małomiasteczkowej „Prowincjonalia” w Słupcy
  • 1998 – Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” przyznana przez Radę Miejską w Łodzi za dokonania filmowe
  • 2002 – „Laur Cisowy” za całokształt twórczości na MF Film – Muzyka – Malarstwo w Nowogardzie
  • 2002 – Nagroda Przewodniczącego KRRiTV za film Wszyscy święci
  • 2004 – Nagroda Studentów za film Pobyt czasowy na X Ogólnopolskim Przeglądzie Form Dokumentalnych NURT w Kielcach
  • 2005 – Nagroda dziennikarzy oraz nagroda prezesa Zarządu Telewizji Polskiej SA za film Parę osób, mały czas na 30 FPFF w Gdyni
  • 2006 – Nagroda specjalna organizatorów za film Parę osób, mały czas na XIII Prowincjonaliach we Wrześni
  • 2006 – Złoty Glan na Festiwalu Twórców „Powiększenie” w Łodzi
  • 2006 – nagroda Organizatorów im. Juliusza Burskiego za film Parę osób, mały czas na 36 Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie
  • 2007 – Nagroda Vitae Valor za całokształt twórczości na VII Festiwalu Filmowym „Vitae Valor” w Tarnowie
  • 2007 – Nagroda w kategorii „Telewizyjny Film Fabularny” dla filmu Parę osób, mały czas na I Festiwalu Prix Visionica we Wrocławiu
  • 2007 – Nagroda w Konkursie Polskich Filmów Krótkometrażowych w kategorii filmów animowanych dla filmu Warzywniak 360 stopni na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym ERA NOWE HORYZONTY we Wrocławiu
  • 2007 – wyróżnienie w kategorii filmu profesjonalnego dla filmu Warzywniak 360 stopni na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych w Krakowie
  • 2008 – Polska Nagroda Filmowa Orzeł 2008 w kategorii „najlepszy scenariusz” – scenariusz filmu Parę osób, mały czas w Warszawie
  • 2020 – „Platynowe lwy” za całokształt twórczości na 45 Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni[7]

Przypisy

  1. a b Andrzej Barański – ciekawostki – FILMWEB.pl.
  2. a b c Kultura polska: Andrzej Barański.
  3. Wręczenie medali „Gloria Artis”. mkidn.gov.pl, 25 maja 2011. [dostęp 2011-06-22].
  4. Odznaki "Za Zasługi dla Miasta Łodzi", BIP ŁÓDŹ [dostęp 2020-12-30] (pol.).
  5. Andrzej Barański honorowym obywatelem Pińczowa, solec-zdroj.eu, 9 października 2012 [dostęp 2022-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  6. Andrzej Barański w bazie filmpolski.pl
  7. Andrzej Barański i Feliks Falk z Platynowymi Lwami, film.interia.pl, 11 września 2020 [dostęp 2020-09-15].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
Andrzej Barański.JPG
Autor: PISF, Licencja: CC BY 3.0
Andrzej Barański, reżyser i scenarzysta filmowy.