Andrzej Barszczyński

Andrzej Barszczyński
Ilustracja
Andrzej Barszczyński w Prudniku na planie filmu Kilka dni na ziemi niczyjej (1982)
Data i miejsce urodzenia

26 marca 1941
Warszawa

Zawód

operator filmowy
reżyser
scenarzysta

Andrzej Barszczyński (ur. 26 marca 1941 w Warszawie) – polski reżyser, scenarzysta i operator filmowy.

Życiorys

Urodził się 26 marca 1941 w Warszawie. Po zakończeniu II wojny światowej wraz z rodzicami przeprowadził się do Prudnika. Od 1947 uczył się w tamtejszej Szkole Podstawowej nr 2, a w latach 1955–1958 uczęszczał do prudnickiego liceum nr 1[1].

W 1965 roku ukończył studia na Wydziale Operatorskim PWSTiF w Łodzi, dyplom uzyskał w roku 1976. Studiował też na wydziale reżyserii Amerykańskiego Instytutu Filmowego w Los Angeles (Kalifornia, Stany Zjednoczone) jako stypendysta Fulbrighta (1978–1979).

Kariera

Pracę artystyczną rozpoczął jeszcze jako student łódzkiej filmówki. Potem przez wiele lat pracował w telewizji, dla której zrealizował ponad 100 obrazów (filmy krótkometrażowe, dokumentalne, reportaże). Przy realizacji filmów fabularnych zadebiutował w 1970 jako współscenarzysta (wraz z Januszem Głowackim i Markiem Piwowskim) komedii Rejs, którą potem uznano za film kultowy i traktowana tak była też przez następne pokolenia[2]. Barszczyński i Piwowski poznali się na studiach w Łodzi[3].

Jako operator filmowy Barszczyński pracował m.in. przy filmach dokumentalnych: Pożar! Pożar! Coś nareszcie dzieje się (1967) Piwowskiego, Łapa, czyli paradoks o aktorze (1971) i List mordercy (1971) Grzegorza Królikiewicza, Ballada o Janie Nowaku (1978) Franciszka Trzeciaka, Marcin (1988) Grzegorza Skurskiego i fabularnych: Rejs (1970) Piwowskiego, Incydent na pustyni (1983) Wojciecha Strzemżalskiego, Fetysz (1984) Krzysztofa Wojciechowskiego[4].

Barszczyński był także scenarzystą i reżyserem kilku filmów fabularnych i dokumentalnych. W 1973 jego dokument Niedziela w Pokrzywnej (1972), przedstawiający ludzi spędzających czas wolny na kąpielisku w Pokrzywnej koło Prudnika[5], zdobył nagrodę publiczności Złoty Kompas oraz Nagrodę Specjalną za „najciekawsze, oryginalne ujęcie tematu” na Festiwalu Filmów Krajoznawczych i Turystycznych w Warszawie. W 1976 Rzeźbiarz w reżyserii Barszczyńskiego otrzymał Srebrnego Pegaza na Przeglądzie Filmów o Sztuce w Zakopanem. W 1988 Dzikun (1987), inspirowany powieścią „Żelazny wilk” Tytusa Karpowicza, dostał nagrodę dziennikarzy na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów i Widowisk Telewizyjnych dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu, a cztery lata później Tajemnicę puszczy (1990) jury dziecięce tegoż festiwalu nagrodziło statuetką Marcinka[4].

Życie prywatne

Mieszka w Prudniku[3][6]. W 2002 został honorowym prezesem Prudnickiego Związku Przyjaciół „Rejsu”[7]. Był również inicjatorem powstania Stowarzyszenia Fotograficznego im. Leona Rąpały w Prudniku[8]. Jest członkiem Polskiej Akademii Filmowej[9] i Stowarzyszenia Filmowców Polskich[10].

Filmografia (wybór)

Etiudy szkolne

  • 1963 – Przed wejściem – współpraca reżyserska
  • 1964 – Znajomi – zdjęcia
  • 1964 – Polana ze wierchem – współpraca operatorska
  • 1964 – Szczęśliwy znalazca – zdjęcia
  • 1965 – Pojedynek – zdjęcia
  • 1965 – Szpital – zdjęcia
  • 1965 – Uwertura – zdjęcia
  • 1965 – Znajomi – zdjęcia
  • 1966 – Muchotłuk – zdjęcia

Filmy krótkometrażowe

  • 1967 – Pożar! Pożar! Coś nareszcie dzieje się – zdjęcia
  • 1971 – Album – zdjęcia
  • 1971 – Gdy ruszą zamkowe zegary – zdjęcia
  • 1971 – Hungaraiae natus – Poloniae educatus – zdjęcia
  • 1971 – List mordercy – zdjęcia
  • 1971 – Łapa, czyli Paradoks o aktorze – zdjęcia
  • 1971 – Prosimy do ukłonu – zdjęcia, scenariusz
  • 1971 – Próba pieśni – zdjęcia
  • 1971 – Ucieczka – zdjęcia, scenariusz
  • 1972 – Niedziela w Pokrzywnej – zdjęcia
  • 1973 – Akademia – zdjęcia
  • 1973 – Konkurs Wieniawskiego – zdjęcia
  • 1973 – Kula – zdjęcia
  • 1973 – Polonez za oceanem – zdjęcia
  • 1973 – Spotkanie po latach – zdjęcia
  • 1973 – Zew pieśni – zdjęcia, scenariusz, reżyseria
  • 1874 – Tajemnice hotelu Forum – zdjęcia
  • 1976 – List gończy – zdjęcia
  • 1976 – Lotnik – zdjęcia
  • 1976 – Rzeźbiarz – realizacja
  • 1977 – Przegrana bitwa – zdjęcia
  • 1978 – Ballada o Janie Nowaku – zdjęcia
  • 1984 – Blask eocenu – zdjęcia
  • 1984 – Nie żałujcie jej bursztynu – zdjęcia
  • 1986 – Łobez – zdjęcia
  • 1987 – Jak nie wiesz, ludziku – zdjęcia
  • 1987 – Klatka – zdjęcia
  • 1987 – Rodzice i dzieci – zdjęcia
  • 1988 – Inny świat – zdjęcia
  • 1988 – Marcin – zdjęcia
  • 1988 – S.O.S. – zdjęcia
  • 1992 – Contra bellum – zdjęcia
  • 1992 – Hekla – zdjęcia
  • 1993 – Casus: Otto Schimek – zdjęcia
  • 1993 – Lotnicy – zdjęcia
  • 1993 – Rok po... Rok przed...World Press Photo – '92 – zdjęcia
  • 1994 – Jerzy Stempowski – zdjęcia
  • 1994 – Koncert leżajski
  • 1994 – Koncert wawelski – zdjęcia
  • 1994 – Preludium sławy – zdjęcia
  • 1995 – Barwy świętości – zdjęcia
  • 1996 – Najmniejsze muzeum świata – zdjęcia
  • 1997 – Poszedłem po słońce – zdjęcia
  • 1998 – Z pamięci wyjęte – zdjęcia
  • 2001 – Dziady – operator kamery
  • 2005 – Julian Kulski – zdjęcia

Filmy pełnometrażowe

Nagrody

  • 1973 – Zielony Kompas Nagroda Specjalna za najciekawsze, oryginalne ujęcie tematu w filmie Niedziela w Pokrzywnej na Festiwalu Filmów Krajoznawczych i Turystycznych w Warszawie
  • 1976 – nagroda Federacji Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej za film Rzeźbiarz na Przeglądzie Filmów o Sztuce w Zakopanem
  • 1976 – II Nagroda „Srebrny Pegaz” za film Rzeźbiarz na Przeglądzie jw.
  • 1988 – nagroda dziennikarzy za film Dzikun na X Ogólnopolskim Festiwalu Filmów i Widowisk Telewizyjnych dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu

Przypisy

  1. ↑ Ryszard Kasza, Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle, Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk, Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020, s. 416, ISBN 978-83-954314-5-6.
  2. ↑ Maciej Łuczak, Rejs, czyli szczególnie nie chodzę na filmy polskie, Onet Kultura, 24 czerwca 2002 [dostęp 2022-02-06] (pol.).
  3. ↑ a b Michał Lewandowski, Jak płynął „Rejs”, Nowa Trybuna Opolska, 27 września 2002 [dostęp 2021-01-17] (pol.).
  4. ↑ a b Jerzy Armata, Filmowe rejsy Andrzeja Barszczyńskiego, sfp.org.pl, 26 marca 2021.
  5. ↑ Katarzyna Idziorek, Niedziela w Pokrzywnej, „Tygodnik Prudnicki”, 42 (672), 15 października 2003, s. 5.
  6. ↑ Felieton Bartosza Sadlińskiego: „Znani i nasi”, Prudnik24, 6 listopada 2016 [dostęp 2021-01-17] (pol.).
  7. ↑ PZPR, czyli Prudnicki Związek Przyjaciół „Rejsu”, www.rmf24.pl [dostęp 2021-01-17] (pol.).
  8. ↑ Wszystkich Świętych, „Tygodnik Prudnicki”, 44 (674), 29 października 2003, s. 14.
  9. ↑ Lista członków Polskiej Akademii Filmowej. pnf.pl. [dostęp 2016-03-06].
  10. ↑ Andrzej Barszczyński, sfp.org.pl [dostęp 2022-02-06].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Plan filmu Kilka dni na ziemi niczyjej (2) (Barszczyński).jpg
Zdjęcie z planu filmu Kilka dni na ziemi niczyjej w reżyserii Jana Chodkiewicza