Andrzej Jórczak

Andrzej Jórczak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia9 lutego 1944
Warszawa
Data i miejsce śmierci4 listopada 1981
Luzarches, Francja
Dziedzina sztukifotografika

Andrzej Jórczak (ur. 9 lutego 1944 w Warszawie, zm. 4 listopada 1981 w Luzarches we Francji) – fotografik, kurator sztuki. Od 1975 r. członek ZPAF. Był jednym z twórców zaliczanych do konceptualizmu w polskiej fotografii artystycznej[1].

Życiorys

Ukończył studia astronomiczne na Uniwersytecie Warszawskim[2] na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W 1967 roku podjął pracę jako nauczyciel fizyki w XXXIV L.O. w Warszawie, tam też, w 1968 roku poznał Krzysztofa Wojciechowskiego, który był wykładowcą w tej samej szkole i dzielił z nim pasję fotograficzną.

W latach 1969–1972 należał do Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego. Był współzałożycielem Galerii „Remont”[3][4][5]. Na początku twórczej drogi, duży wpływ wywarły na artystę poglądy na sztukę Zbigniewa Dłubaka, który jako mentor i przyjaciel wprowadził go w 1975 roku (wraz z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim) do Związku Polskich Artystów Fotografików. W tym samym czasie zafascynował się teorią sztuki kontekstualnej Jana Świdzińskiego, czemu dał wyraz w ówczesnych fotograficznych i filozoficznych poszukiwaniach. Sprzeciwiając się spłaszczaniu fotografii, jej estetyzacji, podjął szereg eksperymentów zgłębiających semantyczne właściwości medium. Badał również zagadnienia fizyki współczesnej i astronomii, w swoich działaniach łącząc wiedzę nabytą podczas studiów ze znajomością warsztatu fotograficznego[6].

W 1977 został dyrektorem artystycznym Małej Galerii[7] na Placu Zamkowym w Warszawie, której program artystyczny kształtował od momentu jej założenia do 1980 roku, ze względu na wyjazd do Francji w 1981 r. Nadał jej bardzo wyrazisty kształt, budując bardzo szybko jej autorytet i znaczenie. „Roboczy” i „dyskusyjny” charakter działalności galerii nakreślony został przez niego w referacie pt. „Program i formy działalności Małej Galerii PSP-ZPAF” (1979). Okazały się one na tyle trwałe i trafne, że kontynuowane przez jego następcę Marka Grygiela, przetrwały do momentu jej zamknięcia 20 stycznia 2006 roku[8].

W 1981 roku ze względu na okoliczności zdrowotne i materialne, zdecydował się na czasową emigrację wraz z rodziną do Francji. Zmarł tragicznie w Luzarches pod Paryżem 4 listopada 1981 roku[6].

Jego stryjem był Jan Jórczak.

Wybrane wystawy – indywidualne i zbiorowe

Wziął udział w 12 wystawach indywidualnych i kilkunastu zbiorowych, w tym Stany graniczne fotografii w Katowicach i Polish Photography w International Center of Photography w Nowym Jorku[9].

  • 1969: Nasza Wystawa psów rasowych, Galeria WTF, Warszawa (razem z Pawłem Łuckim)[10]
  • 1970: Nasza Wystawa psów rasowych, Galeria Prezentacje, Toruń (razem z Pawłem Łuckim i Krzysztofem Wojciechowskim)[11]
  • 1970: Fotografie, Galeria WTW, Warszawa (razem z Krzysztofem Wojciechowskim i Bolesławem Gadomskim)[11]
  • 1973: Andrzej Jórczak Otwieranie okna, Galeria Remont, Warszawa
  • 1976: Contextual Art, Lund, Szwecja[12]
  • marzec 1977: Stany graniczne fotografii, Katowice[13]
  • kwiecień 1977: Fotografia medium sztuki, Wrocław[14]
  • 1977: Międzynarodowa Konferencja „Sztuka jako działanie w kontekście rzeczywistości”, Galeria Remont, Warszawa
  • 1978: Andrzej Jórczak Przedświt, Galeria Znak, Bydgoszcz
  • czerwiec 1979: Andrzej Jórczak Przedświt, Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa[15]
  • wrzesień 1979: Cierń i biel, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław
  • wrzesień 1979: Od zera do nieskończoności, od nieskończoności do zera, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław[16]
  • 1979 – 1980: Fotografia polska 1839-1979, Center of Photography, Nowy Jork oraz Museum of Contemporary Art, Chicago, USA
  • 1980: Fotografia polska 1839-1979, Zachęta, Warszawa oraz Muzeum Sztuki, Łódź
  • wrzesień 1980: Andrzej Jórczak: Zenit idea, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław[16]
  • 1986: Polská fotografie 1955-1984, Uměleckoprůmyslové muzeum v Praze, Praga, Czechosłowacja[17]
  • listopad 2001: Andrzej Jórczak – Wspomnienie, Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa[8]
  • wrzesień 2010: Konceptualizm. Medium fotograficzne, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź[18]
  • październik 2011: Konzept Fotografie aus Polen, Berlin Freies Museum, Berlin, Niemcy[19]
  • listopad 2011: Polska Fotografia Konceptualna, Miejski Ośrodek Sztuki – Galeria Sztuki Najnowszej i Galeria BWA, Gorzów Wielkopolski[20]
  • lipiec 2012: Fotografia. Fragment kolekcji, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa[21] * grudzień 2013: Ciało. Fotografia., Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Radom[22]
  • czerwiec 2014: Andrzej Jórczak. Patrząc na Alpha Ursae, Fundacja Arton, Warszawa[23]
  • październik 2014: Awangarda nie biła braw. Romuald Kutera/ Galeria Sztuki Najnowszej, Muzeum Współczesne, Wrocław[24]

Przypisy

  1. fotografiakolekcjonerska.pl, fotografiakolekcjonerska.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-22].
  2. Studenci – okres 1961–1966, www.fuw.edu.pl [dostęp 2017-11-16].
  3. Od 1973 dołączył do Henryka Gajewskiego.
  4. Katarzyna Urbańska, Galeria Remont. Nieznana awangarda lat siedemdziesiątych. Sztuka i Dokumentacja, nr 6 (2012); s. 136.
  5. Zobacz: http.
  6. a b Zobacz: http://www.fundacjaarton.pl/?ID=461.
  7. Zobacz: http://culture.pl/pl/miejsce/mala-galeria-zwiazku-polskich-artystow-fotografikow.
  8. a b Andrzej Jorczak – Mala Galeria, fototapeta.art.pl [dostęp 2017-11-16] (pol.).
  9. Andrzej Jórczak – Repozytorium Fundacji Arton, repozytorium.fundacjaarton.pl [dostęp 2017-11-16] (pol.).
  10. Marcelo Baciarelli: „Nasza wystawa psów rasowych” Fotografia 10/1970.
  11. a b Krzysztof Wojciechowski – Parabolae, fototapeta.art.pl [dostęp 2017-11-16].
  12. Katarzyna Urbańska, Galeria Remont. Nieznana awangarda lat siedemdziesiątych. Sztuka i Dokumentacja, nr 6 (2012).
  13. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, csw.art.pl [dostęp 2017-11-16].
  14. Jerzy Olek – Stany graniczne fotografii, www.fotomedium.pl [dostęp 2017-11-16].
  15. Jubileusz „Malej Galerii”, fototapeta.art.pl [dostęp 2017-11-16].
  16. a b Informační systém abART – osoba: Jórczak Andrzej, abart-full.artarchiv.cz [dostęp 2017-11-16].
  17. Polská fotografie, 1955-1984 Uměleckoprůmyslové muzeum, 1986 Katalog.
  18. Aparaty cyfrowe – poradnik, porady, tutorial | Aparaty cyfrowe – poradnik, tutorial, samouczek | Aparaty cyfrowe, wyobrazsobie.komputerswiat.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-05] (pol.).
  19. Quartiersmanagement Tiergarten Süd: Freies Museum Polnische Konzeptuelle Fotografie, www.tiergarten-sued.de [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (niem.).
  20. Mosart – Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim, www.mosart.pl [dostęp 2017-11-16] (pol.).
  21. Wydarzenia – Fotografia. Fragment kolekcji CSW Zamek Ujazdowski – Kulturalna Warszawa, www.kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2017-12-02] (pol.).
  22. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, csw.art.pl [dostęp 2017-11-16].
  23. Fundacja Arton, www.fundacjaarton.pl [dostęp 2017-11-16] (ang.).
  24. MWW – Muzeum Współczesne Wrocław – Awangarda nie biła braw. Romuald Kutera / Galeria Sztuki Najnowszej, muzeumwspolczesne.pl [dostęp 2017-11-16].
  25. Fot. Bartłomiej Jórczak.

Bibliografia

  • „Konceptualizm. Medium fotograficzne”; Muzeum Miasta Łodzi; Łódź 2010, ISBN 978-83-87434-37-3.
  • Galeria Remont. Nieznana awangarda lat siedemdziesiątych – Katarzyna Urbańska; Sztuka i Dokumentacja, nr 6 (2012)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

A.Jorczak.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Andrzej Jórczak - Polish photographer
Plakat Galeria Remont.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plakat wystawy Andrzeja Jórczaka w Galerii Remont
Wystawa "Patrzęc na Alpfa Ursae" 3.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Andrzej Jórczak. Wystawa "Patrzęc na Alpfa Ursae" Warszawa 2014; Fundacja ARTON
PORTRET ANDRZEJA 1.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Andrzej Jórczak
Wystawa "Patrzęc na Alpfa Ursae" 1.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Andrzej Jórczak. Wystawa "Patrzęc na Alpfa Ursae" Warszawa 2014; Fundacja ARTON
Wystawa "Patrzęc na Alpfa Ursae" 2.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Andrzej Jórczak. Wystawa "Patrzęc na Alpfa Ursae" Warszawa 2014; Fundacja ARTON
PORTRET ANDRZEJA 2.jpg
Autor: Jórczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Andrzej Jórczak