Andrzej Jakliński

Prof. dr hab. dr h. c. Andrzej Jakliński Rektor Akademii Medycznej w Lublinie (1981-1984)

Andrzej Henryk Jakliński (ur. 7 lutego 1923 w Drohobyczu, zm. 29 marca 1995 w Lublinie) – polski lekarz, profesor nauk medycznych, specjalista w dziedzinie medycyny sądowej, wieloletni kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Lublinie (1964÷1993) (obecnie Uniwersytet Medyczny w Lublinie). Rektor Akademii Medycznej w Lublinie w latach 1981–1984. Doktor honoris causa tejże uczelni. Żołnierz Armii Krajowej.

Życiorys

W czasie wojny w 1939 r. służył w oddziale formacji Obrony Narodowej we Lwowie. W 1942 r. wstąpił do Armii Krajowej. Zaprzysiężony został pod pseudonimem „Tyczka” później zmienionym na „Zych”. Służył w 4 kompanii „Ewa” batalionu „Barbara” 16ppAK^[1][2][3].

Po wojnie w 1945 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Mościcach (obecnie IV LO w Tarnowie), a następnie został przyjęty na wydziały chemiczny, farmaceutyczny i lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W czerwcu 1950 uzyskał absolutorium, a 17 grudnia 1951 r. otrzymał dyplom lekarza medycyny^[4].

Z nakazu pracy od 1 września 1950 r. rozpoczął pracę w Zakładzie Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Lublinie. 1 maja 1952 r. został starszym asystentem, a rok późnej adiunktem. 7 grudnia 1960 r. obronił doktorat na podstawie rozprawy „Badania doświadczalne nad ustalaniem czasu śmierci na podstawie stężenia jonów wapniowych, sodowych i potasowych w płynie mózgowo-rdzeniowym”, a 3 stycznia 1963 r. uzyskał habilitację na podstawie rozprawy „Badania doświadczalne nad ustalaniem czasu śmierci na podstawie stężenia składników nieorganicznych w płynie mózgowo-rdzeniowym”. 1 października 1963 r. został docentem etatowym, 12 stycznia 1972 r. profesorem nadzwyczajnym a 1 czerwca 1980 r. profesorem zwyczajnym^[5].

W maju 1964 r. prof. A. Jakliński w drodze konkursu objął stanowisko kierownika Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Lublinie^[5][6]. To za Jego kadencji Zakład uzyskał nową i obszerną siedzibę przy ul. Jaczewskiego. W tym okresie szczególny nacisk położył na rozwój poszczególnych pracowni specjalistycznych. Wprowadził on Zakład lubelski do ścisłej czołówki Zakładów w Polsce. Sam zaś był twórcą toksykologii sądowo- lekarskiej^[7].

W okresie 1968÷1972 był specjalistą wojewódzkim z zakresu medycyny sądowej, a w latach 1973–1991 specjalistą krajowym; po reorganizacji nadzoru specjalistycznego został przewodniczącym Zespołu Krajowych Specjalistów ds. Medycyny Sądowej. W latach 1971–1973 był kuratorem Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej w Warszawie, a w latach 1974–1990 – członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Zespołu Medycyny Sądowej w Radzie Naukowej przy Ministrze Zdrowia. W latach 1975–1991 wchodził w skład Zespołu Ekspertów Stałej Komisji Rady Ministrów ds. Walki z Alkoholizmem. W latach 1967÷1985 był również redaktorem naczelnym „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii”^[5][6].

Profesor A. Jakliński był wieloletnim członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii, członkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, a także członkiem rzeczywistym Międzynarodowej Akademii Medycyny Sądowej i Medycyny Społecznej z siedzibą w Liège w Belgii oraz członkiem korespondentem Francuskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej. Był również promotorem ośmiu rozpraw doktorskich i opiekunem czterech rozpraw habilitacyjnych^[5][6].

Prof. Andrzej Jakliński

W latach 1966–1969 pełnił obowiązki prodziekana Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Lublinie.

W latach 1981–1984 był pierwszym bezpartyjnym rektorem Akademii Medycznej w Lublinie. Kadencja wypadła w szczególnie trudnym okresie stanu wojennego. Mimo nacisku ówczesnych władz nie ugiął się i żaden student nie został relegowany z uczelni ani żaden pracownik nie został z niej usunięty^{[5][8][9][10][11]}.

Był biegłym sądowym z zakresu medycyny sądowej w sprawie śmierci Grzegorza Przemyka^[12]. Razem z prof. Zdzisławem Markiem z Krakowa nie ulegli naciskom ówczesnym władz i stwierdzili: „Tak ciężkie obrażenia brzucha nie mogły powstać w budynku pogotowia. Grzegorz Przemyk znajdował się w tym stanie w momencie, gdy opuszczał komisariat milicji”^[13][14].

Wraz z profesorem Władysławem Nasiłowskim sporządzał ekspertyzę w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa. Stwierdzili oni, że obrażenia Pyjasa mogły być skutkiem pobicia^[15][16].

Był również ekspertem krajowym ds. medycyny sądowej podczas ekshumacji Polaków w Charkowie.

Od chwili powstania Izb Lekarskich w 1989 r. prof. Andrzej Jakliński pełnił funkcję Prezesa Okręgowego Sądu Lekarskiego w Lublinie obejmującego swym zasięgiem sześć ówczesnych województw: lubelskie, chełmskie, zamojskie, bialskopodlaskie, radomskie i tarnobrzeskie.

Wykładał m.in. medycynę sądową, deontologię lekarską i etykę lekarską dla studentów medycyny i stomatologii Akademii Medycznej w Lublinie. Wykładał także medycynę sądową dla studentów Wydziału Prawa Kanonicznego i Świeckiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, jak również Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Otrzymał liczne nagrody naukowe (m.in. Ministra Zdrowia) oraz odznaczenia państwowe (w tym: Krzyż Kawalerski i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi). W 1995 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Lublinie^{[4][8][9][10][11]}.

Żonaty z Aleksandrą Jaklińską z domu Kimla.

Zmarł 29 marca 1995 r. po ciężkiej chorobie. Pochowany jest na cmentarzu komunalnym przy ulicy Lubelskiej w Radzyniu Podlaskim.

Profesor dr hab. Kazimierz Klamut (ówczesny rektor uczelni) tak scharakteryzował prof. Jaklińskiego w mowie pożegnalnej: ”(...) całą swoją nieprzeciętną inteligencję, wielki dociekliwy umysł postawił w służbie szukania prawdy, sprawiedliwości, uczciwości i rzetelności. Znany jako bezkompromisowy przeciwnik nękających współczesne społeczeństwa patologicznych zachowań i zjawisk, wynaturzeń, korupcji, bezdusznego komercjalizmu, egoizmu i nepotyzmu, był autorytetem moralnym, ważnym punktem odniesienia^[17].

Przypisy