Andrzej Janowski (pedagog)

Andrzej Janowski
Data i miejsce urodzenia

25 listopada 1935
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 grudnia 2020
Warszawa

Zawód, zajęcie

pedagog, nauczyciel akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Stanowisko

wiceminister edukacji narodowej, przewodniczący rady nadzorczej Fundacji Edukacja dla Demokracji

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Andrzej Janowski, właśc. Alfred Andrzej Janowski (ur. 25 listopada 1935 w Warszawie[1], zm. 13 grudnia 2020[2] tamże) – polski pedagog, profesor nauk humanistycznych, wykładowca akademicki, działacz społeczny i harcerski, wiceminister edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

Życiorys

W czasie II wojny światowej jego ojciec prawdopodobnie został rozstrzelany przez Niemców. Po powstaniu warszawskim Andrzej Janowski został wraz z bratem i matką wysiedlony z Warszawy, w późniejszym czasie zamieszkał w Radomiu, gdzie ukończył szkołę średnią[1].

W 1955 został absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Od tego samego roku pracował w Bibliotece Narodowej. Później był zatrudniony w Warszawskim Okręgu Wojskowym jako sekretarz generała Józefa Kuropieski. Był pracownikiem Ośrodka Badań Psychopedagogicznych przy Głównej Kwaterze ZHP oraz sekretarzem redakcji wydawnictwa „Harcerstwo”. W 1970 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu obronił doktorat[1], a w 1976 na Uniwersytecie Warszawskim uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1988 otrzymał tytuł profesorski w zakresie nauk humanistycznych[3].

W pracy naukowej specjalizował się w polityce edukacyjnej i teorii wychowania[4]. Zajmował się psychologią społeczną klasy szkolnej, socjologią wychowania oraz metodologią badań pedagogicznych[3]. Jako wykładowca akademicki był związany z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, kierował Katedrą Polityki Edukacyjnej. Wykładał również na Uniwersytecie w Białymstoku. Zajmował stanowisko profesora zwyczajnego Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Został też wykładowcą Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie. Był członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk[4]. W latach 1977–1989 był kierownikiem Zakładu Psychologii w Instytucie Badań Pedagogicznych, a od 1989 profesorem w IBP[3].

Przez wiele lat działał w harcerstwie, m.in. jako jeden z pierwszych drużynowych reaktywowanej w 1957 1 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Czarna Jedynka”, działającej przy VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie[5]. Został przewodniczącym rady Muzeum Harcerstwa w Warszawie[6]. W okresie PRL współpracował z opozycją demokratyczną, w latach 1980–1981 był ekspertem „Solidarności” w zakresie edukacji, był w grupie inicjatorów Zespołu Oświaty Niezależnej[7]. Od 1980 do 1989 brał aktywny udział w ruchu oświaty niezależnej[3]. Uczestniczył także w przygotowywaniu materiałów dla tzw. stolika edukacyjnego w trakcie obrad Okrągłego Stołu[1]. Pełnił następnie funkcję wiceministra edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego[8]. Związany z Fundacją Edukacja dla Demokracji, był przewodniczącym rady nadzorczej tej organizacji[9]. W marcu 2008 powołany w skład Rady Edukacji Narodowej[10].

Odznaczenia

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[11][12]. W 2020 pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą tego Orderu[13].

Publikacje

Autor i współautor publikacji poświęconych kwestiom oświatowym, w tym[3]:

  • 1970: Kierowanie wychowawcze w toku lekcji,
  • 1975: Poznawanie uczniów,
  • 1977: Aspiracje młodzieży szkół średnich,
  • 1980: Psychologia społeczna a zagadnienia wychowania,
  • 1985: Prestiż ucznia wśród rówieśników (współautor),
  • 1989: Uczeń w teatrze życia szkolnego,
  • 1994: Podstawowe wiadomości psychopedagogiczne,
  • 2000: Szkoła obywatelska.

Przypisy

  1. ↑ a b c d Alfred Andrzej Janowski. audiohistoria.pl. [dostęp 2012-03-18].
  2. ↑ Nie żyje prof. Andrzej Janowski. Tworzył jedną z legendarnych drużyn harcerskich. niezalezna.pl, 13 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-13].
  3. ↑ a b c d e Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 151–152. ISBN 83-88149-41-5.
  4. ↑ a b Prof. dr hab. Alfred Andrzej Janowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2012-03-18].
  5. ↑ Andrzej Janowski. reytan.edu.pl. [dostęp 2020-09-04].
  6. ↑ Rada Muzeum Harcerstwa. muzeumharcerstwa.pl. [dostęp 2012-03-18].
  7. ↑ Oświata Niezależna. encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2013-10-29].
  8. ↑ Eksperci: lepsze przygotowanie nauczycieli to wyższy poziom edukacji. pap.pl. [dostęp 2013-10-29].
  9. ↑ Władze fundacji. edudemo.org.pl. [dostęp 2013-10-29].
  10. ↑ Zarządzenie nr 4 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie powołania Rady Edukacji Narodowej. men.gov.pl. [dostęp 2013-10-29].
  11. ↑ M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 778
  12. ↑ Lista odznaczonych działaczy organizacji pozarządowych. prezydent.pl, 4 czerwca 2011. [dostęp 2012-03-18].
  13. ↑ M.P. z 2021 r. poz. 160