Andrzej Kurz

Andrzej Kurz
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1931
Biała Krakowska

Zawód, zajęcie

polityk, wydawca

Stanowisko

dyrektor Wydawnictwa Literackiego (1971–1981, 1983–1990), przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie (1980–1981), doradca Prezydenta RP (1999–2005)

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski

Andrzej Karol Kurz [wym.: kurc] (ur. 28 grudnia 1931 w Białej Krakowskiej) – polski polityk, działacz komunistyczny, historyk, polonista, wydawca, nauczyciel akademicki, doradca prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

Życiorys

W 1953 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 1955 został również absolwentem studiów historycznych na Uniwersytecie Warszawskim[1]. W 1958 ukończył studia doktoranckie w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR, a w 1968 studia w Wyższej Szkole Partyjnej przy KC KPZR w Moskwie[1].

Od 1948 do 1952 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a od 1951 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1]. W latach 50. pełnił funkcję osobistego sekretarza Romana Zambrowskiego[2]. W okresie 1961–1965 pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Miejskiego PZPR w Krakowie[1]. Po rozwiązaniu komitetu w 1965 przez centralne władze partyjne powrócił do Warszawy, gdzie jako inspektor w KC PZPR[1], opracowywał podręczniki marksizmu-leninizmu i materiały szkoleniowe dla członków PZPR, prowadząc zajęcia z nauk politycznych w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Od 1968 do 1971 wykładał również w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR[1].

W 1971 wrócił do Krakowa na stanowisko dyrektora Wydawnictwa Literackiego oraz wykładowcy nauk politycznych, przejściowo także prorektora, w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej[3]. W latach 1971–1981 i 1983–1990 dyrektor Wydawnictwa Literackiego, które pod jego kierownictwem zyskało markę jednego z czołowych wydawnictw humanistycznych w Polsce, dokonując m.in. edycji utworów Sławomira Mrożka oraz pierwszą w oficjalnym obiegu w PRL edycję dzieł Witolda Gombrowicza. W 1975 przewodniczył Komitetowi Krakowskiemu Frontu Jedności Narodu[1]. w latach 1973–1976 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego, a w okresie 1980–1981 przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie[1]. Od 1980 do 1981 był członkiem egzekutywy Komitetu Krakowskiego PZPR[1].

Od listopada 1981 do 1982 jako I zastępca przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji kierował Telewizją Polską. W okresie jego kierownictwa, po wprowadzeniu 13 grudnia 1981 w Polsce stanu wojennego, została pod dyktando struktur partyjnych i Służby Bezpieczeństwa[4] przeprowadzona akcja weryfikacji dziennikarzy Telewizji Polskiej, w wyniku której usunięto z niej osoby sympatyzujące z ruchem „Solidarności”[5]. Bezskutecznie kandydował jako członek PZPR w wyborach 4 czerwca 1989[6].

Od 1975 działacz kojarzonego z liberalnym skrzydłem PZPR Stowarzyszenia „Kuźnica”, jego wiceprzewodniczący w latach 1981–2001 i po śmierci Andrzeja Urbańczyka przewodniczący od 2001. Doradca w kancelarii prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w okresie 1999–2005, radny Sejmiku Województwa Małopolskiego z listy SLD-UP w latach 2002–2006 (nie ubiegał się o ponowny wybór). W 2005 został początkowo zarejestrowany jako kandydat Socjaldemokracji Polskiej do Senatu[7], jednak ostatecznie nie wystartował w wyborach.

Członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w okresie 1978–1989, od 1996 do 2009 zastępca przewodniczącego Komitetu. Został publicystą tygodnika „Przegląd”[8].

Odznaczenia

Postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 2 czerwca 2005, w uznaniu wybitnych zasług dla zachowania dziedzictwa narodowego, za działalność w Stowarzyszeniu „Kuźnica”, został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[9].

Autor książek

  • Społeczna rola Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 1. wyd. Warszawa 1966
  • Zasady organizacyjne partii, Warszawa 1970
  • Podstawowa organizacja partyjna, jej rola i zadania, Warszawa 1971
  • Przyszłość a przezwyciężenie przeszłości, Warszawa 1988
  • Podstawy ideologii i polityki PZPR, Warszawa 1975 (wraz z Jerzym Pawłowiczem i Januszem Gołębiowskim)
  • Partia i ideologia. Marksizm-leninizm ideologią partii, PZPR kierowniczą siłą narodu, 1. wyd. Warszawa 1968 (z Marianem Żychowskim)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-03-20].
  2. ↑ Józef Kuropieska, Jak kandydowałem na senatora, „Zeszyty Historyczne”, z. 90: 1990, s. 94.
  3. ↑ Stanisław Bereś, Kazimierz Braun, Rozdarta kurtyna. Rozważania nie tylko o teatrze, Londyn 1993, s. 232.
  4. ↑ Wypowiedź Andrzeja Kurza w filmie: Telewizja 81’. Weryfikacja, real. B. Rogalska, N. Makowiecka, 2006.
  5. ↑ Tadeusz Pikulski, Prywatna historia telewizji publicznej, Warszawa 2002, s. 217, a także wypowiedź Andrzeja Kurza w filmie dokumentalnym Telewizja 81’. Weryfikacja.
  6. ↑ Andrzej Chwalba, Kraków w latach 1945–1989, Kraków 2004 (w serii: Dzieje Krakowa, t. 6), s. 456.
  7. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2014-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-14)].
  8. ↑ Lista artykułów Andrzeja Kurza. tygodnikprzeglad.pl. [dostęp 2022-03-20].
  9. ↑ M.P. z 2005 r. nr 65, poz. 904