Andrzej Marecki
 | |
 pułkownik dyplomowany artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 września 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 4 lipca 1943 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Wyższa Szkoła Wojenna, |
| Stanowiska | wykładowca taktyki |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg){kind=small}      | |
Andrzej Marian Marecki (ur. 2 września 1898 w Grybowie, zm. 4 lipca 1943 w Gibraltarze) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 2 września 1898 w Grybowie, jako syn Tadeusza[1]. Służbę wojskową rozpoczął jako ochotnik w cesarskiej i królewskiej armii. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i został dowódcą artylerii pociągu pancernego. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał krzyż srebrny orderu wojennego Virtuti Militari. Jako ochotnik brał udział w III powstaniu śląskim w 1921 roku, a w 1922 rozpoczął służbę w 7 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu. Z dniem 1 listopada 1924 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1924–1926. 1 grudnia 1924 awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 131. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Z dniem 11 października 1926, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie.
W Wyższej Szkole Wojennej był asystentem wykładowcy taktyki mjr. Jana Kosiny[2], w latach 1930–1934 pełnił w WSWoj. służbę jako wykładowca taktyki[3]. 17 grudnia 1931 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 19. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W latach 1934–1936 służył w 27 pułku artylerii lekkiej we Włodzimierzu Wołyńskim na stanowisku dowódcy dywizjonu[4]. Jesienią 1936 został przeniesiony do Sztabu Głównego i mianowany attaché wojskowym w Sztokholmie z siedzibą w Warszawie[5].
W kampanii wrześniowej był oficerem Oddziału III Operacyjnego Sztabu Naczelnego Wodza. 18 września 1939 opuścił kraj przez granicę z Rumunią, a następnie przedostał się do Francji i zgłosił do generała Władysława Sikorskiego. W okresie kampanii francuskiej pełnił funkcję oficera łącznikowego przy francuskim Sztabie Generalnym. Po klęsce Francji znalazł się w Londynie i pracował w Sztabie Naczelnego Wodza na stanowisku szefa Oddziału III Operacyjnego. Był również komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Wielkiej Brytanii i głównym redaktorem (wydawanego w Londynie) czasopisma wojskowego „Bellona”.
Był żonaty z Zofią Marecką z d. Korczyńską (1906–2001), miał syna Jacka (ur. 1930) i córkę Teresę (ur. 1934)
Śmierć w Gibraltarze
Pułkownik Andrzej Marecki zginął w Gibraltarze 4 lipca 1943 w katastrofie lotniczej. Samolot Liberator II AL523 spadł do morza o godzinie 23:07, 16 sekund po wystartowaniu. Ciało pułkownika zostało wyrzucone przez morze i odnalezione trzy dni po katastrofie.
Ekshumacja w 2010 i ponowny pogrzeb
W grudniu 2010, w ramach śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej dokonano ekshumacji poległych w katastrofie w Gibraltarze trzech oficerów, Tadeusza Klimeckiego, Andrzeja Mareckiego i Józefa Ponikiewskiego, w celu przeprowadzenia badań w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. 9 grudnia 2010 odbył się ponowny pogrzeb pułkownika Andrzeja Mareckiego. Spoczął w Kwaterze Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D20-1-3)[6].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1922)[7]
- Krzyż Walecznych[8]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1935)[9][10]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[8]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)
- Kawaler 1 klasy Królewskiego Orderu Miecza (Szwecja, przed 1937)[11]
Przypisy
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-12-15].
- ↑ Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. „Góra Przemienienia”, s. 12, 22 (14) z 28 maja 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ Rocznik oficerski 1932, s. 185, 798.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 263.
- ↑ Piotr Stawecki, Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, s. 120, 132.
- ↑ Quiz - Instytut Pamięci Narodowej, www.ipn.gov.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
- ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 2, s. 112
- ↑ a b c na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Andrzej_Marecki_portret.jpg
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 6, 19 marca 1937.
Bibliografia
- Piotr Stawecki, Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 2 (202), Warszawa 2004.
- Marecki Andrzej (1898–1943), [w:] Polski słownik biograficzny, T. 19.
Linki zewnętrzne
- Relacja z uroczystości pogrzebowych Andrzeja Mareckiego i Tadeusza Klimeckiego. [dostęp 15 czerwca 2012].
Media użyte na tej stronie
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Autor: Cezary Piwowarski, Licencja: CC BY 3.0
Grób Andrzeja Mareckiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Kawalera 1. klasy Królewskiego Orderu Miecza
Pułkownik dyplomowany Andrzej Marecki - portret z 1938 lub 1939 roku.
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Oficer – Księstwo i Królestwo Rumunii.