Andrzej Osęka

Andrzej Osęka
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1932
Warszawa

Data i miejsce śmierci

1 maja 2021
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zawód, zajęcie

publicysta, krytyk sztuki, dziennikarz

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dzieci

Piotr Osęka

Krewni i powinowaci

Janusz Osęka (brat)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Andrzej Konrad Osęka (ur. 3 grudnia 1932 w Warszawie, zm. 1 maja 2021[1] tamże) – polski publicysta, krytyk sztuki, dziennikarz.

Życiorys

W 1955 ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W czasach PRL pracował jako dziennikarz, pisał o sztuce współczesnej. Był współpracownikiem „Po prostu” (1955–1956), a następnie członkiem redakcji „Przeglądu Kulturalnego” (1955–1962) i „Kultury” (1965–1981). Był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Związku Literatów Polskich, współpracownikiem Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość (m.in. opracował rozdział Zachowania społeczne do raportu Polska wobec stanu wojennego z 1982). Od 1980 należał do NSZZ „Solidarność”, działał w Zespole ds. Kultury Regionu Mazowsze związku. Był członkiem Komitetu Kultury Niezależnej (1983–1989), w którym odpowiadał za sprawy plastyki. W 1983 należał (z Martą Fik) do założycieli miesięcznika „Kultura Niezależna”. Współpracował z paryską „Kulturą” pod pseudonimem Paweł Morga i z prasą podziemną w Polsce (m.in. „Tygodnikiem Mazowsze”). Otrzymał Nagrodę Publicystyczną im. Juliusza Mieroszewskiego (1986)[2].

Po 1989 w dalszym ciągu pisał na tematy kulturalne. W 1992 dołączył do redakcji „Gazety Wyborczej”. Publikował także w „Dzienniku Polska-Europa-Świat”, „Wprost” i „Polityce”. Był członkiem rady programowej stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Był bratem Janusza Osęki i ojcem Piotra Osęki.

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[3].

Odznaczenia

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[4].

Wybrane publikacje

  • Spojrzenie na sztukę, Wiedza Powszechna, Warszawa 1964.
  • Styl „expo”, PWN, Warszawa 1970.
  • 100 najsłynniejszych obrazów (współautor z Jackiem Buszyńskim), Wiedza Powszechna, Warszawa 1971.
  • Poddanie Arsenału: o plastyce polskiej 1955–1970, Arkady, Warszawa 1971.
  • Mitologia artysty, PIW, Warszawa 1975.
  • Sztuka z dnia na dzień, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976.
  • Współczesna rzeźba polska, Arkady, Warszawa 1977.
  • Siedmiu słynnych malarzy, KAW, Warszawa 1978.
  • Coś się kończy, coś się zaczyna, Czytelnik, Warszawa 1979.
  • Kryzys sztuki i nadzieja, Komitet Kultury Niezależnej, Warszawa 1985.
  • Siedem dróg sztuki współczesnej, KAW, Warszawa 1985.
  • Jawa czy sen: felietony z lat 1989–1995, W.A.B., Warszawa 1995.
  • Strategia pająka. Wywiad-rzeka. Rozmawia Adam Mazur, Wyd. 40000 Malarzy, Warszawa 2011.

Przypisy

  1. ↑ Edyta Bryła: Zmarł Andrzej Osęka, krytyk sztuki i działacz „Solidarności”. Miał 89 lat. wyborcza.pl, 1 maja 2021. [dostęp 2021-05-01].
  2. ↑ Laureaci nagród „Kultury”. kulturaparyska.com. [dostęp 2022-01-20].
  3. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2022-01-20].
  4. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 2011 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 624)

Bibliografia

  • Marek Kunicki-Goldfinger: Andrzej Osęka. W: Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956–89. Jan Skórzyński (red.). T. 3. Warszawa: Ośrodek Karta, 2006.
  • Włodzimierz Domagalski: Andrzej Osęka. encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2012-04-20].