Andrzej Pszenicki

Andrzej Pszenicki
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	29 listopada 1869 ; Pabianice
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1941 ; Warszawa
	Prof. dr inż. nauk technicznych
	Specjalność: Inżynier budowlany, konstruktor
Alma Mater	Wydział Matematyczno-Fizyczny Instytutu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu
Profesura	1921 – prof. zwyczajny
	Nauczyciel akademicki
	Odznaczenia

Andrzej Pszenicki (ur. 29 listopada 1869 w Pabianicach, zm. 5 sierpnia 1941 w Warszawie) – polski inżynier budowlany i konstruktor, autor konstrukcji mostów i innych budowli stalowych.

Życiorys

Grób Andrzeja Pszenickiego na cmentarzu Powązkowskim

Andrzej Pszenicki był synem Pawła i Moniki z Przedmojskich. Ukończył Gimnazjum w Piotrkowie. W 1894 roku rozpoczął studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym w 1898 r. w Instytucie Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, które zakończył w 1889 roku. W późniejszym okresie życia kierował katedrą na tej uczelni (od 1917 roku), a także w innych uczelniach petersburskich – Żeńskim Instytucie Politechnicznym (1915) i Instytucie Inżynierii Lądowej (1916). Swoją karierę inżynierską związał z Rosją i Petersburgiem przez ponad 20 lat. Pracował w Zarządzie Miejskim Petersburga jako inżynier projektując konstrukcje mostowe w latach 1898–1919. W 1903 roku objął stanowisko naczelnika biura technicznego, a potem pracował jako naczelny inżynier. Opiekował się kilkuset mostami miasta i uczestniczył w projektowaniu aż 43 różnych mostów (w tym 27 stalowych). Pracował jednocześnie jako konstruktor mostów na całym terytorium Rosji. Podczas lat spędzonych na obczyźnie nie zerwał kontaktów z Polonią, działając m.in. aktywnie w radzie parafialnej przy katolickiej parafii Św. Katarzyny w Petersburgu. Po krótkim pobycie w Rydze w 1919 roku, wrócił następnie do kraju. W 1921 roku został kierownikiem Katedry Budowy Mostów Politechniki Warszawskiej, której szefował aż do wybuchu II wojny światowej. Jednocześnie, w latach 1923–1929 pełnił funkcję dziekana Wydziału Inżynierii Lądowej na tej uczelni, w latach 1929–1932 był jej rektorem, a w roku akademickim 1932/1933 prorektorem. W okresie 1924–1936 wykładał budowę mostów drewnianych w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie przekształconą w 1932 roku w Szkołę Podchorążych Saperów. W roku 1938 otrzymał doktorat h.c. Politechniki. Wykładał także w Szkole Podchorążych Saperów, był doradcą m.in. Ministerstwa Robót Publicznych i firmy „K. Rudzki i S-ka”. W 1934 roku został członkiem honorowym Koła Inżynierów Dróg i Mostów przy Stowarzyszeniu Techników. W latach 1936–1939 był dyrektorem nauk technicznych Wyższej Szkoły Inżynierii. W 1937 roku został wybrany na prezesa Rady Naczelnej Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej^[1]. W czasie okupacji niemieckiej działał w Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej jako przewodniczący Sekcji Odbudowy, a po jej likwidacji latem 1940 jako przewodniczący Sekcji Mieszkaniowej.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (198-4-23)^[2].

Stanowiska

1901– asystent, a w 1908 – wykładowca przy Katedrze Budowy Mostów w Instytucie inżynierów Komunikacji,
1924–1936 – wykładowca w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie (1932 przekształcona w Szkołę Podchorążych Saperów),
1928–1934 – prezes Towarzystwa „Studium Technologiczne”,
1929/1930, 1930/1931, 1931–1932 – rektor Politechniki Warszawskiej,
1932–1933 – prorektor Politechniki Warszawskiej,
1921–1939 – kierownik Katedry Budowy Mostów PW.

Członkostwa

13 listopada 1938 – Honorowy członek PW

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[3]
Krzyż Komandorski Orderu Korony (Belgia)

Wybrane publikacje

Warszawa 1928 Mosty żelazne
Warszawa 1938 Kurs budowy mostów^[4]
Warszawa 1954 wydanie pośmiertne Mosty stalowe nitowane
Artykuły na łamach Czasopisma Technicznego i Przeglądu Technicznego.

Ważniejsze projekty i realizacje konstrukcyjne

Most Troicki na Newie w Petersburgu (1903, jako członek zespołu)
most na rzece Msta w Borowiczach (1905)
Most Pałacowy (zwodzony) w Petersburgu (1908, zwycięstwo w konkursie międzynarodowym i realizacja do 1916)
most na Wołdze w Saratowie (1911, nie zrealizowany)
maszt radiowy dla Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej na warszawskim Bemowie (1922, realizacja 1923)
Most Józefa Piłsudskiego w Krakowie (1926, realizacja do 1934)
most kolejowy w Sandomierzu (1927)
konstrukcja Dworca Głównego w Warszawie (1928, realizacja do 1940)
hangary w porcie lotniczym Warszawa-Okęcie (realizacja do 1933)
most drogowy na Niemnie w Grodnie (realizacja do 1934)
most drogowy im. Rydza-Śmigłego we Włocławku (realizacja do 1937)
most kolejowo-drogowy im. Legionów Piłsudskiego w Płocku, ówcześnie najdłuższy w Polsce (1936, realizacja do 1938)

(c) Alex 'Florstein' Fedorov, CC BY-SA 4.0
Most Troicki w Petersburgu
(c) Alex 'Florstein' Fedorov, CC BY-SA 4.0
Most Pałacowy w Petersburgu
Most Piłsudskiego w Krakowie
Maszt radiowy Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej na Bemowie
Dworzec Główny w Warszawie (widok w 1938)
Most Rydza-Śmigłego we Włocławku

Przypisy

↑ J. Piłatowicz, „Poczet Rektorów, tradycja i współczesność Politechniki Warszawskiej 1826-2001”, wyd.I, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 2001, s. 118–119.
↑ Cmentarz Stare Powązki: ANNA PSZENICKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2015-05-30] .
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu naukowem”.
↑ AndrzejA. Pszenicki AndrzejA., Kurs budowy mostów. Cz. ogólna, Podpory kamienne i mosty drewniane, polona.pl [dostęp 2020-02-06] .

Linki zewnętrzne

[p1-1] J. Piłatowicz, „Poczet Rektorów, tradycja i współczesność Politechniki Warszawskiej 1826-2001”, wyd.I, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 2001, s. 118–119.

[2] Cmentarz Stare Powązki: ANNA PSZENICKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2015-05-30] .

[3] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu naukowem”.

[4] AndrzejA. Pszenicki AndrzejA., Kurs budowy mostów. Cz. ogólna, Podpory kamienne i mosty drewniane, polona.pl [dostęp 2020-02-06] .

[1]

[2]

[3]

[4]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne