Andrzej Romanowski (literaturoznawca)

Andrzej Romanowski

Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1951 Kraków
Zawód, zajęcie	literaturoznawca, nauczyciel akademicki
Partia	ROAD, UD, UW, PD
Odznaczenia

Andrzej Romanowski (ur. 20 sierpnia 1951 w Krakowie) – polski literaturoznawca, publicysta i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 2003 redaktor naczelny Polskiego Słownika Biograficznego.

Życiorys

W 1974 ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1982 na UJ obronił pracę doktorską pt. Poezja polska 1908–1918 wobec problemów wojny i niepodległości. W 1999 uzyskał stopień doktora habilitowanego w oparciu o rozprawę zatytułowaną Młoda Polska wileńska. Tytuł profesora otrzymał w 2004. Był stypendystą Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce (1990). Zawodowo związany z Uniwersytetem Jagiellońskim, został profesorem nadzwyczajnym i następnie profesorem zwyczajnym^[1] UJ, a także kierownikiem Katedry Kultury Literackiej Pogranicza na Wydziale Polonistyki tej uczelni. W 2003 został również pracownikiem naukowym Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie, objął później stanowisko profesora zwyczajnego tej jednostki^[2].

Jego zainteresowania naukowe obejmują literaturę polską wschodniego pogranicza, związki literackie polsko-ukraińsko-białorusko-litewskie, stosunek polskiej literatury wobec walki o niepodległość, ważne cytaty polskiej literatury. W 2003 objął stanowisko redaktora naczelnego Polskiego Słownika Biograficznego (przejął funkcję po Henryku Markiewiczu). W tym samym roku został powołany w skład Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk. W latach 1976–2002 publikował w „Tygodniku Powszechnym” (w latach 1990–2002 był również redaktorem tego pisma). Pracował ponadto w redakcjach „Świata” (1989) i „Myśli Demokratycznej” (w 1991 redaktor naczelny). W 2020 został stałym felietonistą tygodnika „Przegląd”^[3].

Wchodził w skład władz regionalnych i krajowych Ruchu Obywatelskiego Akcji Demokratycznej, Unii Demokratycznej oraz Unii Wolności. W 2012 został członkiem rady politycznej Partii Demokratycznej – demokraci.pl. Członek Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2015 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[4]. Odznaczony także Srebrnym Krzyżem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

We wrześniu 2000 za książkę Młoda Polska wileńska wyróżniony został nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. W 2008 wręczono mu medal „Zasłużony dla Tolerancji” oraz nagrodę Kowadła, przyznawaną przez lewicowe krakowskie stowarzyszenie Kuźnica.

Wybrane publikacje

• Rozkwitały pąki białych róż (antologia poezji I wojny światowej, 1990)
• Przed złotym czasem (szkice historycznoliterackich, 1991)
• Pokój z Sowietami spiszem bagnetami. Antologia (współautor Adam Roliński, 1994)
• Młoda Polska wileńska (2000)
• Podróż na wschód (2001)
• Ludzie tamtego czasu (2002)
• Jak oszukać Rosję. Losy Polaków XVIII–XX wieku (2002)
• Pozytywizm na Litwie (2003)
• Skrzydlate słowa (współautor Henryk Markiewicz; słownik cytatów, seria I: 1990, seria II: 1998)
• Prawdziwy koniec Rzeczy Pospolitej (2007)
• Rozkosze lustracji (2007)
• Polski Słownik Biograficzny. Przeszłość, teraźniejszość, perspektywy (2010)
• Wielkość i upadek Tygodnika Powszechnego (2011)
• Eugeniusz Kwiatkowski (2014)
• Tak, jestem córką Jakuba Bermana (współautor Lucyna Tychowa, 2016)
• Wschodnim pograniczem literatury polskiej. Od średniowiecza do Oświecenia (2018)
• Antykomunizm, czyli upadek Polski. Publicystyka lat 1998–2019 (2019)
• Pamięć gromadzi prochy. Szkice historyczne i osobiste (2021)

Przypisy

Bibliografia

• Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, tom V: Suplement A–Ż, Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 2006.
• Andrzej Romanowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2019-06-28] .