Andrzej Stopka

Andrzej Stopka
Data i miejsce urodzenia

23 września 1904
Siedlec

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 1973
Kraków

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo, scenariusz, grafika

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej

Andrzej Wiesław Stopka (ur. 23 września 1904 w Siedlcu, zm. 11 sierpnia 1973 w Krakowie) – polski scenograf, malarz i grafik.

Życiorys

Syn Andrzeja Stopki Nazimka i Marianny (Marii Teresy) z Pruczków. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u profesorów Karola Frycza, Władysława Jarockiego i Józefa Mehoffera. Studia ukończył w roku 1931. W czasie okupacji niemieckiej współpracował z dr Ludwikiem Żurowskim w niesieniu pomocy Żydom w krakowskim getcie. Ukrywał w swoim mieszkaniu rodzinę Juliana Aleksandrowicza.

Od 1945 roku zajmował się głównie scenografią. Uprawiał też karykaturę.

Debiutował jako scenograf w krakowskim Teatrze Lalki i Aktora „Groteska” w roku 1945. Później tworzył scenografie dla innych teatrów krakowskich, a także dla Teatru Nowego w Łodzi oraz Teatru Narodowego w Warszawie. Projektował też scenografie do przedstawień baletowych. Najciekawsze scenografie Stopka stworzył do przedstawień reżyserowanych przez Kazimierza Dejmka.

W 1950 roku został mianowany profesorem scenografii w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do grona jego uczniów należeli m.in. Andrzej Kreütz-Majewski, Krzysztof Pankiewicz, Jan Polewka i Kazimierz Wiśniak.

Jego karykatury osób z kręgu kultury polskiej wyróżniały się skrajną lakonicznością, często były zredukowane do kilku kresek. Publikował je w tygodnikach kulturalnych oraz w „Przekroju”. Często sygnował swoje karykatury rysunkiem stopki. Autor ilustracji w książkach[1].

Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera VIII-3-17)[2].

Razem z drugą żoną, Wincentyną Wodzianowską (1909–1991), został wyróżniony (pośmiertnie) Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznanym w 1982 przez Instytut Jad Waszem w Izraelu[3][4].

Ordery i odznaczenia

Nagrody

  • Nagroda Ziemi Krakowskiej (WRN) za całokształt osiągnięć artystycznych i działalność społeczną (1950)
  • Nagroda Artystyczna miasta Krakowa za działalność plastyczną (1954)
  • Nagroda Państwowa (wyróżnienie) za scenografię do przedstawienia Kaukaskie kredowe koło Bertolta Brechta w inscenizacji Ireny Babel w Teatrze im. J.Słowackiego w Krakowie (1955)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia z okazji wystawy „Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL” (1963)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości teatralnej i graficznej (1967)
  • Nagroda Państwowa II stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie scenografii i nawiązywanie do polskich tradycji ludowych (1972)
  • Nagroda Miasta Krakowa (1972)[8]

Przypisy

  1. ↑ Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2010-12-10].
  2. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Stopka. rakowice.eu. [dostęp 2017-08-01].
  3. ↑ Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_S, sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11].
  4. ↑ Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_W, sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11].
  5. ↑ Zbigniew Skolicki przewodniczącym Prez. Rady Narodowej m. Krakowa. „Dziennik Polski”. Nr 265, s. 2, 7 listopada 1959. 
  6. ↑ M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.
  8. ↑ Od nich zależy kształt krakowskiej kultury, „Dziennik Polski”, s. 1, nr 124, 26 maja 1972

Bibliografia

Media użyte na tej stronie