Andrzej Strzelecki (weterynarz)

Andrzej Strzelecki

kapitan
Data i miejsce urodzenia	10 listopada 1920 Cieszanów
Data i miejsce śmierci	2002 Sanok
Przebieg służby
Lata służby	1940–1945
Siły zbrojne	Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	I Korpus Polski 2 Korpus Polski
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa (kampania włoska: bitwa o Monte Cassino)
Późniejsza praca	lekarz weterynarz
Odznaczenia

Andrzej Strzelecki (ur. 10 listopada 1920 w Cieszanowie, zm. 2002 w Sanoku) – lekarz weterynarz ze stopniem naukowym doktora, uczestnik walk na froncie zachodnim podczas II wojny światowej, amatorsko artysta-malarz.

Nagrobki Andrzeja i Anny Strzeleckich (po lewej) oraz ich syna Stefana (po prawej) na cmentarzu w Lisznej

Życiorys

Urodził się 10 listopada 1920 w Cieszanowie^[1][2]. Był wnukiem Jana (sekretarz Rady Powiatowej w Cieszanowie) i Cezaryny z domu Mikułowskiej oraz synem Bolesława i Marii z domu Wolańskiej^[3][4]. Jego ojciec był lekarzem powiatowym weterynarii, a rodzina mieszkała w Cieszanowie, a potem w Lubaczowie^[3][4]. Był bratankiem Jadwigi Szajowskiej (1907–1985, nauczycielka, poetka) i Łucji Charewiczowej (1897–1943, historyczka)^[4].

W 1939 ukończył Gimnazjum i Liceum Humanistyczne w Samborze^[2]. W 1939 podjął studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie^[1]. Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji sowieckiej został relegowany z uczelni, przemianowanej na Lwowski Instytut Weterynaryjny^[5]. W marcu 1940 udał się przez Węgry na Zachód i trafił do Francji, gdzie 4 kwietnia 1940 wstąpił do formowanego tam Wojska Polskiego^[1][2][3][5]. Był kanonierem w 2 baterii II dywizjonu 3 pułku artylerii pancernej w składzie 3 Dywizji Piechoty^[2]. Następnie służył w samodzielnej baterii przeciwpancernej w 3 pułku artylerii lekkiej^[2]. Wraz z żołnierzami tej jednostki po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii^[2].

W Szkocji został żołnierzem I Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie^[1][3]. Służył w 2 baterii II dywizjonu 1 pułku artylerii pancernej^[2]. W 1940 został absolwentem szkoły podoficerskiej, a w 1942 Szkołę Podchorążych Artylerii jako kapral podchorąży^[2][3][5]. Od sierpnia 1942 służył w 1 pułku artylerii pomiarowej^[2]. Na początku stycznia 1943 wraz z jednostką drogą morską został skierowany na Środkowy Wschód i przydzielony do 2 Korpusu Polskiego^[1][2][3][5]. Od kwietnia 1943 przebywał w Iraku^[2]. Po tym jak zorganizowano ww. 1 pap, służył w 2 baterii pomiarów wzrokowych II dywizjonu^[2].

Odbył z wojskiem szlak bojowy do Włoch, uczestniczył w kampanii włoskiej w 1944, w tym w bitwie o Monte Cassino, gdzie został ranny^[6][1][2][3]. Po tym jak alianci zajęli miasto Faenza, otrzymał Order Virtuti Militari^[1][2][3][5]. 1 kwietnia 1945 otrzymał mianowanie na stopień podporucznika artylerii^[2][3].

W 1946 studiował na pierwszym roku weterynarii w Bolonii^[3]. Następnie wraz ze swoim pułkiem trafił do Anglii (wyspa Anglesey)^[2][3].

Po wojnie powrócił do Polski w 1947^[3]. Nie został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego u uwagi na służbę w armii gen. Andersa^[3]. Został uznany za inwalidę wojennego^[1]. Kontynuował studia weterynaryjne w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu, które ukończył w 1951^[1][2][3][5]. Od tego roku pracował jako kierownik lecznic w Lesku, Brzegu, Koźlu, Mosznej^[2]. W 1966 uzyskał stopień doktora nauk weterynaryjnych^[1][2][3]. Od 1971 był zatrudniony w Wojewódzkim Zakładzie Weterynarii w Opolu, gdzie pełnił funkcję wojewódzkiego inspektora weterynarii^[2][1]. Jego specjalizacją było leczenie koni^[3]. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Sanoku^[1]. Należał do koła w Sanoku ZBoWiD^[7]. Został mianowany na stopień kapitana w stanie spoczynku^[1].

W latach 50. jego żoną została Anna Krystyna Taworska (1923–2007, siostra Tadeusza Taworskiego, także doktor lekarz weterynarii, tłumaczka języka hiszpańskiego^[8]), z którą miał syna Stefana (1953–2003, oficer zawodowy Wojska Polskiego)^[1][2][9]. Zmarł w 2002 w Sanoku^[10][2][11]. Został pochowany na cmentarzu w Lisznej koło Sanoka^[2]. W tej wsi Anna Taworska miała posiadłość^[12].

Twórczość

Od młodych lat amatorsko zajął się malarstwem artystycznym^[1][13][3]. Jego prace prezentowano na wystawach dla amatorów w Polsce i zagranicą m.in. w Kędzierzynie, Brzegu, Raciborzu, Pruchniku, Krapkowicach oraz Warszawie^[1]. 15 listopada 2000 w Muzeum Historycznym w Sanoku otwarto wystawę obrazów Andrzeja Strzeleckiego^[1].

Zainteresowanie sztukami pięknymi rozwijał od 10 roku życia^[4]. Później wskazówek udzielał mu prof. A. Pednarski w zakresie technik malarskich^[4]. We Włoszech wspierał go w tym Penschard, pod wpływem którego tworzył pejzaże i obrazy architektury^[4]. Sam o sztuce mówił^[4]:

"Dopiero po 35 roku życia rysunek i malarstwo stało się jakąś nieodzowną potrzebą, nakazem, wręcz przymusem, od którego nie potrafię się już uwolnić, mimo że czasem jest szalenie męczące i zjada moją energię w formie przewlekłej choroby."

Jego prace prezentowano na wystawach^[4]. Pośród swojego grona znajomych zyskał przydomek Najlepszy weterynarzem między malarzami i najlepszy malarz między weterynarzami^[4]. Dużo czasu spędzał w Tatrach, gdzie tworzył realistyczne widoki gór, a następnie sprzedawał je w schroniskach w zamian za przenocowanie, bądź wręczał je swojemu przyjacielowi Adamowi Żuchowskiemu^[4]. W jednym z folderów wystawy w Opolu, w listopadzie 1970 roku, napisano^[4]:

"Maluje z dużym temperamentem, z duży talentem przedstawia piękno polskiej ziemi, architekturę i portrety. Tkwi w nim "Pazur malarski", niecodzienne wrażliwe odczucie natury i doskonałe interpretowanie jej uroku. Wystawa jest dowodem uznania piękna pracy plastycznej dr. A. Strzeleckiego i jego społecznego udziału w pracy kulturalnej na niwie upowszechniania sztuki."

Pod koniec życia malował w Lisznej^[14].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (rozkaz perskiego Dowództwa 2 Korpusu z 26 lutego 1945)^[2][5]
• Medal Wojska (rozkaz perskiego Dowództwa 2 Korpusu z 16 kwietnia 1946)^[2][5]
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945^[2][5]
• Odznaka Grunwaldzka^[2]
• Gwiazda za Wojnę 1939–1945^[2][5]
• Gwiazda Italii^[2][5]

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy S. Żukowski, Tadeusz Taworski: Taworscy. Saga rodu. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2013, s. 1–122. ISBN 978-83-61043-19-5.