Andrzej Szahaj

Andrzej Szahaj
Data i miejsce urodzenia

16 stycznia 1958
Bydgoszcz

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia filozofii współczesnej, kulturoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1988

Habilitacja

25 listopada 1996

Profesura

6 kwietnia 2001

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Strona domowa

Andrzej Jarosław Szahaj (ur. 16 stycznia 1958 w Bydgoszczy) – polski filozof, profesor nauk humanistycznych, w latach 2008–2016 dziekan Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[1]. Zajmuje się głównie filozofią kultury oraz filozofią polityki.

Życiorys

Ukończył studia z zakresu kulturoznawstwa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1976–1980), doktorat obronił w 1988 pod opieką Jerzego Kmity (Kultura a komunikacja społeczna. Krytyczna teoria społeczeństwa Jürgena Habermasa w świetle społeczno-regulacyjnej teorii kultury). Habilitował się w 1996 w Instytucie Filozofii UAM na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy pt. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm.

Od 1997 kierownik Zakładu Filozofii Współczesnej. Pełnił funkcję wicedyrektora Instytutu Filozofii UMK (1997–2003) oraz dyrektora Instytutu Filozofii UMK (2004-2008). Od 2005 profesor zwyczajny UMK.

Autor ponad stu publikacji naukowych, w tym kilkunastu książek.

Członek Komitetu Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk oraz Komitetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk.

W 2019 został członkiem Rady Doskonałości Naukowej I kadencji[2].

Odbył 10 zagranicznych staży naukowych w uniwersytetach w Oxfordzie, Cambridge (dwukrotnie), St.Andrews, Leeds, Charlottesville (University of Virginia), Berkeley (University of California), Palo Alto (Stanford University), oraz w The Netherlands Institute for Advanced Studies in the Humanities and Social Sciences w Wassenaar, a także w Bellagio Rockefeller Center we Włoszech. Stypendysta fundacji: Fulbrighta, Mellona, Forda, Rockefellera, Kościuszkowskiej oraz American Council of Learned Societies.

Brał czynny udział w konferencjach i wygłaszał wykłady w: USA, Indiach, Brazylii, Japonii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Hiszpanii, Francji, Portugalii, Niemczech, Austrii, Norwegii, Finlandii, Danii, Chorwacji, Turcji, Egipcie, Izraelu, Włoszech oraz na Malcie. Członek Collegium Invisibile[3]. Publikuje felietony w „Dzienniku Gazecie Prawnej”[4].

Otrzymał dwukrotnie nagrodę indywidualną Ministra Edukacji Narodowej oraz wielokrotnie nagrody naukowe JM Rektora UMK. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Wybrane publikacje

Książki

  • Krytyka, emancypacja, dialog. Jürgen Habermas w poszukiwaniu nowego paradygmatu teorii krytycznej, Warszawa, Wydawnictwo Kolegium Otryckiego, 1990.
  • O filozofowaniu, perypetiach dzisiejszej kultury i rebus publicis: z profesorem Stefanem Morawskim rozmawiają Andrzej Szahaj i Anna Zeidler-Janiszewska, Toruń, Adam Marszałek, 1995.
  • Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm, Wrocław, Leopoldinum 1996 (seria: Monografie FNP) (drugie wydanie: 2002).
  • Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”, Warszawa, Aletheia, 2000 (drugie wydanie: 2006)[5].
  • Postmodernizm w kulturze współczesnej, Bydgoszcz, Wers, 2001.
  • Zniewalająca moc kultury. Artykuły i szkice z filozofii kultury, poznania i polityki, Toruń 2004, Wydawnictwo UMK, ISBN 83-231-1676-8.
  • E Pluribus Unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków, Universitas, 2004.
  • Filozofia polityki (wraz Markiem N. Jakubowskim), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005 (drugie wydanie: 2006).
  • Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej, Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.
  • Relatywizm i fundamentalizm oraz inne szkice z filozofii kultury i polityki, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2008.
  • Liberalizm, wspólnotowość, równość. Eseje z filozofii polityki, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2012.
  • O interpretacji, Kraków, Wydawnictwo Universitas 2014.
  • Kapitalizm drobnego druku, Warszawa, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2015.
  • Inny kapitalizm jest możliwy, Warszawa, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2015.
  • Neoliberalizm, turbokapitalizm, kryzys, Warszawa, 2017.
  • Kapitalizm wyczerpania?, Warszawa, 2019.

Redakcje

  • Wokół teorii krytycznej Jürgena Habermasa, (wraz z Andrzejem M. Kaniowskim), Warszawa, Wydawnictwo Kolegium Otryckiego, 1987.
  • Między pragmatyzmem a postmodernizmem. Wokół filozofii Richarda Rorty’ego, Toruń, Wydawnictwo UMK, 1995.
  • Postmodernizm a filozofia (wraz z S. Czerniakiem), Warszawa, IFIS PAN, 1996.
  • Filozofia amerykańska dziś (wraz z T. Komendzińskim), Toruń, Wydawnictwo UMK, 1997.
  • Indywidualizm, wspólnotowość, polityka (wraz z M. N. Jakubowskim i K. Abriszewskim), Toruń, Wydawnictwo UMK, 2002.
  • Od filozofii polityki do praktyki politycznej, Toruń, Wydawnictwo UMK, 2007.
  • Filozofia i etyka interpretacji (wraz z A. Kolą), Kraków, Universitas, 2007.

Wybrane artykuły

  • Interes – poznanie – dyskurs – prawda. Jürgena Habermasa teoria poznania, „Studia Filozoficzne” 1985, vol. 4/1985.
  • Główne idee Jürgena Habermasa teorii kompetencji komunikacyjnej, „Studia Metodologiczne” 1985, vol. 24.
  • Jürgena Habermasa teoria działania komunikacyjnego. Próba rekonstrukcji, w: A. M. Kaniowski, A. Szahaj (red.), Wokół teorii krytycznej Jürgena Habermasa, Warszawa 1987.
  • Teksty na wolności. Strukturalizm – poststrukturalizm – postmodernizm, Kultura Współczesna 1993, vol. 2/1993.
  • Jean Baudrillard – między rozpaczą a ironią, Kultura Współczesna 1993, vol. 3/1993.
  • Richarda Rorty’ego humanizm bez metafizyki i jego etyczno-polityczne implikacje, „Etyka” 1993, vol. 26.
  • Nadzieja w ponowoczesności. Stanowisko Zygmunta Baumana na mapie sporu o postmodernizm, w: Anna Zeidler-Janiszewska, Trudna ponowoczesność. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem, Poznań, Wydawnictwo Humaniora, 1995.
  • Reflections on the Methodology of Social Sciences in the Critical Theory of Jürgen Habermas, w: J. Kmita, K. Zamiara (red.), Visions of Culture and the Models of Cultural Sciences, Amsterdam-Atlanta, Rodopi, 1989.
  • Spór o Rorty’ego, „Toruński Przegląd Filozoficzny”, vol. 2/2000.
  • What Kind of Liberalism do Poles (and not only Poles) Need?, w: J. Miklaszewska (red.), Democracy in Central Europe 1989-1999, Kraków, Meritum, 2000.
  • Filozofia jako działalność sensotwórcza, „Przegląd Filozoficzny”, vol. 2/2000.
  • Zniewalająca moc kultury, wstęp do: S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, wybór, redakcja i przedmowa: A. Szahaj, Kraków, Universitas, 2002.

Wybrane przekłady z języka angielskiego

  • Jürgen Habermas, Aspekty racjonalności działania, w: A. M. Kaniowski, A. Szahaj (red.), Wokół teorii krytycznej Jürgena Habermasa, Warszawa, Wydawnictwo Kolegium Otryckiego, 1987.
  • Richard Rorty, Filozofia jako nauka, jako metafora i jako polityka, w: A. Szahaj (red.), Pomiędzy pragmatyzmem a postmodernizmem. Wokół filozofii Richarda Rorty’ego, Toruń, Wydawnictwo UMK, 1995.
  • Richard Rorty, Filozofia a przyszłość, „Przegląd Filozoficzny” 1996, nr 1 (razem z A. Grzelińskim).
  • Stanley Fish, Czy na tych ćwiczeniach jest tekst?, Co czyni interpretację możliwą do przyjęcia?, Retoryka, Drogą antyformalistyczną aż do końca, w: S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, wybór, redakcja i przedmowa: A. Szahaj, Kraków, Universitas, 2002.
  • Richard Rorty, Zmierzch prawdy ostatecznej i narodziny kultury literackiej, „Teksty Drugie”, vol. 6/2003.

Przypisy

  1. ↑ Prof. dr hab. Andrzej Szahaj. filozofia.umk.pl. [dostęp 2016-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-09)].
  2. ↑ Lista kandydatów wybranych na członków RDN, odrębna dla każdej dyscypliny, zawierająca nazwiska i imiona wybranych kandydatów wraz z nazwami podmiotów ich zgłaszających. konstytucjadlanauki.gov.pl. [dostęp 2019-05-25].
  3. ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2011-04-02].
  4. ↑ Andrzej Szahaj (teksty w DGP). gazetaprawna.pl. [dostęp 2016-10-06].
  5. ↑ * Krzysztof Kostyrko Horyzont filozoficzny ładu cywilizacyjnego Zachodu – artykuł w Kulturze Współczesnej komentujący książkę Jednostka czy wspólnota?

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie