Andrzej Teslar
| ||
 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 30 listopada 1889 Krzeszowice, Austro-Węgry | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 lipca 1961 Dinard, Francja | |
| Zawód, zajęcie | żołnierz, poeta, publicysta, tłumacz, krytyk | |
| Odznaczenia | ||
 _BAR.svg){kind=small}        | ||
Andrzej Teslar, właśc. Józef Andrzej Teslar (ur. 30 listopada 1889 w Krzeszowicach, zm. 23 lipca 1961 w Dinard) – major Wojska Polskiego, doktor, poeta, publicysta, tłumacz i krytyk sztuki.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Antoniego i Marii z Jakowlewów. Jego braćmi byli Antoni Teslar – malarz, Aleksander Teslar (1899–1982) – malarz i Tadeusz Teslar – publicysta polityczny i tłumacz. W latach 1914–1917 walczył w szeregach Legionów Polskich. Mianowany chorążym 23 sierpnia 1915. Był oficerem 4 Pułku Piechoty Legionów. Pełnił służbę w Referacie Wydawnictw Wojskowych Naczelnego Komitetu Narodowego i Komendzie Placu Kraków. W latach 1920–1922 w Korpusie Kadetów nr 1. Od 1922 był odkomenderowany do Francji, gdzie pełnił obowiązki lektora języka polskiego w Wyższej Szkole Wojennej (franc. École Supérieure de Guerre). W 1928 przebywał Szkole Wojskowej w Saint-Cyr. Cztery lata później pełnił służbę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[1]. Został awansowany na stopień majora w korpusie oficerów administracji, grupa naukowo-oświatowa, ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[2]. Był w stanie nieczynnym, a z dniem 30 listopada 1935 przeniesiony został w stan spoczynku[3].
W latach 1936–1939 wykładał teorię wojskowości w Centre d'Études Polonaises w Paryżu. Podczas II wojny światowej był oficerem łącznikowym Naczelnego Dowództwa Armii Polskiej we Francji. Zajmował się też historią wojskowości.
W latach 1942–1945 lektor języka i kultury polskiej na uniwersytecie w Glasgow. Od 1952 ponownie w Paryżu. Od 1953 wykładał na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (PUNO, filia w Chicago). Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1959).
Przetłumaczył na francuski powieść „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza. Oprócz działalności poetyckiej zajmował się również publicystyką. Wydał także podręcznik do nauki języka angielskiego i języka francuskiego dla żołnierzy.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)[4]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[6][7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[5]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[8]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
- Komandor Orderu Leopolda (Belgia, 1937)[9]
- Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja, 1938)[10]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)
Twórczość
- Dla ciebie (1911)
- Rytmy wojenne 1914–1916 (1916)
- Metamorfozy (1934)
- Plaster miodu (1937)
- Mocniejsza niż śmierć
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 391.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 106, 118, 31 sierpnia 1935.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ a b c Fotografia Andrzeja Teslara w mundurze majora Wojska Polskiego
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Złotego Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 2, 19 marca 1937.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za szerzenie zamiłowania do literatury ojczystej wśród emigracji”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 5, 19 marca 1937.
- ↑ Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938.
Bibliografia
- Teslar Józef Andrzej, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-04-21].
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 27.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Andrzej Teslar. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-08)].
Media użyte na tej stronie
Baretka: Wawrzyn Akademicki.
Baretka Krzyża Komandorskiego Orderu Leopolda (Belgia)
Chor. Józef Andrzej Teslar w czasie służby w Legionach Polskich.
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Les Palmes académiques, Officier rank
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).