Andrzej Zwoliński (działacz mieszczański)

Andrzej Zwoliński
Data i miejsce urodzenia1736
Sieradz
Data i miejsce śmierci16 grudnia 1814
Sieradz
Zawód, zajęciekupiec, piwowar

Andrzej Zwoliński (ur. ok. 1736 w Sieradzu, zm. 16 grudnia 1814 tamże) – działacz mieszczański z okresu Sejmu Wielkiego, kupiec, piwowar i obywatel miasta Sieradza.

Pochodził prawdopodobnie z Sieradza, gdzie rozwinął szeroką działalność gospodarczą, zbijając duży majątek ("w krwawym pocie czoła dorobiony"[1]), który uczynił z niego najbogatszego mieszkańca tego królewskiego miasta (posiadał na jego terenie ok. 10 nieruchomości). Jego wyuczonym zawodem było warzenie piwa - był mistrzem piwowarskim. Ok. 1787 r. król Stanisław August nadał mu honorowy tytuł sekretarza Jego Królewskiej Mości[2]. W 1789 r., jako wójt miejski, Zwoliński wziął udział (razem z prezydentem Franciszkiem Mazurem) w Czarnej Procesji w Warszawie, składając swój podpis pod Aktem Zjednoczenia Miast. W tym czasie był już w stałym kontakcie z Hugonem Kołłątajem. Na polu walki o reformę miejską ściśle współpracował z synem Adamem.

W 1790 r. Zwoliński został nobilitowany przez Sejm Wielki - rekomendującym był kasztelan buski Teofil Załuski (który równocześnie zgłosił także Kacpra Meciszewskiego)[3].

W 1791 r., na mocy postanowienia Komisji Policji Obojga Narodów, został wybrany na rewizora (jednego z czterech) mającego dokonać "rewizji" Sieradza w celu podzielenia go na cyrkuły i dozory.

W 1812 r. został asesorem zgromadzenia gminnego powiatów sieradzkiego i szadkowskiego, które zgłosiło akces do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[4].

W małżeństwie z Marianną Cytacką (ok. 1739-1827) oprócz wspomnianego syna Adama miał również córkę Salomeę, żonę Kajetana Dominika Kalinowskiego. Jego prawnukiem był Ludwik Brzozowski (syn Fryderyki Augusty z Kalinowskich) oraz Michał Antoni Zwoliński, a wnukiem tego ostatniego Marian Kenig.

Zwoliński zmarł w 1814 r. w swoim domu przy Rynku sieradzkim nr 15[5]. Pochowany został w Sieradzu.

Wdowa po Zwolińskim mieszkała później wraz z córką w jej majątku Opacz Wielka pod Warszawą, gdzie też zmarła (jej zgon odnotowano w aktach parafii Raszyn, do której wówczas należała Opacz[6]). Pochowano ją w grobie na cmentarzu Powązkowskim (kw. 1, rząd 2, miejsce 11), obok zmarłej kilkanaście lat wcześniej matki zięcia Kalinowskiego[7]. Później spoczął tam również on sam i jego żona.

Bibliografia

  • Maria Wisińska, Ruch mieszczański w sieradzkiem w okresie Sejmu Wielkiego, "Rocznik Łódzki", t. 23, 1978, s. 43-73.

Przypisy

  1. ↑ AGAD, Księgi miejskie Sieradza, nr 65, k. 50
  2. ↑ AGAD, Księgi miejskie Sieradza, nr 61 E, k. 1v i 4
  3. ↑ AGAD, Archiwum Sejmu Wielkiego, sygn. 20, k. 12v
  4. ↑ Dziennik Konfederacji Jeneralnej Królestwa Polskiego z 16. sierpnia w Niedzielę 1812 roku, nr 20.
  5. ↑ Akt zgonu "Urodzonego Imć Pana Andrzeja Zwolińskiego [...] piwowara" z akt parafii rzymsko-katolickiej w Sieradzu, 1814, nr 230
  6. ↑ Janusz Stankiewicz. Genealogia, przodkowie, badania genealogiczne, forum dyskusyjne, www.stankiewicze.com [dostęp 2017-11-16] (pol.).
  7. ↑ Cmentarz Stare Powązki: KONSTANCYA KALINOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15].