Andy Griffith

Andy Griffith
Ilustracja
Andy Griffith (2005)
Imię i nazwisko

Andy Samuel Griffith

Data i miejsce urodzenia

1 czerwca 1926
Mount Airy

Data i miejsce śmierci

3 lipca 2012
Manteo

Zawód

aktor

Lata aktywności

1955–2012

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone)

Andy Samuel Griffith (ur. 1 czerwca 1926 w Mount Airy, zm. 3 lipca 2012 w Manteo) – amerykański aktor. Odtwórca roli szeryfa Andy’ego Taylora w sitcomie CBS The Andy Griffith Show (1960–1968) i prawnika Bena Matlocka w serialu NBC / ABC Matlock (1986–1995)[1].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Mount Airy w stanie Karolina Północna jako syn Genevy (z domu Nunn) i Carla Lee Griffitha[2]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego, a także miała korzenie irlandzkie, niemieckie, francuskie, szkockie i walijskie[3]. Uczęszczał do Mount Airy High School[4]. W 1949 ukończył studia muzyczne na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill[4].

Kariera

Był utalentowanym muzykiem, który wcześnie aspirował do roli śpiewaka operowego[5]. Ale zamiast tego zyskał sławę jego monolog, który został wydany jako singiel „What it Was, Was Football” (1953) przez wytwórnię Colonial Records i stał się hitem, osiągając dziewiąte miejsce na listach przebojów w 1954 i jednym z najpopularniejszych nagranych monologów wszech czasów[6]. W 1955 zadebiutował na Broadwayu w roli poborowego w siłach powietrznych Willa Stockdale’a w komedii Nie ma czasu dla sierżantów[7], za którą otrzymał nagrodę Theatre World i nominację do nagrody Tony[8]. W kinowym dramacie Elii Kazana Twarz w tłumie (A Face in the Crowd, 1957) zagrał żądnego władzy „chłopaka ze wsi”, włóczęgę, który zostaje gospodarzem telewizyjnym i wykorzystał swój program jako bramę do władzy politycznej[9].

W 1960 zdobył nominację do Tony Award za broadwayowską rolę Toma Destry w musicalu Destry znowu w siodle opartym na powieści Maxa Branda. W 1976 otrzymał swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd. Za kreację Asha Robinsona, bogatego członka społeczności Houston w dramacie NBC Morderstwo w Teksasie (Murder in Texas, 1981) opartym na faktach u boku Katharine Ross, Sama Elliotta i Farrah Fawcett był nominowany do nagrody Emmy dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu lub filmie limitowanym lub w antologii[8]. W 1997 powrócił do swojej pierwszej miłości do muzyki i wygrał nagrodę Grammy za album gospel I Love to Tell the Story: 25 Timeless Hymns[10]. W 2005 został odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności.

Życie prywatne

Był trzykrotnie żonaty. 26 sierpnia 1949 poślubił Barbarę Bray Edwards, z którą miał dwoje adoptowanych dzieci – Andy’ego Samuela (ur. 8 grudnia 1958), który zmarł 17 stycznia 1996 na alkoholizm w wieku 37 lat i Dixie[11]. 16 października 1972 doszło do rozwodu. 11 czerwca 1975 ożenił się z Solicą Casuto, z którą się rozwiódł w 1981. 2 kwietnia 1983 poślubił Cindi Knight[12].

9 maja 2000 przeszedł czterokrotne pomostowanie aortalno-wieńcowe[13].

Śmierć

Zmarł 3 lipca 2012 na atak serca w wieku 86 lat w swoim domu w Manteo[14].

Przypisy

  1. ↑ Andy Griffith (ang.). Listal. [dostęp 2022-05-03].
  2. ↑ Andy Griffith Biography (1926–) (ang.). Film Reference. [dostęp 2022-05-03].
  3. ↑ Andy Griffith What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-05-03].
  4. ↑ a b Andy Griffith Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2022-05-03].
  5. ↑ Hal Erickson: Andy Griffith Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2022-05-03].
  6. ↑ Douglas Martin: Andy Griffith, Folksy TV Sheriff From Mayberry, Dies at 86 (ang.). „The New York Times”, 2012-05-03. [dostęp 2012-07-03].
  7. ↑ Andy Griffith (ang.). Internet Broadway Database. [dostęp 2022-05-03].
  8. ↑ a b Andy Griffith Awards (ang.). AllMovie. [dostęp 2022-05-03].
  9. ↑ Andy Griffith (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-03].
  10. ↑ Nils M. Solsvik Jr.: Andy Griffith (1926–2012) (ang.). Find a Grave. [dostęp 2022-05-03].
  11. ↑ What Happened To Andy Griffith’s Children: Sam Griffith and Dixie Griffith (ang.). Country Thang Daily, 2012-05-03. [dostęp 2012-07-03].
  12. ↑ Andy Griffith Relationships (ang.). FamousFix. [dostęp 2022-05-02].
  13. ↑ Andy Griffith Trivia (ang.). FamousFix. [dostęp 2022-05-02].
  14. ↑ Dennis McLellan: Andy Griffith, folksy TV sheriff and comedian, dies at 86 (ang.). „Los Angeles Times”, 2012-05-03. [dostęp 2012-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-05)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Presidential Medal of Freedom (ribbon).svg
Autor: SaluteVII, Licencja: CC BY-SA 4.0
Presidential Medal of Freedom (ribbon)
Griffith, Andy (Whitehouse).jpg
Andy Griffith, Tony Award-nominated and Emmy Award-nominated American actor, producer, writer, director and Grammy Award-winning southern gospel singer. Image taken as President George W. Bush presents him the Presidential Medal of Freedom.