Angaturama

Angaturama
Kellner & Campos, 1996
Okres istnienia: alb
113/100.5
113/100.5
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

Rodzina

spinozaury

Podrodzina

spinozaury

Rodzaj

Angaturama

Gatunki
  • Angaturama limai Kellner & Campos, 1996

Angaturamarodzaj wymarłego dinozaura gadziomiednicznego, teropoda z rodziny spinozaurów.

Skamieniałości nieznanego wcześniej nauce dinozaura znaleziono w Brazylii. Spoczywały w skałach z kredy wczesnej[1] (alb[2]), co czyni z nich wedle autorów pierwsze wczesnokredowe znalezisko teropoda w Brazylii[1]. W tym samym roku opisano innego spinozauryda Irritator[3], z tego samego basenu sedymentacyjnego Araripe. Znaleziono w nim później i inne teropody[4], jak Santanaraptor placidus[5], niewielka Mirischia assymetrica[6] i Aratasaurus zaliczane do celurozaurów. Wszystkie skamieniałości dinozaurów z tego basenu pochodzą z formacji Romualdo[4]. W skałach basenu odkrywano także szczątki krokodyli[7], skały formacji dostarczyły skamieniałości ryb i pterozaurów (Anhangueridae)[8].

Znalezione skamieniałości obejmowały przednią część czaszki, cechującej się nadzwyczaj spłaszczonym bocznie pyskiem[1], podobnie jak w przypadku Irritator[6], jak również dobrze rozwiniętym grzebieniem kości przedszczękowej o przebiegu strzałkowym[1]. Również Irritator nosił podobny grzebień. Rodzaje łączyły również pewne cechy budowy zębów o zaokrąglonych koronach i nieząbkowanym kile[6]. Kość przedszczękowa liczy 7 zębodołów[2].

Odmienności pozwoliły na opisanie nowego rodzaju dinozaura. Opisany został przez Aleksandra W.A. Kellnera i Diogenesa de A. Camposa w lutym 1996 roku w czasopiśmie Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Abhandlungen, w publikacji zatytułowanej First Early Cretaceous theropod dinosaur from Brazil with comments on Spinosauridae. Inne cechy szkieletu pozwoliły zaliczyć rodzaj do rodziny Spinosauridae[1].

Część badaczy utożsamia Angaturama z Irritator

Nie wszyscy autorzy poparli stanowisko Kellnera i Camposa. Naish i inni przywołują tutaj pracę, w której rok po opisie Charig i Milner uznali Angaturama raczej za młodszy synonim Irritator, jak również publikację Sereno[6], w której przy okazji opisu rodzaju Suchomimus paleontolog potraktował Irritator i Angaturama jako jeden takson[9]. Znacznie odważniejszy pogląd podał Holtz. Nie tylko uznał, że oba okazy należą do tego samego rodzaju i gatunku. Zaproponował wręcz, że stanowią pozostałości tego samego osobnika[10]. Z poglądem tym stanowczo nie zgodzili się kreatorzy kolejnego brazylijskiego rodzaju Spinosauridae Oxalaia. Piszą oni, że Angaturama, choć zwykle zaliczana do Spinosaurinae, różni się morfologią od pozostałych przedstawicieli tej podrodziny, wobec czego może w rzeczywistości być reprezentantem innej grupy Spinosauridae[2].

Przypisy

  1. a b c d e Kellner, A.W.A. & Campos, D. A., First Early Cretaceous theropod dinosaur from Brazil with comments on Spinosauridae., „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Abhandlungen”, 199, 1996, s. 151–166 (ang.).
  2. a b c Alexander W.A. Kellner i inni, A new dinosaur (Theropoda, Spinosauridae) from the Cretaceous (Cenomanian) Alcântara Formation, Cajual Island, Brazil, „Anais da Academia Brasileira de Ciências”, 1, 83, 2011, s. 99–108, DOI10.1590/S0001-37652011000100006, ISSN 0001-3765.
  3. Martill i inni, A new crested maniraptoran dinosaur from the Santana Formation (Lower Cretaceous) of Brazil, „Journal of the Geological Society”, 153, 1996, s. 5-8 (ang.).
  4. a b Juliana Manso Sayão i inni, The first theropod dinosaur (Coelurosauria, Theropoda) from the base of the Romualdo Formation (Albian), Araripe Basin, Northeast Brazil, „Scientific Reports”, 10, 2020, s. 10892, DOI10.1038/s41598-020-67822-9 (ang.).
  5. Alexander W. A. Kellner. Short note on a new dinosaur (Theropoda, Coelurosauria) from the Santana Formation (Romualdo Member, Albian), northeastern Brazil. „Boletim do Museu Nacional. Nova série. Geologia”. 49, s. 1–8, 1999. (ang.). 
  6. a b c d Darren Naish, David M. Martill i Eberhard Frey. Ecology, systematics and biogeographical relationships of dinosaurs, including a new theropod, from the Santana Formation (?Albian, Early Cretaceous) of Brazil. „Historical Biology: An International Journal of Paleobiology”. 16 (2–4), s. 57–70, 2004. DOI: 10.1080/08912960410001674200. (ang.). 
  7. A.W. A Kellner, Ocorrência de um novo crocodiliano no Cretáceo Inferior da Bacia do Araripe, Nordeste do Brasil, „An. Acad. Bras. Ciênc”, 59, 1987, s. 219–232.
  8. Vila Nova i inni, Controlled excavations in the Romualdo Formation Lagerstätte (Araripe Basin, Brazil) and pterosaur diversity: remarks based on new findings, „Palaios”, 26, 2011, s. 173–179 (ang.).
  9. Paul C. Sereno, Allison L. Beck, Didier B. Dutheil, Boubacar Gado, Hans C. E. Larsson, Gabrielle H. Lyon, Jonathan D. Marcot, Oliver W. M. Rauhut, Rudyard W. Sadleir, Christian A. Sidor, David D. Varricchio, Gregory P. Wilson i Jeffrey A. Wilson. A long-snouted predatory dinosaur from Africa and the evolution of spinosaurids. „Science”. 282 (5392), s. 1298–1302, 1998. DOI: 10.1126/science.282.5392.1298. PMID: 9812890. (ang.). 
  10. Thomas R. Holtz jr., Spinosaurs as Crocodile Mimics, „Science”, 282 (5392), 1998, s. 1276-1277, DOI10.1126/science.282.5392.1276 (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Spinosaurus BW2.png
Autor: , Licencja: CC BY 2.5
Spinosaurus aegyptiacus, a spinosaurid from the Middle Cretaceous of Egypt
Irritator challengeri mount 01.jpg
Autor: Kabacchi, Licencja: CC BY 2.0
Reconstructed mount of Irritator challengeri (jr synonym = Angaturama)